Ngày 14/3, UBND TP Hà Nội phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học “Thực trạng và giải pháp xử lý các vấn đề cấp bách trong công tác bảo vệ môi trường Thủ đô Hà Nội”;  thu hút sự quan tâm của các chuyên gia, nhà khoa học và một số tỉnh, thành lân cận. 

Tại hội thảo, ông Trần Sỹ Thanh, Chủ tịch UBND TP Hà Nội khẳng định, với đặc thù riêng, Thủ đô luôn đối mặt với rất nhiều vấn đề môi trường như ô nhiễm không khí, quá tải trong xử lý chất thải rắn, nước thải... nên công tác bảo vệ môi trường là vấn đề được quan tâm hàng đầu.

Liên quan đến cơ chế, chính sách, gần đây có 3 văn kiện quan trọng là: Luật Thủ đô sửa đổi năm 2024 và hai Quy hoạch của Thủ đô mới được phê duyệt. Trong đó, Luật Thủ đô đã nêu một số nhiệm vụ cần triển khai về xác định vùng phát thải thấp. Vấn đề môi trường được đặt lên là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong số các nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách cần giải quyết của Thủ đô trong giai đoạn 2025-2030.

Hiện Thủ đô Hà Nội đang quyết liệt với nhiều hoạt động nhằm cải thiện môi trường, trong đó có 3 nhiệm vụ trọng tâm: xử lý ô nhiễm không khí; xử lý nước thải, làm sạch các dòng sông; hiện đại hóa công tác thu gom rác thải, thí điểm phân loại rác tại nguồn tại 5 quận nội thành…

Một số giải pháp khác đang triển khai đồng bộ như: Giảm phương tiện xe cá nhân, tăng cường đầu tư, đưa vào sử dụng các phương tiện vận tải hành khách công cộng, chuyển đổi giao thông xanh, xóa bỏ tình trạng đốt than tổ ong, tăng cường rửa đường, giám sát vệ sinh môi trường các công trình xây dựng…; bổ cập nước sông Tô Lịch, làm sống lại dòng sông và dự kiến sẽ hoàn thành vào tháng 9/2025; hiện đại hóa công tác thu gom rác thải, thí điểm phân loại rác tại nguồn tại 5 quận nội thành…

Thực tế, Hà Nội đang quyết liệt với nhiều biện pháp nhưng chất lượng môi trường vẫn chưa đáp ứng yêu cầu, đặc biệt là môi trường không khí. Từ đó, hội thảo lần này, Hà Nội lắng nghe và mong muốn các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý tham góp nhiều ý tưởng sáng tạo, những giải pháp khả thi.

Một trong những chia sẻ đáng chú ý tại hội thảo đó là lời khẳng định của GS.TS Chu Hoàng Hà, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam về việc sẵn sàng bàn giao dữ liệu về môi trường cho Hà Nội

"Chúng tôi sẵn sàng bàn giao cho Hà Nội các dữ liệu của vệ tinh chuyên theo dõi thiên tai và hậu quả của biến đổi khí hậu để thành phố có dữ liệu hoạch định cơ chế, chính sách; mong muốn thành phố tạo điều kiện cho các nhà khoa học của viện nghiên cứu, thử nghiệm các mô hình khoa học phù hợp với thực tế của thành phố để giải quyết ô nhiễm môi trường...", GS.TS Chu Hoàng Hà cho biết.

Đóng góp ý kiến cho Hà Nội, TS Hoàng Dương Tùng, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam đã đề cập đến vấn đề rất “nóng” hiện nay là ô nhiễm không khí, với chỉ số PM2.5 cao, vượt quá quy chuẩn cho phép 1,5-2 lần trong nhiều ngày. Số ngày có chất lượng không khí Tốt chỉ chiếm 15% , Trung bình 50%, Kém và Xấu 34%.

Theo TS Hoàng Dương Tùng, nguồn gây ô nhiễm không khí gồm giao thông (ô tô xe máy chạy xăng dầu; bụi đường); Công nghiệp (các huyện ngoại thành): các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, làng tái chế, làng nghề; các công trình xây dựng đô thị, nhà cao tầng, xây dựng và sửa chữa hạ tầng; trang trại chăn nuôi, sử dụng phân bón trong trồng trọt (phát sinh PM2.5 thứ cấp); đốt phụ phẩm nông nghiệp sau thu hoạch... và từ các tỉnh lân cận như: Hà Nam, Hưng Yên, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc...

TS Hoàng Dương Tùng đánh giá cao quyết tâm của Hà Nội như cấm xe 16 chỗ hoạt động ở phố cổ, có lộ trình hoàn thành các công trình giao thông trọng điểm; xây dựng hệ thống quan trắc không khí tự động; triển khai lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro 4,5; chuyển đổi một số tuyến xe buýt sang chạy điện; Giảm tối đa bếp than tổ ong… Tuy nhiên, hiệu quả chưa cao vì chưa có bộ phận chuyên biệt về xử lý ô nhiễm môi trường.

Do đó, TS Hoàng Dương Tùng đề xuất, mỗi địa phương cần phải có chỉ tiêu, trách nhiệm cụ thể về giảm thiểu ô nhiễm không khí (rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ tiến độ, rõ hiệu quả); ưu tiên giao thông xanh, sử dụng nhiên liệu sạch, cần kiểm tra khí thải xe máy trong nội thành; đến năm 2030 chuyển đổi toàn bộ xe buýt sang xe buýt điện (nhanh hơn 5 năm so với kế hoạch); hạn chế đăng ký xe ô tô xe máy mới chạy xăng/dầu; tThắt chặt hơn một số quy chuẩn phát thải công nghiệp đối với các cơ sở ở Thủ đô và vùng Thủ đô; lắp đặt camera kiểm soát các công trường xây dựng...