10:14 02/10/2025

Giải pháp phòng chống úng ngập lâu dài cho Hà Nội khi mưa bão

Ngày 2/10, liên quan đến ảnh hưởng của bão số 10, trên địa bàn thành phố Hà Nội có mưa lớn kéo dài gây ngập úng trên diện rộng, Sở Xây dựng Hà Nội đã nêu nguyên nhân ngập úng là do mưa quá lớn, liên tục, kéo dài vượt công suất thiết kế của hệ thống thoát nước đô thị (310mm/2ngày) như tại: Ô Chợ Dừa là khoảng 527,2mm (vượt 170%); Hai Bà Trưng là 407,7mm (vượt 131,5%), gây quá tải hệ thống thoát nước.

Chú thích ảnh
Quanh khu vực Khu đô thị Tân tây Đô, xã Ô Diên, sáng 2/10 vẫn trong tình trạng ngập nặng. Ảnh: Văn Điệp/TTXVN

Ngoài ra, khi hệ thống thoát nước quá tải, mưa lớn tiếp tục nên nước chảy tràn trên mặt đường dồn về các điểm trũng thấp làm các điểm trũng thấp ngập sâu. Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 10 gây mưa lớn toàn vùng dẫn đến mực nước các sông ngoại thành Hà Nội dâng cao trên báo động I, II việc tiêu thoát nước tự chảy không thực hiện được. Các công trình tiêu thoát nước nông nghiệp quá tải, nước rút chậm ảnh hưởng đến tiêu thoát nước đô thị.

Cũng theo Sở Xây dựng Hà Nội, hệ thống thoát nước đang trong quá trình đầu tư xây dựng, chưa đồng bộ, các công trình đầu mối thoát nước, hồ điều hòa theo Quy hoạch thực hiện chậm. Hạ tầng thoát nước tại một số đô thị mới chưa đồng bộ. Hệ thống thoát nước trong nội khu được đầu tư xây dựng nhưng chưa khớp nối đồng bộ với hệ thống tiêu thoát nước khu vực.

Cùng với đó, cao độ của các khu vực phát triển mới không đồng bộ với cao độ nền khu vực, một số khu đô thị có cốt nền thấp hơn khu vực xung quanh nên khi mưa lớn, nước chảy theo mặt đường dồn về nhanh gây ra các điểm ngập cục bộ, trong khi các nguồn xả và các trạm bơm đầu mối hiện nay chưa được xây dựng. Đặc biệt, khu vực đô thị phát triển dọc theo các tuyến đường quốc lộ, tỉnh lộ được xây dựng có cốt cao độ cao hơn đường hiện trạng nên khi mưa lớn đường bị ngập.

Theo báo cáo của Công ty TNHH Một Thành viên Thoát nước Hà Nội, đến sáng 2/10, trên địa bàn vẫn còn tồn tại nhiều điểm úng ngập như: còn tồn tại một số điểm úng ngập tại lưu vực sông Nhuệ như: Đại lộ Thăng Long (hầm chui số 5,6, Km9+656), Cầu Bươu, Dương Đình Nghệ - Nam Trung Yên, Phan Văn Trường, khu đô thị Resco, Võ Chí Công (tòa nhà UDIC), Phú Xá.

Trước tình hình đó, về giải pháp trước mắt, Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, các phòng, trung tâm liên quan của sở cùng các đơn vị thoát nước đã và đang vận hành tối đa công suất các công trình đầu mối thoát nước hiện có để hạ mực nước đệm trên sông, hồ nội đô, ưu tiên thoát nước cho lưu vực Tô Lịch qua sông Tô Lịch về trạm bơm Yên Sở bằng các cửa điều tiết A, B, C hồ điều hòa Yên Sở; phối hợp các đơn vị thủy lợi vận hết công suất các trạm bơm tiêu nông nghiệp như: Yên Nghĩa, Khê Tang, Ngoại Độ, Vân Đình, Đông La, Đào Nguyên… đảm bảo thoát nước cho sông Nhuệ; triển khai các công trình xử lý chống úng ngập cục bộ, tiêu thoát nước trực tiếp ra hệ thống sông, mương, hồ hiện có.

Thông tin thêm về giải pháp trong thời gian tới, Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, đối với khu vực nội đô (lưu vực Tô Lịch) sẽ tăng khả năng tiêu thoát của hệ thống về trạm bơm Yên Sở đáp ứng yêu cầu lượng mưa lớn hơn lượng mưa thiết kế trên 310mm/2 ngày như: Cải tạo trạm bơm Yên Sở đáp ứng yêu cầu vận hành liên tục với trận mưa lớn kéo dài; cải tạo tăng khả năng tiêu nước của tuyến sông hạ lưu Kim Ngưu nối sông Tô Lịch với trạm bơm Yên Sở; triển khai các công trình xử lý úng ngập cục bể chứa nước (tại khu vực đất công, công viên, vườn hoa) kết hợp trạm bơm chuyển bậc, tăng khả năng tiêu thoát ra các nguồn tiêu.

Song song với đó, các đơn vị liên quan điều chỉnh quy trình vận hành hạ mực nước sông, hồ trong mùa mưa, trước các trận mưa bão…; phối hợp điều tiết hỗ trợ tiêu thoát nước nội ngoại thị. Sở Xây dựng Hà Nội cũng khẩn trương hoàn thiện Đề án xử lý úng ngập cục bộ trong Quý IV/2025 báo cáo UBND thành phố phê duyệt để tổ chức triển khai thực hiện; tập trung đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các dự án chống úng ngập cục bộ trong quý IV/2025, bổ sung các dự án cấp bách ứng phó các trận mưa cường độ lớn như bão số 10 vừa qua và cơn bão số 5 với lượng mưa trên 500mm/2 ngày.

Đối với khu vực thuộc lưu vực sông Nhuệ sẽ nạo vét sông Nhuệ để tăng khả năng tiêu thoát nước và dung tích chứa của sông Nhuệ. Các đơn vị liên quan tập trung hoàn thành các công trình thoát nước nhằm phát huy công suất trạm bơm tiêu Yên Nghĩa 120m3/s (xây dựng hồ Yên Nghĩa 2, 3, kênh La Khê, cửa xả ra sông Đáy), bổ sung các họng xả vào kênh La Khê để đưa nước về trạm bơm Yên Nghĩa; nạo vét kênh tiêu T3A, T3B đưa nước về trạm bơm Yên Nghĩa, điều chỉnh, cải tạo trạm bơm Đông La, Đào Nguyên đáp ứng yêu cầu thoát nước đô thị.

Để tiêu thoát nước kịp thời, Sở Xây dựng cũng nêu giải pháp triển khai hệ thống thoát nước lưu vực Tả Nhuệ giai đoạn I, Hữu Nhuệ khu vực Hà Đông tính toán với khả năng thiêu thoát nước với cường độ mưa lớn hơn 310 mm/2 ngày, kiểm soát được mực nước sông Nhuệ; tập trung triển khai cụm công trình đầu mối Liên Mạc; cải tạo trạm bơm Thụy Phương và hệ thống mương từ kênh tưới thành hệ thống tiêu thoát nước đô thị ra sông Nhuệ, bổ cập nước cho sông Tô Lịch; bổ sung công trình trạm bơm cục bộ giải quyết úng ngập tại các đô thị đã đầu tư xây dựng có cốt địa hình thấp như khu như: Linh Đàm, Yên Xá, Văn Phú, Việt Hưng, Geleximco, Dương Nội, An Hưng, Trung Hòa Nhân Chính…

Về giải pháp lâu dài phòng chống úng ngập, theo Sở Xây dựng Hà Nội, trong quá trình triển khai lập Quy hoạch cao độ nền thoát nước thủ đô Hà Nội đến năm 2045 tầm nhìn đến năm 2065 sẽ được tính toán với khả năng ứng phó biến đổi khí hậu với trận mưa có cường độ lớn hơn 310mm/2 ngày; triển khai các công trình đầu mối thoát nước trên các hệ thống tiêu thoát nước chính của Thủ đô theo Quy hoạch thoát nước được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 725/QD-TTg...

Đồng thời, các sở, ngành, địa phương và đơn vị liên quan thực hiện nghiêm Kế hoạch số 312/KH-UBND ngày 28/12/2021 về phát triển hệ thống thoát nước và xử lý nước thải giai đoạn 2021-2025 của UBND thành phố; đồng thời xác định các giải pháp thoát nước từng khu vực phù hợp với điều kiện tự nhiên, hiện trạng khu vực; nghiên bổ sung quy định bổ sung công trình chứa nước mưa tại các công trình xây dựng mới để tái sử dụng và điều tiết giảm thiểu úng ngập; tập trung nguồn lực triển khai sớm các dự án đầu tư xây dựng hệ thống thoát nước chính...

Nguyễn Thắng (TTXVN)