Thu nhập khó theo kịp giá nhà

Với mức lương 20 triệu đồng/tháng, dù cao hơn đáng kể bình quân GRDP đầu người tại TP Hồ Chí Minh là 16,4 triệu đồng/tháng (năm 2024), nhưng những người trẻ cũng chưa dám nghĩ đến giấc mơ an cư. 

Chị Ngọc Phương, giáo viên ở phường Tân Định, là một điển hình. Sau khoảng 4 năm đi dạy, thu nhập hàng tháng của chị vẫn dưới 20 triệu đồng. “Mức thu nhập của tôi chỉ đủ trang trải sinh hoạt, còn mua nhà thì không dám nghĩ tới. Dù có 1 tỷ đồng tích lũy, nhưng tôi vẫn còn thiếu ít nhất 2 tỷ đồng mới mua nổi căn hộ tầm trung ở xa trung tâm. Nếu vay ngân hàng thì chỉ được hỗ trợ năm đầu, các năm sau thì lãi suất thả nổi, rất khó để cân đối thu chi và trả nợ”, chị Ngọc Phương tâm sự.

Không ít người như chị Phương, chọn thuê nhà thay vì gồng gánh nợ vay. Một số thậm chí chấp nhận “bỏ phố về quê” để xây nhà hoặc mua đất, rồi thuê trọ tại thành phố cho tiện công việc. Trường hợp của chị Bích Duy (22 tuổi, Sóc Trăng) là minh chứng: “Tôi muốn có nhà ở TP Hồ Chí Minh, nhưng thu nhập hiện tại không cho phép. Nếu vay ngân hàng mua căn hộ 1 tỷ đồng, tính cả gốc lẫn lãi có thể trả gấp đôi. Tôi thấy về quê xây nhà rồi thuê trọ trên thành phố hợp lý hơn”.

Ngay cả những người sinh ra tại TP Hồ Chí Minh, có lợi thế được ở cùng gia đình, vẫn khó mua thêm căn hộ. Chị Hồng Phương (32 tuổi) bày tỏ: “Thu nhập giáo viên ổn định, nhưng trừ chi phí sinh hoạt, thì không dư. Dù được hỗ trợ từ cha mẹ, việc mua thêm một căn hộ riêng cũng là gánh nặng lớn. Nghĩ đến vay ngân hàng và trả nợ trong nhiều năm, tôi không dám”.

Theo tính toán, với mức lương khởi điểm phổ biến 8 - 12 triệu đồng/tháng, sau khi trừ sinh hoạt, mỗi năm người trẻ chỉ tích lũy được khoảng 50 - 70 triệu đồng. Với tốc độ tăng giá nhà như hiện nay, khả năng sở hữu căn hộ của đa số người trẻ gần như bất khả thi.

Cần có những chiến lược dài hạn

Ở góc độ kinh tế, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, giảng viên Trường Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh cho rằng, khoảng cách giữa thu nhập và giá nhà đang tạo ra thách thức lớn. Thành phố đã vượt 14 triệu dân, trong khi hạ tầng chịu áp lực nặng nề, khiến câu chuyện nhà ở cho người trẻ càng thêm bức thiết.

“Trung tâm thành phố không phải là nơi để ở mà là nơi để làm việc. Chúng ta phải phát triển hạ tầng giao thông, đặc biệt là hệ thống giao thông công cộng như metro để kết nối TP Hồ Chí Minh với các vùng lân cận; đồng thời quy hoạch lại quỹ đất tại những khu vực như Bình Chánh, Hóc Môn, thậm chí cả Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, biến chúng thành những đô thị vệ tinh đáng sống”, ông Huân nhấn mạnh.

Ông Huân cũng chỉ rõ, giá căn hộ tại các đô thị lớn đang dao động 70 - 100 triệu đồng/m², vượt xa khả năng chi trả của đa số lao động trẻ. “Với mức lương công chức, viên chức hay nhân viên văn phòng, việc sở hữu nhà ở TP Hồ Chí Minh gần như bất khả thi. Nếu không có chính sách vĩ mô, giấc mơ an cư sẽ còn xa vời”, ông Huân nhận định.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, để tháo gỡ vẫn đề trên, Chính phủ cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp: Phát triển hạ tầng giao thông công cộng, đặc biệt là metro; quy hoạch lại quỹ đất nông nghiệp ở Bình Chánh, Hóc Môn, Bình Dương… thành đô thị mới với giá hợp lý; đánh thuế mạnh vào đầu cơ bất động sản để ngăn găm hàng, thổi giá; phát triển quỹ nhà ở xã hội và nhà thương mại giá phù hợp với thu nhập đa số người trẻ; đồng thời hỗ trợ tín dụng dài hạn với lãi suất ưu đãi cho các ngành nghề thiết yếu như giáo viên, y bác sĩ.

“Nhà ở cho người trẻ không thể chỉ trông chờ vào nỗ lực cá nhân, mà phải dựa trên chính sách vĩ mô nhất quán, gắn với chiến lược phát triển đô thị bền vững”, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân nhấn mạnh.