Hambali bị nhìn nhận như một kẻ khủng bố hiện đại và nguy hiểm nhất kể từ thời Osama Bin Laden và trở thành bậc thầy trong việc lập kế hoạch cũng như chỉ huy những cuộc tấn công chết người làm rúng động khu vực Đông Nam Á và thế giới phương Tây.

Hambali - đặt theo tên của Imam Hambali, một vị thánh Hồi giáo thế kỷ thứ 8 - có tên khai sinh là Encep Nurjama, sinh tại Cianjur (West Java, Indonesia) vào ngày 4/4/1966. Tên thật của hắn ta cũng trở thành chủ đề tranh luận bởi hắn được biết đến với các tên như: Riduan Isamuddin, Riduan Isamudin, Riduan Isomuddin và Riduan Isomudin.

Hambali là con thứ hai trong một gia đình nghèo có 13 người con. Hắn ta được giới thiệu với tổ chức Jemaah Islamiah (JI) từ thời niên thiếu và trở thành một học sinh nghiêm túc tại trường trung học Hồi giáo Al-I'anah.


Jemaah Islamiah dịch ra là "Cộng đồng Hồi giáo", là một mạng lưới những thành viên cùng khuynh hướng chứ không phải là một tổ chức chặt chẽ. Sau này, Hambali đã tìm cách thay đổi điều đó. JI tự phát triển từ một nhóm những người theo Hồi giáo chính thống và phản đối kịch liệt “sự suy đồi và tham nhũng” của thế giới phương Tây.

Năm 1969, một thành viên cao cấp của tổ chức có tên là Abu Bakar Bashir bắt đầu truyền bá một khái niệm mới của chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan, gọi là Hồi giáo Darul hoặc “Hồi giáo Indonesia”.


Những giáo lý đằng sau Hồi giáo Darul là không mới, chúng đã được truyền bá khắp Đông Nam Á trong những năm 1950. Giáo lý cơ bản là bạo loạn, vũ trang hoặc dùng mọi cách để chống lại “sự đàn áp” đức tin Hồi giáo của chính quyền đương nhiệm.

Mục tiêu cuối cùng là lật đổ “kẻ áp bức” và xây dựng chế độ Hồi giáo chính thống trong nước. Các cuộc nổi dậy lẻ tẻ sau đó đã bị nhà cầm quyền dập tắt với sự vượt trội về lực lượng và vũ khí.

Dường như không hề nao núng, Bashir và những người theo ông ta, trong đó có Hambali, đã rút lui để tập hợp lại lực lượng. Họ đã dựng lên một trạm phát thanh bất hợp pháp để thuyết phục số đông về sức mạnh của Hồi giáo Darul với hy vọng tạo dựng được một nhóm ủng hộ mạnh mẽ hơn.

Những thông điệp này nhận được sự ủng hộ của khá nhiều người. Với sự cổ vũ này, Bashir nhanh chóng tích lũy đủ tiền để mở một trường học đặc biệt ở Java, với phương châm: “Chết theo cách của Allah là khát vọng lớn nhất của chúng ta”.

Một lần nữa, Bashir cố gắng tổ chức các cuộc nổi dậy mới, tuy nhiên ông ta đã bị bắt và bỏ tù. Bashir vượt ngục vào năm 1982 sau nhiều năm bị giam cầm và hy vọng “cuộc cách mạng” của mình sẽ lớn lên theo cấp số nhân trong thời gian ông ta vắng mặt.

Tuy nhiên, thực tế lại không phải như vậy. Điều duy nhất lớn lên đó chính là lòng thù hận của Bashir đối với nhà cầm quyền. Ông ta nhận trách nhiệm cho sự suy yếu của JI.


Sau khi trốn thoát, Bashir đã sang Malaysia và bắt đầu tuyển lựa thành viên để cùng tham gia vào cuộc thánh chiến. Cuối cùng, ông ta đã mang thông điệp của mình tới Malaysia, Indonesia, Philippines, Singapore và kiếm đủ sự ủng hộ để mở rộng tổ chức Jemaah Islamiah với nhiều tín đồ ở khắp khu vực Đông Nam Á. Những lời diễn thuyết của Bashir nghe có vẻ đầy thuyết phục nhưng việc thực hiện những kế hoạch quan trọng đối với tổ chức này lại không hề như mong muốn.

Cuối những năm 1980, Hambali lúc này không một xu dính túi đã tình nguyện chiến đấu cùng với những chiến binh thánh chiến để chống lại quân đội Nga tại Afghanistan. Hắn ta trở lại Malaysia năm 1990 và tìm kiếm những người có cùng chính kiến để chuẩn bị cho cuộc thánh chiến.

Sau khi dành nhiều thời gian trong các trại huấn luyện khủng bố ở Afghanistan và Pakistan, hắn ta đã thành thạo những cách thức ghê tởm của khủng bố quốc tế. Hambali đã “nghiên cứu” kỹ các nhân vật Ramzi Yousef và Khalid Sheikh Mohammed - những thuộc hạ thân tín của Osama Bin Laden.

Hambali nhanh chóng nhận thấy, Bashir nói nhiều về thánh chiến Hồi giáo nhưng hầu như không có ý tưởng nào để xây dựng một kế hoạch hiệu quả.

Nhờ mối quan hệ khăng khít với Bin Laden và al-Qaeda, Hambali có thể nhận được tài chính và các nguồn lực cần thiết khác để tập hợp và huấn luyện một mạng lưới các nhóm Hồi giáo cực đoan quy mô nhỏ tại Malaysia và nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á. Dưới sự hướng dẫn của Bin Laden, Hambali bắt đầu truyền bá quan điểm của mình trong phạm vi lớn và nhanh chóng trở thành người chỉ huy thứ hai sau Bashir.


Nguyễn Bình(Tổng hợp)