Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh là trọng tâm cho cảng biển tại Việt Nam

Ông Lê Anh Sơn, Tổng giám đốc VIMC cho biết: “Chúng tôi đã xác định chuyển đổi số, chuyển đổi xanh là nhiệm vụ trọng tâm, tạo động lực cho tăng trưởng trong thời gian tới của VIMC. Chúng tôi coi đó là một vũ khí cạnh tranh trong tương lai. VIMC tập trung vào điện hóa, tự động hóa, bằng những kế hoạch rất cụ thể, để từng bước chuyển đổi, giảm phát thải, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, hướng tới phát triển bền vững".

Ông Đồng Mai Lâm, Tổng giám đốc Schneider Electric Việt Nam và Campuchia phát biểu: “Chúng tôi là tập đoàn hàng đầu trên thế giới về chuyển đổi số, quản lý năng lượng, tự động hóa. Chúng tôi cam kết đưa những giải pháp tiên tiến về điện hóa, số hóa, tự động hóa trong ngành cảng biển nhằm giúp đối tác, khách hàng đạt hiệu quả tối ưu về tài chính cũng như chuẩn bị sẵn sàng cho tương lai phát triển bền vững".

Ngành vận tải biển toàn cầu, thông qua Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) đã cam kết đạt được Net Zero vào năm 2050. Nhiều quốc gia cũng ban hành quy định về "điện bờ" (shore power), tàu khi neo đậu phải tắt động cơ, sử dụng điện từ đất liền thay vì phát điện bằng máy phát trên tàu. Tại EU, đây sẽ là quy định bắt buộc vào năm 2030.

Việt Nam có lợi thế đặc biệt về cảng biển với các cảng trọng điểm như Hải Phòng, Đà Nẵng và Cát Lái, đóng vai trò thúc đẩy thương mại khu vực. Khi Việt Nam phát triển thành một trung tâm sản xuất và logistics, nhu cầu nâng cấp cơ sở hạ tầng cảng ngày càng tăng, không chỉ về năng lực vận chuyển, bốc xếp, mà còn về khả năng chống chịu trước biến đổi khí hậu, cũng như duy trì năng lực cạnh tranh trong thương mại thế giới.

Chính phủ Việt Nam cũng đề ra chiến lược chuyển đổi năng lượng xanh tại cảng biển. Theo Quyết định số 876/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chuyển đổi năng lượng xanh năm 2022, kể từ năm 2050:100% tàu biển hoạt động tuyến nội địa chuyển đổi sang sử dụng điện, năng lượng xanh; Tất cả các phương tiện, trang thiết bị tại cảng, các thiết bị báo hiệu hàng hải sử dụng điện, năng lượng xanh hoặc có các biện pháp tương đương.

Trước những quy định quốc tế và trong nước, cùng mong muốn tiếp cận nhiều khách hàng có yêu cầu cao, VIMC hướng tới quản lý dữ liệu tập trung theo thời gian thực, tự động hóa, chuyển đổi xanh toàn cảng trong lĩnh vực vận tải biển. Một số vấn đề cần giải quyết bao gồm lộ trình chuyển đổi số hiệu quả, cùng mức chi phí phù hợp. Thay vì phải mua các chứng chỉ giảm phát thải, VIMC nhấn mạnh mục tiêu chuyển đổi ngay trong đội tàu và toàn cảng để đạt mục tiêu giảm phát thải, hướng tới Net Zero.

Giải pháp “Cảng Xanh” của Schneider Electric

Tại hội thảo, Schneider Electric giới thiệu 3 trụ cột Chuyển đổi số - Điện hóa – Khử carbon để phát triển cảng xanh đã được áp dụng thành công tại nhiều nơi trên thế giới.

Ông Đồng Mai Lâm chia sẻ: "Chúng tôi cam kết cung cấp, chuyển giao những giải pháp tiên tiến của thế giới trong điện hóa, số hóa cảng biển cho đối tác, khách hàng ở Việt Nam".

Đầu tiên là chuyển đổi số, Schneider chia sẻ các giải pháp số hóa hệ thống cảng thông qua việc quản lý tập trung toàn bộ hệ thống dữ liệu với giải pháp AVEVA PI và công nghệ bản sao số (digital twin). Giải pháp giúp thu thập dữ liệu theo thời gian thực từ các cảm biến, thiết bị và hệ thống trên cảng, sau đó lưu trữ, chuẩn hóa và xử lý dữ liệu, từ đó đưa ra các báo cáo trực quan về toàn bộ hoạt động cảng, giúp đơn vị vận hành cải thiện hiệu suất, gia tang tính khả dụng, đưa ra quyết định nhanh chóng và ứng phó kịp thời với các sự cố.

Ngoài ra Schneider còn giới thiệu phương pháp quản lý năng lượng hiệu quả thông qua các giải pháp quản lý phân phối năng lượng EcoStruxure và bảo trì thiết bị với dịch vụ tại chỗ và dịch vụ số, tiêu biểu như EcoStruxure Power Monitoring Expert & Power Operation giúp giám sát, kiểm soát hoạt động năng lượng và cơ sở hạ tầng theo thời gian thực; lưới điện siêu nhỏ (Microgrid) giúp kết nối và tối ưu nhiều nguồn năng lượng trong cảng biển bao gồm năng lượng tái tạo.

Tiếp theo là điện hóa và quản lý năng lượng, Schneider Electric giới thiệu các giải pháp được triển khai thành công ở nhiều cảng trên thế giới giúp thay thế dần nhiên liệu hóa thạch trong vận hành cảng biển; cung cấp điện từ bờ cho tàu khi neo đậu, thay vì tàu phải dùng động cơ diesel, giúp giảm phát thải khí nhà kính và tiếng ồn tại cảng; bên cạnh đó hỗ trợ quản lý năng lượng thông minh, tối ưu hóa sử dụng năng lượng tái tạo tại cảng, hướng tới phát triển bền vững.

Cuối cùng là khử carbon, Schneider giúp các cảng chuyển sang mô hình vận hành bền vững bằng cách xây dựng lộ trình giảm phát thải carbon cho cảng. Giải pháp này bao gồm việc điện hóa các hoạt động trên bờ và đội xe, tích hợp năng lượng tái tạo, nâng cao hiệu quả năng lượng cho các tòa nhà. Schneider Electric đóng vai trò nhà tư vấn chiến lược, giúp các cảng xây dựng lộ trình khử carbon rõ ràng và phù hợp, đồng thời khuyến khích các bên liên quan trong chuỗi giá trị tham gia để đạt được mục tiêu chung.

Hội thảo khép lại với nhiều gợi mở quan trọng. Các giải pháp được ghi nhận sẽ tiếp tục được nghiên cứu, đánh giá khả thi và xem xét triển khai thí điểm tại một số cảng thành viên. Qua đó, Schneider Electric và VIMC thể hiện quyết tâm đồng hành cùng các đối tác chiến lược để từng bước xây dựng mô hình cảng xanh – cảng số, đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững của ngành hàng hải và nền kinh tế đất nước.