Tiếng máy nước rửa rau, tiếng dao cắt lách cách hòa vào bước chân của công nhân tạo nên nhịp điệu riêng, vừa công nghiệp vừa đời thường. Trong gian nhà rộng sáng đèn ấy, những bao rau củ được chuyển từ xe tải xuống, rửa sạch, thái nhỏ, đóng gói rồi nhanh chóng vào kho lạnh, chờ được đưa đến các căn tin trường học, nhà trẻ, sau này có thể cả viện dưỡng lão và bệnh viện.

Trung tâm Chuỗi cung ứng Ngắn Liège – mô hình đầu tiên của vùng Wallonie – đã chính thức đi vào hoạt động hôm 12/11. Không chỉ là một nhà kho mới, nơi đây mang trên mình kỳ vọng nối lại con đường ngắn nhất có thể giữa người nông dân và bếp ăn cộng đồng, để thực phẩm địa phương, tươi sạch trở về với người dân trong vùng.

Bà Nicole Tassiaux, Giám đốc dự án của Cơ quan phát triển vùng Liège (SPI), đứng nhìn dây chuyền vận hành trơn tru rồi mỉm cười nhẹ nhõm. “Chúng tôi đã chờ rất lâu để thấy ngày này”, bà nói.

Theo bà, nếu không có cơ sở hạ tầng phù hợp, trường học hay bệnh viện dù muốn cũng khó lòng nấu ăn bằng nguyên liệu địa phương. Trung tâm được xây bằng khoản đầu tư 7,6 triệu euro từ Kế hoạch Phục hồi của Liên minh châu Âu (EU), trên khu đất do Thành phố Liège cấp, một minh chứng rõ ràng cho việc cả chính quyền và cộng đồng cùng vào cuộc.

Đồng hành trong dự án là Terra Alter, đơn vị đảm nhiệm toàn bộ khâu sơ chế và đóng gói rau củ. Đứng bên những thùng cà rốt vừa được làm sạch, ông Pascal Hennen, người phụ trách Terra Alter, chia sẻ: “Khi làm việc với các cửa hàng hữu cơ, chúng tôi chỉ tiếp cận một nhóm người tiêu dùng. Nhưng khi cung cấp cho nhà trẻ hay bệnh viện, nghĩa là chúng tôi đang nuôi dưỡng những người cần được chăm sóc nhất”.

Ông kỳ vọng trung tâm sẽ phát triển mạnh trong thời gian tới. Hiện Terra Alter xử lý khoảng 150 tấn rau củ mỗi tháng, và con số này có thể tăng gấp ba trong vòng hai năm, kéo theo nhiều cơ hội việc làm mới, đặc biệt cho những lao động phổ thông.

Cách Trung tâm chừng nửa giờ lái xe, trên cánh đồng của hợp tác xã Belgobio, bà Caroline Devillers đang thu hoạch những củ cà rốt to, thứ mà các nhà buôn hữu cơ thường chê là “không đồng đều”. Nhưng với Terra Alter, đó lại là nguyên liệu hoàn hảo cho công đoạn sơ chế.

“Giờ tôi có thể cung cấp sản lượng ổn định quanh năm. Tôi bán được cả những củ quá cỡ và khách hàng vẫn hài lòng. Công việc vì thế trở nên thuận lợi hơn rất nhiều”, bà vui vẻ nói.

Trung tâm Chuỗi cung ứng ngắn Liège cũng nhận được sự quan tâm đặc biệt từ giới hoạch định chính sách. Ông Yves Coppieters, người đứng đầu ngành y tế và môi trường vùng Wallonie, gọi đây là “con dao đa năng của thực phẩm địa phương”, một nơi có thể rửa, sơ chế, bảo quản và phân phối thực phẩm theo mùa của vùng, với công suất tới 1.400 tấn mỗi năm phục vụ trường học, nhà trẻ, viện dưỡng lão, bệnh viện và cả bếp ăn công ty. Ông nhấn mạnh rằng sự chuyển đổi chỉ trở thành hiện thực khi được cụ thể hóa bằng hành động, và Trung tâm Liège là một minh chứng thuyết phục.

“Chuyển đổi chỉ thành công khi ý tưởng được biến thành hành động cụ thể”, ông Coppieters nhấn mạnh. Với ngân sách bổ sung 6 triệu euro, Wallonie kỳ vọng xây dựng một chuỗi cung ứng thực phẩm bền vững, có khả năng trở thành hình mẫu tại châu Âu.

Ông Christian Jonet, điều phối viên của Ceinture Aliment-Terre Liégeoise, cho rằng mô hình này không chỉ giúp người dân tiếp cận thực phẩm chất lượng mà còn giúp cân bằng lại cung – cầu trong bối cảnh nhiều khủng hoảng đan xen. “Đây là cách để địa phương đứng vững trước những biến động toàn cầu”, ông nói.

Bà Maggy Yerna, Ủy viên phụ trách Phát triển Kinh tế và Chính sách Lương thực của Liège, kết luận: “Chúng ta không thể để thực phẩm hữu cơ trở thành đặc quyền của một nhóm nhỏ. Mục tiêu là mở rộng nguồn thực phẩm tốt cho tất cả mọi người”.

Giữa nhà kho thơm mùi đất và rau củ, những thùng rau củ được đóng gói cẩn thận, theo xe tải rời đi, mang theo hy vọng về một nền lương thực ngắn hơn, sạch hơn và bền vững hơn. Từ nơi đây, mô hình tự chủ lương thực đang được kỳ vọng lan tỏa khắp Wallonie.