Khắc phục tình trạng thiếu giáo viên các môn năng khiếu như Mỹ thuật, Âm nhạc, Thể dục, Tin học và Tiếng Anh để bố trí lớp học theo quy định tối thiểu và triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới 2018, nhiều trường học trên địa bàn Nghệ An đã linh hoạt cách bố trí giáo viên đứng lớp để đảm bảo chương trình.  

Linh hoạt bố trí giáo viên đứng lớp

Tại thành phố Vinh, năm học này Trường Tiểu học Đội Cung thiếu 6 giáo viên văn hóa, buộc phải tuyển dụng thêm giáo viên hợp đồng ngoài biên chế. Cô giáo Lại Thị Thái Hà, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Đội Cung cho biết: Nhà trường phải hợp đồng với các giáo viên ngoài để đảm bảo kế hoạch dạy học trong năm học mới. Bên cạnh đó, tăng cường giáo viên văn hóa cho các môn năng khiếu đặc thù, dù điều này khó đạt được chất lượng theo yêu cầu. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tạm thời và mong muốn của nhà trường là có thêm biên chế để các giáo viên yên tâm công tác, gắn bó lâu dài.

Tại Trường Trung học Cơ sở Nghi Phương, huyện Nghi Lộc, năm học này là năm thứ hai nhà trường triển khai Chương trình giáo dục phổ thông, nhưng vẫn chưa có giáo viên dạy môn Tin học (dù đây là môn bắt buộc). Giải pháp hiện nay của nhà trường đang phải “đôn” giáo viên Toán lên dạy Tin học hoặc là giáo viên biết công nghệ thông tin lên dạy Tin học. Nhà trường cũng đang thiếu giáo viên môn Vật lý, Ngữ văn và giáo viên các môn năng khiếu như Mỹ thuật, Âm nhạc.

Theo thầy giáo Nguyễn Công Sơn, Hiệu trưởng Trường Trung học Cơ sở Nghi Phương: Hầu hết giáo viên trong trường phải kiêm nhiệm ít nhất 1 môn học. Hiện nay, trường có phòng âm nhạc nhưng lại không có giáo viên nào biết đánh nhạc. Nhiều tiết Mỹ thuật, Âm nhạc, nhà trường phải bố trí giáo viên Tiếng Anh, Ngữ văn hoặc Toán đứng lớp để họ có thể tranh thủ thời gian bổ sung thêm kiến thức môn văn hóa cho học sinh.

Toàn huyện Nghi Lộc đang thiếu hơn 200 giáo viên ở cả ba cấp học, đặc biệt là ở bậc Tiểu học. Thậm chí số giáo viên Tiểu học hiện có chưa đủ để bố trí chủ nhiệm lớp vì toàn huyện có 625 lớp, nhưng chỉ có 619 giáo viên. Việc tuyển dụng giáo viên hợp đồng gặp rất nhiều khó khăn vì “cầu” vượt “cung”.

Ông Nguyễn Văn Thông, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Nghi Lộc cho biết: Việc thiếu giáo viên quá nhiều khiến các trường gặp nhiều khó khăn trong việc bố trí giáo viên đứng lớp. Trước mắt, huyện ưu tiên bố trí đủ giáo viên cho các khối 1,2,3 để thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông mới. Hai khối còn lại là khối 4 và 5 nếu không có đủ giáo viên, huyện đang tính tới giải pháp luân phiên “một giáo viên chủ nhiệm hai khối (chia lớp theo buổi sáng và buổi chiều) và các em chỉ học 1 buổi/ngày thay vì học 2 buổi/ngày.
 
Vấn đề thiếu giáo viên trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã diễn ra nhiều năm nay khiến cho việc tổ chức dạy và học ở các nhà trường gặp nhiều khó khăn. Trong tình huống đó, nhiều địa phương buộc phải thuyên chuyển giáo viên từ bậc Trung học Cơ sở xuống dạy Tiểu học theo hình thức biệt phái, như huyện Nghi Lộc biệt phái hơn 20 giáo viên Trung học Cơ sở các môn Toán, Tiếng Việt xuống để hỗ trợ các trường Tiểu học; huyện Yên Thành cũng biệt phái trên 60 giáo viên.

Ông Trần Xuân Tĩnh, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Yên Thành nói thêm: Trong bối cảnh hiện nay, Phòng đã tham mưu cho huyện để hỗ trợ các nhà trường hợp đồng thêm giáo viên thỉnh giảng và kinh phí do huyện chi trả, dự khoảng 5 tỷ đồng/năm học.

Tại huyện Diễn Châu cũng thiếu trầm trọng giáo viên Tiểu học và phải cần 300 giáo viên nữa mới đảm bảo tỷ lệ 1,3 giáo viên/lớp. Hiện nay, huyện phải mở rộng phạm vi tuyển dụng giáo viên cả nước chứ không giới hạn trong huyện hay trong tỉnh, miễn là đảm bảo điều kiện về bằng cấp, chuyên môn đào tạo theo quy định. Số thiếu còn lại, huyện cũng đã trích ngân sách để hỗ trợ các nhà trường chi trả thêm cho giáo viên thỉnh giảng.

Thích ứng để bảo đảm việc dạy và học

Khắc phục tình trạng thiếu giáo viên, Nghệ An đã phải tăng sĩ số học sinh/lớp, tối đa theo các quy định, thậm chí ở vùng đồng bằng, thành phố vượt trần tối đa theo quy định.

Bên cạnh đó, ngành Giáo dục tích cực rà soát, sắp xếp trường lớp, dồn dịch các điểm trường để “tiết kiệm” giáo viên. Với phương châm “có học sinh thì phải có giáo viên đứng lớp”, ngành cũng đã thực hiện ký hợp đồng giáo viên theo Nghị quyết 102/NQ-CP của Chính phủ. Theo đó, các đơn vị sự nghiệp giáo dục tự bảo đảm một phần chi thường xuyên được ký hợp đồng lao động đối với các vị trí việc làm là giáo viên và viên chức y tế trong tổng số lượng người làm việc hưởng lương từ nguồn thu sự nghiệp được cơ quan có thẩm quyền giao.

Với những môn học theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018, các trường đã điều động các giáo viên thừa thiếu cục bộ đi học văn bằng 2, hoặc đi học chương trình quy định của Bộ để đi dạy Tin học hoặc các môn Khoa học tự nhiên...  

Năm học này, việc triển khai chương trình mới được áp dụng với lớp 10 và có tình trạng nhiều trường học không tổ chức được các môn tự chọn nghệ thuật như Mỹ thuật, Âm nhạc. Trước thực trạng trên, ngành Giáo dục chỉ đạo các trường, với các môn nghệ thuật của học sinh lớp 10 các nhà trường có thể ký hợp đồng với các giáo viên Trung học Cơ sở lên dạy Trung học Phổ thông hoặc có thể mời giáo viên các trường cao đẳng, nghệ thuật về đứng lớp. Về lâu dài, ngành sẽ tuyển thêm biên chế cho các môn học này các giáo viên mới có thể yên tâm công tác. Ngoài ra, mỗi giáo viên nghệ thuật căn cứ vào số tiết có thể dạy liên trường để "tiết kiệm" biên chế.

Tỉnh Nghệ An cũng đã thông qua Đề án Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên mầm non và giáo viên phổ thông ngành Giáo dục và Đào tạo giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Cùng với đó, Đề án cũng đề cập đến việc đào tạo “đặt hàng” sinh viên sư phạm.    

Ông Thái Văn Thành, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An cho biết: “Trong những năm tới, tỉnh dự kiến sẽ đào tạo 1.000 sinh viên (đặt hàng đào tạo giáo viên các môn khó tuyển (Ngoại ngữ, Tin học, Âm nhạc, Mỹ thuật) cho các địa phương miền núi khó tuyển dụng. Tuy nhiên, để Đề án triển khai hiệu quả, ngoài cơ chế, tỉnh cần bổ sung đủ biên chế cho ngành Giáo dục, trên cơ sở đó mới thực hiện được việc đặt hàng sinh viên”.

Về vấn đề thiếu giáo viên, ông Ngô Tất Tiềm, Phó Trưởng phòng Tổ chức biên chế và Tổ chức phi chính phủ, Sở Nội vụ Nghệ An thông tin thêm: Sở Nội vụ đã tham mưu cho UBND tỉnh làm việc trực tiếp và có các văn bản gửi Bộ Nội vụ, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổng hợp, trình Thủ tướng Chính phủ, Bộ Chính trị bổ sung biên chế cho ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh Nghệ An. Trong lúc chờ bổ sung của Trung ương, Sở Nội vụ đã tham mưu UBND tỉnh giao số người làm việc hưởng lương từ nguồn thu cho UBND các huyện, thành phố, thị xã để có giáo viên đứng lớp.

Với chỉ tiêu biên chế mà Bộ Nội vụ mới bổ sung cho tỉnh Nghệ An, hiện Sở Nội vụ đã tham mưu cho UBND tỉnh xin ý kiến Thường trực Tỉnh ủy, Thường trực HĐND tỉnh để phân bổ 2.820 giáo viên cho ngành Giáo dục.

Sau khi có ý kiến của Thường trực Tỉnh ủy, Thường trực HĐND tỉnh, Sở Nội vụ sẽ tham mưu UBND tỉnh phân bổ cho các đơn vị (dự kiến trong tháng 10 năm 2022) và chỉ đạo các đơn vị thực hiện tuyển dụng theo đúng quy định của Nghị định số 115/2020/NĐ-CP ngày 25/9/2020 của Chính phủ về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức; Thông tư số 06/2020/TT-BNV ngày 02/12/2020 của Bộ Nội vụ. Trong đó ưu tiên tuyển dụng giáo viên mầm non "hợp đồng 06, 09" (theo Nghị định số 06/2018/NĐ/CP của Chính phủ và Thông tư liên tịch số 09/2013/TTLT-BGDĐT-BTC-BNV) và những giáo viên giảng dạy các môn thiếu theo Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.