Bến Nhà Rồng, nơi người thanh niên Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước năm 1911, không chỉ là một di tích lịch sử mà là biểu tượng thiêng liêng trong tâm thức dân tộc. Việc thành phố quyết định giữ nguyên không gian văn hóa quanh khu vực này, không để những công trình cao tầng che khuất, là hành động cụ thể để bảo tồn ký ức, gìn giữ hồn cốt của TP Hồ Chí Minh trong tiến trình phát triển hiện đại.

Trước đó, khu đất rộng hơn 31,5 héc-ta tại cảng Nhà Rồng - Khánh Hội từng được phê duyệt làm khu phức hợp đô thị 11.000 tỷ đồng, gồm hơn 3.100 căn hộ, trung tâm thương mại, trường học, biệt thự cao cấp, được đánh giá là khu “đất vàng” hiếm có giữa trung tâm thành phố. Tuy nhiên, với tầm nhìn xa và tinh thần trách nhiệm cao với lịch sử, lãnh đạo thành phố đã không chọn con đường dễ, phát triển nhà ở thương mại, mà chọn con đường khó nhưng đúng: bảo tồn giá trị văn hóa, mở rộng không gian công cộng, trả lại cảnh quan ven sông cho nhân dân.

Đó là một quyết định mang chiều sâu văn hóa, tầm nhìn chính trị và giá trị nhân văn to lớn. Trong bối cảnh nhiều đô thị phải đối diện với sức ép phát triển nóng, việc TP Hồ Chí Minh chủ động giữ lại một vùng đất lịch sử cho văn hóa, cho cộng đồng, cho biểu tượng Hồ Chí Minh là một lựa chọn mang tính dẫn dắt, thể hiện sự trưởng thành trong tư duy quy hoạch đô thị của một thành phố lớn nhất nước.

Không chỉ dừng lại ở Bến Nhà Rồng, TP Hồ Chí Minh còn định hướng chuyển khu đất số 1 Lý Thái Tổ (rộng 37.000 m²) vị trí đắc địa giữa trung tâm, thành công viên tưởng niệm đồng bào mất vì đại dịch COVID - 19, tạo thêm không gian xanh, nơi sinh hoạt, tưởng niệm và lan tỏa giá trị nhân văn. Hai quyết định ấy cho thấy rõ tư duy quản trị đô thị gắn với con người, văn hóa và ký ức, điều làm nên bản sắc riêng của một thành phố nghĩa tình, năng động và giàu truyền thống cách mạng.

Giá trị của những quyết định ấy không chỉ ở việc thay đổi một quy hoạch, mà ở thông điệp phát triển mà thành phố gửi gắm: tăng trưởng phải đi đôi với văn hóa, quy hoạch phải tôn trọng lịch sử, và mọi bước tiến đều phải hướng đến lợi ích cộng đồng. Khi những tấc đất ven sông Sài Gòn, thay vì biến thành khu chung cư khép kín, được mở ra thành không gian công viên, quảng trường, tuyến phố văn hóa Hồ Chí Minh, đó là biểu hiện sinh động của một thành phố hiện đại nhưng vẫn biết gìn giữ quá khứ.

Bằng bản lĩnh của người lãnh đạo dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang đã cùng tập thể Thành ủy thể hiện rõ tinh thần “phát triển không đánh đổi”, phát triển kinh tế phải gắn với gìn giữ di sản, bảo tồn giá trị văn hóa và nâng cao chất lượng sống của người dân. Đó cũng là biểu hiện cụ thể hóa tư tưởng Hồ Chí Minh về “lấy dân làm gốc”, về xây dựng một thành phố văn minh, hiện đại mà đậm đà bản sắc dân tộc.

Một thành phố lớn không chỉ được đo bằng số tòa nhà cao tầng, mà bằng cách mà nó gìn giữ ký ức, tôn trọng quá khứ và tạo dựng không gian sống nhân văn cho hiện tại và tương lai.

Quyết định dừng dự án nhà ở tại Bến Nhà Rồng vì thế không chỉ là một điểm sáng trong công tác quy hoạch, mà còn là một dấu ấn văn hóa – chính trị quan trọng trong tiến trình phát triển của TP Hồ Chí Minh.

Từ một quyết định dám nghĩ, dám làm, TP Hồ Chí Minh một lần nữa khẳng định bản lĩnh của đô thị đầu tàu, phát huy truyền thống đoàn kết, năng động, sáng tạo, nghĩa tình; phát triển nhanh và bền vững; vì cả nước, cùng cả nước, vì hạnh phúc của nhân dân.

Giữa nhịp sống sôi động của thời đại mới, thành phố vẫn giữ trọn hồn cốt, ký ức và giá trị văn hóa của mình, tiên phong, đổi mới, nhân văn, xứng đáng với tên gọi thiêng liêng: TP Hồ Chí Minh - Thành phố vì con người, vì tương lai Việt Nam.