“Ngân hàng cần điều hành chính sách tiền tệ, lãi suất hợp lý, chia sẻ cùng các doanh nghiệp (DN) tháo gỡ khó khăn cho sản xuất. Việc này không chỉ là cứu các DN mà còn là cứu chính mình”, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh đã nhấn mạnh tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2012 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) diễn ra cuối tuần qua ở Hà Nội.

Khách hàng giao dịch theo lãi suất mới tại Ngân hàng VPBank chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Trần Việt - TTXVN

Thống đốc NHNN Việt Nam Nguyễn Văn Bình đã yêu cầu các tổ chức tín dụng (TCTD) đồng loạt kéo giảm lãi suất cho vay. Đặc biệt, các khoản vay cũ phải được cơ cấu lại để đưa lãi suất xuống dưới 15%/năm kể từ ngày 15/7, thấp hơn mức lãi suất mà DN từng phải đi vay.

Đưa lãi suất cho vay xuống dưới 15%/năm

 
Người đứng đầu NHNN đã chia sẻ về tình hình tín dụng tăng trưởng ở mức thấp. Tính đến ngày 30/6, tín dụng tăng 0,76% so với cuối năm 2011 (nếu tính cả số dư đầu tư vào trái phiếu DN và ủy thác thì tăng khoảng 1,4%).

Theo NHNN, tín dụng giảm do nhiều nguyên nhân như: Cầu tín dụng ở mức thấp do cầu trong nước và nước ngoài tăng thấp, DN gặp nhiều khó khăn, hàng tồn kho lớn nên hạn chế khả năng hấp thụ vốn của ngân hàng. Khả năng trả nợ ngân hàng của DN và hộ dân suy giảm trong điều kiện khó khăn về đầu ra, thị trường bất động sản thanh khoản kém gây khó khăn cho hoạt động của các TCTD do phần lớn tài sản thế chấp các khoản vay có nguồn gốc bất động sản, bởi vậy các TCTD có xu hướng quy định các điều kiện cho vay chặt chẽ hơn để hạn chế rủi ro và đảm bảo an toàn tín dụng…

Mặc dù, mặt bằng lãi suất huy động và cho vay đã giảm mạnh so với đầu năm nhưng Thống đốc Nguyễn Văn Bình cũng thừa nhận: Theo phản ánh của DN, đối với khoản vay trước đây của DN, ngân hàng còn để lãi suất quá cao. “Do đó, các ngân hàng phải ngồi lại với DN, cân nhắc trước những khó khăn của DN, trên cơ sở đó phải cơ cấu lại các khoản nợ, đặc biệt xem xét về lãi suất”, Thống đốc Bình nói.

Để các khoản nợ xấu không bị tăng lên; đồng thời chia sẻ với các DN trong bối cảnh nền kinh tế khó khăn, đại diện NHNN đã giao nhiệm vụ cho toàn hệ thống ngân hàng đồng loạt giảm lãi suất cho vay. Cụ thể: Đối với khoản vay mới phải thực hiện theo mặt bằng lãi suất hiện tại. Đối với các khoản vay cũ phải được cơ cấu lại để đưa lãi suất xuống dưới 15%/năm. Các ngân hàng phải có văn bản để triển khai ngay trong toàn hệ thống trước ngày 15/7.

Thống đốc cũng yêu cầu các chi nhánh NHNNN làm việc với các ngân hàng thương mại rà soát với từng khách hàng để bảo đảm chủ trương giảm lãi suất được thực hiện nghiêm túc. Đối với lãi suất cho vay mới, lãi suất cho vay đối với lĩnh vực ưu tiên thì thực hiện theo mặt bằng thị trường hiện nay. Việc quyết liệt giảm lãi suất trong 6 tháng cuối năm, theo NHNN là còn “dư địa” để thực hiện và buộc các ngân hàng phải làm để “không chỉ cứu DN mà còn là cứu chính mình”; đồng thời thể hiện trách nhiệm xã hội trong bối cảnh kinh tế khó khăn.

Xử lý các khoản nợ vay phù hợp

Theo NHNN, đến cuối tháng 5/2012, tổng nợ xấu của toàn hệ thống các TCTD chiếm 4,47% tổng dư nợ tín dụng cho nền kinh tế (cuối năm 2011 là 3,07%). Tuy nhiên, cơ quan thanh tra giám sát của NHNN cho biết, 84% số nợ xấu này đều có tài sản thế chấp và tổng giá trị của các tài sản thế chấp này bằng 135% giá trị nợ xấu. Hơn nữa đến cuối tháng 5/2012, các TCTD đã tiến hành trích lập dự phòng rủi ro để xử lý nợ xấu được khoảng 67.000 tỷ đồng. Ngoài giải pháp điều hành hạ lãi suất đối với các hợp đồng vay nợ cũ thì vấn đề xử lý nợ xấu tiếp tục là nhiệm vụ trọng tâm cần được khắc phục và xử lý của NHNN từ nay đến cuối năm.

Đối với lĩnh vực xử lý nợ, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh yêu cầu các ngân hàng thương mại đánh giá thực trạng nợ, trong đó có nợ xấu; phân tích nguy cơ từng khoản nợ và có giải pháp cụ thể, cơ cấu nợ xấu phù hợp, tạo điều kiện cho các DN tiếp tục sản xuất kinh doanh, từ đó mới trả được nợ. Trong cơ cấu tín dụng, ngoài các lĩnh vực ưu tiên, các ngân hàng cần nghiên cứu mở rộng cho vay tín dụng với các lĩnh vực khác để thúc đẩy sản xuất, kể cả đối với tín dụng cho tiêu dùng và cần tiến dần tới việc điều hành tín dụng ngân hàng theo thị trường.

Đại diện NHNN cũng đưa ra đề xuất cần phải tiếp tục theo dõi sát tình hình hoạt động của các DN để đề xuất kịp thời các giải pháp về tiền tệ, tín dụng phù hợp với các chủ trương của Chính phủ; chủ động làm việc ngay với các bộ, ngành, các hiệp hội, ngành hàng, địa phương để tìm các giải pháp xử lý hàng tồn kho… Toàn ngành phấn đấu trong 6 tháng cuối năm đạt mức tăng trưởng tín dụng từ 8 - 10%.

Minh Phương