Thực hiện các Nghị quyết của Chính phủ và kế hoạch hành động của Bộ Tài chính, thời gian qua, ngành Hải quan đã thực hiện đồng bộ các giải pháp về cải cách thủ tục hành chính (TTHC); công khai TTHC thường xuyên, kịp thời để bảo đảm quyền được tiếp cận thông tin về TTHC của cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp; tăng cường công tác kiểm soát TTHC trong toàn Ngành.

Song song đó, cơ quan Hải quan đã xây dựng và vận hành hiệu quả một số hệ thống công nghệ thông tin (CNTT) quan trọng để phục vụ thực hiện thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan tự động.

Đặc biệt, trong thời điểm COVID-19 bùng phát ảnh hưởng trên diện rộng, ngành Hải quan đã linh hoạt triển khai thực hiện nhiều giải pháp đồng hành cùng doanh nghiệp. Với những giải pháp tích cực mang lại hiệu quả đã được cộng đồng doanh nghiệp ghi nhận, đánh giá cao tầm nhìn và mục tiêu hướng tới mô hình Hải quan số, Hải quan thông minh của ngành Hải quan.

Bên cạnh việc hoàn thiện hành lang pháp lý về pháp luật hải quan, ngành Hải quan đã tăng cường ứng dụng CNTT trong hoạt động nghiệp vụ hải quan. Đây chính là “đòn bẩy” góp phần tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh, đạt sự tăng trưởng, lấy lại đà phục hồi trong hoạt động sản xuất kinh doanh sau ảnh hưởng của COVID-19.

Để nắm bắt và xử lý nhanh các khó khăn, vướng mắc cho doanh nghệp, Tổng cục Hải quan và các cục hải quan tỉnh, thành phố thường xuyên tổ chức các hội nghị đối thoại để doanh nghiệp có điều kiện phản ánh những vướng mắc về cơ chế, chính sách quản lý XNK, thủ tục hải quan, tinh thần thái độ phục vụ của cán bộ công chức Hải quan khi thi hành công vụ.

Bằng biện pháp này, Tổng cục Hải quan và các cục hải quan tỉnh, thành phố đã kịp thời tháo gỡ nhiều vướng mắc của các doanh nghiệp và nắm thêm được những thông tin bổ ích phục vụ công tác CCHC về hải quan, đồng thời kịp thời chấn chỉnh, xử lý những biểu hiện tiêu cực của CBCC các cấp.

Kết quả được thể hiện bằng việc Tổng cục Hải quan đã tích cực đẩy mạnh công tác hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật hải quan. Theo đó, trong 2 năm 2020 và 2021, Tổng cục Hải quan đã nghiên cứu, đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa 5% số quy định và 5% chi phí liên quan đến hoạt động kinh doanh theo Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 12/5/2020 của Chính phủ; đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa 19/29 điều kiện kinh doanh, cắt giảm 22/52 thành phần hồ sơ của các thủ tục công nhận kho, bãi, cảng, cửa hàng miễn thuế.

Đến nay, các thủ tục hải quan cốt lõi được thực hiện hoàn toàn bằng phương thức tự động thông qua Hệ thống thông quan hàng hóa tự động của Việt Nam (VNACCS/VCIS) với 100% đơn vị Hải quan trên toàn quốc thực hiện, hơn 99% doanh nghiệp tham gia, xử lý hơn 99,8% tờ khai hải quan và thời gian thông quan đối với hàng luồng xanh chỉ từ 1 đến 3 giây.

Mặc dù vậy theo Tổng cục Hải quan, thực tế cho thấy, thủ tục hải quan đa dạng với nhiều loại hình chắc hẳn không tránh khỏi những vướng mắc phát sinh có thể ảnh hưởng đến thời gian thông quan của doanh nghiệp. Nhưng các vấn đề vướng mắc này đều được giải quyết theo nguyên tắc minh bạch, công khai và thống nhất cùng cách hiểu.

Để quá trình trao đổi thông tin giữa cơ quan Hải quan với cộng đồng doanh nghiệp được diễn ra thuận lợi, trước, trong và sau mỗi kỳ hội nghị đối thoại, thông qua các kênh, cơ quan Hải quan luôn giải đáp các vướng mắc phát sinh qua đó giúp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực hiện thủ tục hải quan, bảo đảm việc tuân thủ chính sách, pháp luật của doanh nghiệp.

Để doanh nghiệp phục hồi và phát triển sau ảnh hưởng của dịch, ngành Hải quan đã và đang áp dụng tối đa các biện pháp quản lý rủi ro về hải quan, qua đó, giảm gánh nặng về thủ tục hải quan trong quá trình làm thủ tục XNK của doanh nghiệp.

Tổng cục Hải quan tiếp tục chỉ đạo các cục hải quan tỉnh, thành phố phối hợp với các lực lượng chức năng tại cửa khẩu duy trì các giải pháp đảm bảo thông quan hàng hoá. Nâng cao hiệu quả các giải pháp về CNTT để hỗ trợ người khai hải quan, người nộp thuế; kết nối trao đổi thông tin với các bộ, ngành khi giải quyết TTCH.

Ngoài ra, Tổng cục Hải quan cũng tiếp tục rà soát hoàn thiện cơ sở pháp lý, quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hoá XNK, phương tiện vận tải XNC, quá cảnh. Đơn giản hoá hồ sơ hải quan, bãi bỏ các chứng từ không cần thiết, đơn giản hoá các khâu nghiệp vụ... Tiếp tục chỉ đạo các đơn vị Hải quan địa phuơng duy trì các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, tránh ách tắc hàng hoá, đảm bảo thông quan hàng hoá được thông suốt.

Đặc biệt, thông qua các hội nghị đối thoại, cơ quan Hải quan sẽ kịp thời nắm bắt, giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong quá trình làm thủ tục hải quan tại các cửa khẩu. Cũng thông qua các hội nghị đối thoại, cơ quan Hải quan muốn phổ biến các văn bản pháp luật, các quy định mới để doanh nghệp hiểu rõ và thực hiện đúng khi làm thủ tục XNK hàng hóa; từng bước nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật trong cộng đồng doanh nghiệp và phối hợp tốt với cơ quan Hải quan trong việc thực thi pháp luật chống buôn lậu gian lận thương mại, tạo môi trường kinh doanh lành mạnh trong cộng đồng doanh nghiệp.