Theo tờ Business Insider (Mỹ), Nga đã đẩy mạnh nhiều dự án đóng tàu cao cấp. Hải quân Nga còn dự định đến cuối năm nay phiên chế 6 tàu ngầm mới, trong đó có 3 tàu ngầm hạt nhân. Ngoài ra, Nga còn dự định thử nghiệm trên biển tàu sân bay duy nhất của nước này- Đô đốc Kuznetsov vào cuối năm 2022 sau thời gian sửa chữa, bảo dưỡng.

Tính đến năm 1990, Hải quân Liên Xô sở hữu 650 chiến hạm trong đó có 260 tàu ngầm, 73 tàu khu trục và tàu tuần dương tên lửa dẫn đường. Trong khi ở cùng thời điểm đó Mỹ có 570 chiến hạm. Nga được thừa hưởng hạm đội hùng hậu này sau khi Liên Xô tan rã nhưng lại không đủ khả năng tài chính để vận hành toàn bộ.

Trong thời gian sau đó, đã xảy ra nhiều sự cố liên quan đến Hải quân Nga. Năm 2000, tàu ngầm hạt nhân Kursk phát nổ và chìm khiến toàn bộ 118 thủy thủ tử nạn. Năm 2016, tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov-hàng không mẫu hạm duy nhất của Nga gặp sự cố buộc toàn bộ phi đội trên chiến hạm này phải chuyển sang hoạt động trên đất liền.

Những tai nạn này cho thấy vấn đề cốt lõi trong Hải quân Nga đó là thiếu đơn vị đóng tàu chiến có kỹ năng và phù hợp sau 2 thập niên bị sao lãng. Ở thời điểm hiện tại, Hải quân Nga vận hành 360 tàu chiến các loại. Những tàu khu trục và tàu tuần dương cỡ lớn được thay thế bởi những chiến hạm nhỏ hơn như tàu hộ vệ cùng tàu khu trục nhỏ.

Ông Mark Cancian tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) đánh giá về cơ bản Nga hiện đóng nhiều chiến hạm cỡ nhỏ. Ông Mark Cancian lấy ví dụ là những tàu lớp Karakurt và Stereguschiy với nhiệm vụ hỗ trợ các tàu tuần dương tên lửa dẫn đường lớn hơn thuộc lớp Đô đốc Gorshkov và lớp Đô đốc Grigorovich.

Mặc dù những chiến hạm này khiêm tốn hơn về kích thước so với các đối thủ thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nhưng công nghệ và vũ khí mới, đặc biệt là tên lửa hành trình Kalibr ra mắt năm 2015, khiến chúng có sức mạnh đáng gờm. Tên lửa Kalibr có thể mang đầu đạn 450 kg và tấn công mục tiêu ở khoảng cách 1.500-2.500 km.

Có thể thấy Moskva chủ trương tạo một lực lượng Hải quân sở hữu nhiều tàu chiến nhỏ có khả năng tấn công ở khoảng cách xa.

Nhà nghiên cứu Jeffrey Edmonds tại Trung tâm phân tích Hải quân (Mỹ) đánh giá: “Như vậy bạn có thể sở hữu những chiến hạm lênh đênh tại Biển Caspi nhưng tấn công được các mục tiêu ở châu Âu. Bên cạnh đó, sản xuất các chiến hạm nhỏ thường không quá khó khăn hoặc đắt đỏ”.

Ngoài Kalibr, Hải quân Nga còn đang thử nghiệm tên lửa siêu thanh Zircon có thể đạt tốc độ 8 Mach và trang bị được trên cả tàu ngầm cũng như chiến hạm.

Các chuyên gia đánh giá Hải quân Nga đang tái cấu trúc hạm đội tập trung vào chất lượng thay vì số lượng và dựa trên khả năng cho phép của ngân sách, năng lực đóng tàu. Với những vũ khí mới đáng gờm, các hạm đội của Hải quân Nga đang đóng vai trò quan trọng hơn trong chiến lược quốc phòng của Nga.