Ngày 25/11, Ban An toàn giao thông (ATGT) cùng Sở Xây dựng Hà Nội kết hợp với Báo Kinh tế và Đô thị tổ chức Tọa đàm “Cổng trường học an toàn – Trách nhiệm của nhà trường, phụ huynh và chính quyền địa phương”, nhằm phân tích thực trạng và tìm giải pháp tổ chức giao thông xung quanh các cơ sở giáo dục.

Cổng trường học đang là "điểm nóng" đô thị

Nhìn từ góc độ kỹ thuật, cổng trường chỉ chiếm vài mét vỉa hè hoặc một đoạn lòng đường. Nhưng xét về xã hội, đây lại là nơi giao thoa giữa môi trường giáo dục và không gian công cộng, giữa trách nhiệm của gia đình và nghĩa vụ quản lý của Nhà nước.

Từ đó, nội dung chủ đạo của toạ đàm xác định ba chủ thể gồm: "Nhà trường, phụ huynh và chính quyền địa phương" đều tác động trực tiếp đến an toàn của học sinh mỗi khi đến trường, tan học. Những hành động nhỏ như dừng xe đúng quy định, xếp hàng trật tự, giữ bình tĩnh khi tham gia giao thông đều là 'bài học sống' về văn minh đô thị dành cho trẻ em. Ngược lại, việc tranh đường, chen lấn, dừng đỗ tùy tiện hay vi phạm luật giao thông ngay trước cổng trường không chỉ gây ùn tắc mà còn gieo vào trẻ những thói quen lệch chuẩn.

Tại tọa đàm, PGS.TS Nguyễn Thành Lợi, Tổng Biên tập Báo Kinh tế và Đô thị cho biết, tốc độ đô thị hóa nhanh, mật độ phương tiện tăng cao, khiến nhiều cổng trường tại Hà Nội trở thành “điểm nóng” giao thông.

Ông Lợi cũng nêu rõ hàng loạt vấn đề như: Ùn tắc nghiêm trọng vào giờ đưa đón học sinh; Dừng đỗ xe sai quy định, lấn chiếm lòng đường – vỉa hè; Nguy cơ tai nạn từ phóng nhanh, vượt ẩu, quay đầu đột ngột; Mối lo an ninh đối tượng xấu tiếp cận, lôi kéo trẻ em; Thậm chí xuất hiện nguy cơ bắt cóc, xâm hại ngay trước cổng trường... và nhấn mạnh: “Những biểu hiện ấy không chỉ phản ánh hạn chế ý thức, mà còn là hành vi vi phạm pháp luật, đe dọa trực tiếp đến an toàn của trẻ em – nhóm yếu thế cần được ưu tiên bảo vệ”.

Theo PGS.TS Nguyễn Thành Lợi, muốn bảo đảm an toàn cổng trường thì trách nhiệm pháp lý của ba chủ thể phải được xác lập rõ ràng; luật pháp phải được thực thi nghiêm minh; và yếu tố giáo dục văn hóa giao thông phải được đặt đúng vị trí.

An toàn cổng trường là thước đo văn minh đô thị

PGS.TS Nguyễn Thành Lợi cho rằng, hành trình một đứa trẻ bước qua cổng trường là bước đi vào tương lai. Vì vậy, mức độ an toàn nơi đây phản ánh thái độ của xã hội với sự phát triển lành mạnh của trẻ em và mức độ thượng tôn pháp luật của cộng đồng. Ông Lợi đề nghị các chuyên gia tập trung phân tích cổng trường dưới nhiều khía cạnh: Pháp lý, quản lý, giáo dục, kỹ thuật, hạ tầng; đồng thời đưa ra kiến nghị cụ thể, có tính khả thi để cải thiện toàn diện hệ thống giao thông quanh trường học.

Cũng tại toạ đàm, Trung tá Nguyễn Tài Nghĩa, Phó Đội trưởng Đội tuyên truyền, điều tra giải quyết tai nạn giao thông (Phòng CSGT, Công an TP Hà Nội) cho biết ,cổng trường là khu vực có đặc điểm rất riêng, khác với các điểm giao thông khác. Đây là nơi tập trung đông người trong thời gian rất ngắn, không gian bị giới hạn bởi vỉa hè, tường rào trường họ, nhiều nhóm đối tượng tham gia giao thông cùng lúc...

Ở cấp Mầm non và Tiểu học, ùn tắc giao thông xảy ra do phụ huynh dồn về cùng thời điểm. Ở cấp THCS và THPT, học sinh tự điều khiển xe đạp, xe đạp điện, thậm chí xe máy. Đây được xác định là nhóm tuổi tiềm ẩn nhiều rủi ro chủ quan, liều lĩnh. Vì vậy, lực lượng CSGT đang triển khai tuyên truyền chuyên biệt cho từng nhóm đối tượng nhằm xây dựng văn hóa giao thông từ sớm.

Mục tiêu chuẩn hóa 100% cổng trường an toàn giao thông

Đáng chú ý tại toạ đàm, bà Nguyễn Thị Thanh Thủy, Chánh Văn phòng Ban ATGT TP Hà Nội cho biết, Thủ đô đang triển khai mô hình “Cổng trường học an toàn giao thông” tại nhiều quận, huyện.

“Chúng tôi đang phối hợp với các địa phương triển khai mô hình cổng trường học an toàn giao thông. Đơn vị cũng đang rất tích cực để nhân rộng mô hình này tới 126 phường xã. Từ mô hình này, vừa qua Đà Nẵng, Đắk Lắk cũng đã tới Hà Nội để nghiên cứu thực tế nhằm nhân rộng mô hình này tại các địa phương”, bà Nguyễn Thị Thanh Thủy khẳng định.

Cũng theo Chánh Văn phòng Ban ATGT TP Hà Nội, từ 2021 - 2030, Hà Nội yêu cầu tất cả các trường phải rà soát cổng trường, cải thiện hạ tầng và tổ chức giao thông. Các yêu cầu chính gồm: Sơn vạch kẻ đường; Bổ sung biển báo, cọc tiêu; Bố trí điểm dừng đỗ cho phụ huynh; Sắp xếp lại luồng xe - luồng người; Tăng cường tuyên truyền và giám sát...

Cổng trường không chỉ là lối vào lớp học, mà là “mặt tiền văn hóa giao thông” của mỗi cộng đồng dân cư. Việc Hà Nội đặt mục tiêu chuẩn hóa toàn bộ cổng trường vào năm 2045 cho thấy quyết tâm dài hạn nhằm bảo vệ trẻ em, xây dựng môi trường học đường an toàn, văn minh và tiến bộ.