Những năm gần đây, công tác giảm nghèo bền vững gắn với phát triển kinh tế, xã hội vùng khó khăn và khu vực đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn xã Kiên Lao đạt nhiều kết quả rõ nét. Với cách làm chủ động, bài bản, sự đồng lòng của cấp ủy, chính quyền và nhân dân cùng nguồn lực từ Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021-2025, diện mạo nông thôn miền núi đang đổi thay từng ngày.
Hạ tầng mở lối phát triển, sinh kế bền vững từ nông, lâm nghiệp
Xã Kiên Lao sau khi sắp xếp đơn vị hành chính có diện tích rộng, dân cư phân tán và đông đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là địa bàn còn nhiều khó khăn, nhưng cũng là khu vực có nhiều tiềm năng để phát triển nông - lâm nghiệp hàng hóa. Nhận thức rõ điều đó, cấp ủy, chính quyền xác định đầu tư hạ tầng là chìa khóa thúc đẩy giảm nghèo bền vững và tăng trưởng kinh tế địa phương.
Hội nghị Tập huấn giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống
trong vùng đồng bào Dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025.
Giai đoạn 2020 - 2025, xã đã huy động hơn 80 tỷ đồng, triển khai 95 hạng mục công trình, gồm đường giao thông, công trình dân sinh, thiết chế văn hóa… Tỷ lệ cứng hóa đường xã đạt 100%, đường thôn đạt 93,5%, nhiều tuyến kết nối nội vùng như đường Cai Lé, đường liên xã Kiên Lao - Kiên Thành - Thanh Hải được đầu tư đồng bộ. Việc đầu tư hạ tầng không chỉ cải thiện điều kiện đi lại mà còn mở ra cơ hội giao thương, tiêu thụ nông sản, thúc đẩy du lịch sinh thái và dịch vụ nông thôn.
Song song với đó, khu vực đồng bào dân tộc thiểu số được ưu tiên bố trí nguồn lực. Chỉ riêng năm 2024, xã đã hỗ trợ 46 hộ nước sinh hoạt, 25 hộ chuyển đổi nghề, xây dựng đường bê tông thôn Cai Lé và nhà văn hóa Trại Giáp từ nguồn vốn Chương trình MTQG. Năm 2025, Kiên Lao tiếp tục được phân bổ hơn 1 tỷ đồng để đầu tư hạ tầng thiết yếu, duy tu, bảo dưỡng các công trình vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Trên nền tảng hạ tầng phát triển, sản xuất nông, lâm nghiệp được chú trọng chuyển đổi theo hướng nâng cao giá trị. Hiện xã có 560 ha đất gieo trồng, 1.811 ha cây ăn quả, sản lượng đạt hơn 13.500 tấn mỗi năm. Giá trị sản xuất bình quân đạt 111 triệu đồng/ha, tỷ lệ che phủ rừng đạt 43,19%, đàn vật nuôi duy trì khoảng 220.000 con, góp phần giữ ổn định thu nhập cho các hộ dân.
Đặc biệt, năm 2025, xã được giao 270 triệu đồng để hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, trồng dược liệu, thúc đẩy khởi nghiệp vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là cơ hội để Kiên Lao tạo ra các sản phẩm đặc trưng, bền vững, đáp ứng nhu cầu thị trường và nâng cao thu nhập cho người dân.
Những kết quả nổi bật trong sản xuất nông, lâm nghiệp cho thấy Kiên Lao đang từng bước khai thác hiệu quả lợi thế sẵn có, xây dựng mô hình sinh kế bền vững, thích ứng với biến động thị trường và điều kiện khí hậu.
Tập trung giảm nghèo đa chiều, nâng cao đời sống đồng bào dân tộc thiểu số
Bên cạnh phát triển sản xuất, Kiên Lao đặc biệt chú trọng đến chính sách giảm nghèo đa chiều và nâng cao chất lượng dịch vụ an sinh xã hội. Nhờ triển khai đồng bộ các chương trình, đến nay toàn xã còn 97 hộ nghèo, chiếm 2,26%, giảm mạnh so với đầu giai đoạn. Đáng chú ý, xã đã xóa 40 nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, cận nghèo và gia đình chính sách – một trong những dấu ấn quan trọng của nhiệm kỳ.
5 năm qua, xã đã giải quyết việc làm cho 354 lao động, đưa 195 người đi xuất khẩu lao động, nguồn thu nhập quan trọng giúp nhiều gia đình thoát nghèo bền vững. Chính sách bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội tự nguyện được quan tâm, tỷ lệ người dân có BHYT đạt 99,77%; 573 người tham gia BHXH tự nguyện, tạo nền tảng an sinh ổn định cho các hộ dân vùng khó khăn.
Hạ tầng giao thông được quan tâm phát triển, tạo nền tảng phát triển kinh tế xã hội
vùng đồng bào Dân tộc thiểu số và miền núi.
Cùng với phát triển kinh tế và an sinh xã hội, công tác văn hóa-giáo dục tại vùng dân tộc thiểu số được thực hiện hiệu quả. Xã duy trì hoạt động của 2 Hội bảo tồn văn hóa dân tộc, nhiều câu lạc bộ hát Soọng Cô, Soong Hao, dân ca Sán Chí… góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống. Năm 2025, xã được phân bổ 60 triệu đồng để triển khai dự án bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch cộng đồng, một hướng đi giàu tiềm năng.
Công tác truyền thông, nâng cao nhận thức được chú trọng. Xã triển khai các hoạt động tuyên truyền pháp luật, phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết; tổ chức lớp tập huấn, mô hình điểm hỗ trợ cán bộ làm công tác dân tộc. Năm 2025, xã được giao 46 triệu đồng cho tiểu dự án giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết-vấn đề còn tồn tại tại một số thôn vùng sâu.
Bên cạnh kết quả đạt được, Kiên Lao vẫn đối mặt những khó khăn: một số dự án hỗ trợ sinh kế triển khai chậm do hướng dẫn từ cấp trên ban hành muộn; một số hộ thiếu đất ở nên không thể hưởng hỗ trợ xây nhà; tiến độ giải ngân phải bám sát nhiều quy định, thủ tục. Tuy nhiên, với quyết tâm của cấp ủy, chính quyền và sự đồng hành của nhân dân, xã đang từng bước khắc phục, bứt phá.
Chia sẻ về quyết tâm đó, lãnh đạo xã khẳng định: “Kiên Lao lấy người dân làm trung tâm, là chủ thể của quá trình phát triển. Mỗi dự án, mỗi chính sách đều hướng đến mục tiêu nâng cao đời sống nhân dân, không để ai bị bỏ lại phía sau.”.
Những kết quả đạt được cho thấy Kiên Lao đang đi đúng hướng trong thực hiện Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế, xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Hạ tầng khang trang, sinh kế bền vững, đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng nâng cao, các giá trị văn hóa được gìn giữ và phát huy.
Trong giai đoạn tới, xã tiếp tục tập trung hoàn thiện hệ thống hạ tầng thiết yếu; mở rộng mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị; thúc đẩy khởi nghiệp ở vùng đồng bào dân tộc; đẩy mạnh chuyển đổi số; tăng cường truyền thông; bảo tồn văn hóa gắn với du lịch cộng đồng… Tất cả tạo nên một nền tảng phát triển bền vững, nâng cao năng lực tự chủ và tăng thu nhập cho người dân vùng khó khăn.
Kiên Lao, vùng đất giàu truyền thống, giàu khát vọng, đang từng ngày chuyển mình mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu trở thành xã miền núi phát triển nhanh, bền vững, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển của tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2021-2025 và những năm tiếp theo.