Theo Reuters ngày 5/10, các đại diện của Hamas đã đến Ai Cập để chuẩn bị cho vòng đàm phán với Israel, trong một nỗ lực do Mỹ dẫn đầu nhằm chấm dứt cuộc chiến kéo dài gần hai năm tại Dải Gaza và giải cứu con tin. Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio nhận định các cuộc đối thoại trong vài ngày tới sẽ có ý nghĩa quyết định đối với triển vọng ngừng bắn.
Những ngôi nhà bị phá huỷ trong vụ không kích của Israel xuống thành phố Gaza. Ảnh: THX/TTXVN
Phái đoàn đàm phán của Israel, do Bộ trưởng Các vấn đề Chiến lược Ron Dermer dẫn đầu, sẽ có mặt tại khu nghỉ dưỡng Sharm el-Sheikh vào thứ Hai để tham gia đàm phán. Đây là một phần trong kế hoạch 20 điểm do Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất, bao gồm các điều khoản về chấm dứt xung đột, trao đổi tù nhân và định hình tương lai chính trị của Gaza.
Trong cuộc trả lời phỏng vấn NBC News ngày Chủ nhật, ông Rubio cho rằng sự nghiêm túc của Hamas sẽ sớm được kiểm chứng thông qua cách họ xử lý các vấn đề kỹ thuật liên quan đến việc trao trả 48 con tin còn lại, trong đó có 20 người còn sống. Tổng thống Donald Trump sau đó cũng xác nhận tiến trình đang có tiến triển, đồng thời kêu gọi các bên "hành động nhanh chóng", với mục tiêu hoàn tất giai đoạn đầu tiên trong tuần này.
Giai đoạn khởi đầu của thỏa thuận tập trung vào việc trao đổi con tin lấy tù nhân Palestine, bước đi được cả Israel và Hamas chấp thuận. Phái đoàn Hamas do ông Khalil Al-Hayya, thủ lĩnh phong trào tại Gaza, dẫn đầu. Đây là chuyến thăm đầu tiên của ông Hayya tới Ai Cập kể từ khi sống sót sau cuộc không kích của Israel ở Doha, Qatar hồi tháng trước.
Hamas được cho là đã chấp nhận một số điểm trong kế hoạch của Mỹ, bao gồm trao đổi tù nhân và viện trợ nhân đạo. Tuy nhiên, phong trào này tiếp tục né tránh các điều khoản gây tranh cãi như yêu cầu giải giáp vũ trang. Tổng thống Trump hoan nghênh phản ứng từ Hamas, cho rằng động thái này cho thấy họ đã sẵn sàng cho một nền hòa bình lâu dài, đồng thời kêu gọi Israel ngừng chiến dịch ném bom Gaza. Tuy nhiên, các cuộc tấn công vẫn tiếp tục diễn ra.
Một quan chức tham gia quá trình đàm phán tiết lộ rằng vòng thương lượng lần này hướng đến việc đạt được một thỏa thuận toàn diện trước khi thực hiện ngừng bắn. Cách tiếp cận này khác với các vòng đàm phán trước, vốn chia thành nhiều giai đoạn khiến tiến trình bị đình trệ do bất đồng trong các giai đoạn tiếp theo. Các bên trung gian hiện đang nỗ lực tránh lặp lại sai lầm đó.
Ngoại trưởng Rubio cũng nhấn mạnh rằng tiến độ của các cuộc đàm phán không thể kéo dài hàng tuần hoặc thậm chí nhiều ngày. Theo ông, mục tiêu là đạt được kết quả trong thời gian ngắn nhất.
Trong khi hy vọng đang được nhen nhóm từ các nỗ lực ngoại giao, các cuộc tấn công của Israel tại Gaza vẫn tiếp tục trong ngày Chủ nhật. Theo cơ quan y tế địa phương, ít nhất 19 người đã thiệt mạng trong các đợt không kích và pháo kích, bao gồm những người đang tìm kiếm viện trợ ở phía nam và năm người khác tại thành phố Gaza.
Nội bộ Israel đang xuất hiện những chia rẽ sâu sắc về hướng đi tại Gaza. Thủ tướng Benjamin Netanyahu đang đối mặt với áp lực lớn từ hai phía, gia đình các con tin và phần đông công chúng muốn chấm dứt chiến tranh, trong khi các thành viên trong liên minh cầm quyền yêu cầu tiếp tục chiến dịch quân sự tại Gaza.
Bộ trưởng Tài chính Bezalel Smotrich tuyên bố rằng tạm ngưng tấn công Gaza sẽ là “sai lầm nghiêm trọng”, còn Bộ trưởng An ninh Itamar Ben-Gvir đe dọa lật đổ chính phủ nếu thỏa thuận hòa bình được thông qua. Ngược lại, lãnh đạo đối lập Yair Lapid cam kết sẽ hỗ trợ chính phủ nếu thỏa thuận thành công, tuyên bố phe ông sẽ không để các thành phần cực đoan phá hoại cơ hội này.
Chiến dịch quân sự của Israel được phát động nhằm đáp trả vụ tấn công ngày 7/10/2023 do Hamas thực hiện, khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng và 251 người bị bắt giữ. Tính đến nay, theo thống kê từ cơ quan y tế Gaza, hơn 67.000 người đã thiệt mạng trong các cuộc tấn công - phần lớn là dân thường. Chiến dịch này cũng khiến Israel ngày càng bị cô lập trên trường quốc tế.