Giá dầu đã vượt mức 70-80 USD/thùng mà Arập Xêút, nước xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới, mong muốn, song Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) dường như không muốn chặn đà tăng này, mở đường cho giá dầu hướng tới 100 USD/thùng.

Tại hội nghị vừa qua của OPEC ở Kitô (Êcuađo) và cuộc gặp của các bộ trưởng dầu mỏ các nước Arập ở Cairô (Ai Cập), các nước sản xuất dầu đã quyết định giữ nguyên sản lượng của hai năm qua.

Các bộ trưởng và các quan chức nói rằng ngay cả khi giá dầu lên 100 USD/thùng, tức là không cao hơn nhiều lắm so với mức 91,88 USD/thùng trong tuần này, thì nó cũng không thể hủy hoại nền kinh tế và OPEC sẽ không tăng sản lượng nếu giá dầu tăng là do đầu cơ, chứ không phải do thiếu cung. Tổng thư ký OPEC Abdullah al-Badri tuyên bố: "Nếu giá dầu tăng lên 100 USD/thùng do đầu cơ, OPEC sẽ không hành động", nhưng nói thêm rằng tổ chức này không muốn giá dầu tăng cao đến mức ấy.

Các nhà phân tích đang bị chia rẽ giữa hai trường phái. Một số người cho rằng kinh tế thế giới phục hồi sẽ làm tăng lượng dầu tiêu thụ. Một số khác lại cho rằng nguồn cung của thị trường hiện nay khá dồi dào, khác hẳn với hồi năm 2008, khi giá dầu tăng lên mức kỷ lục gần 150 USD/thùng.

Nhà phân tích dầu lửa Sadad al-Husseini, nguyên là quan chức hàng đầu trong tập đoàn dầu khí Saudi Aramco của Arập Xêút, nói: "Hiện vẫn chưa rõ giá dầu đang chịu tác động của điều kiện thời tiết ngắn hạn, của nhu cầu dài hạn, hay vấn đề tiền tệ.

Với lượng dầu dự trữ trong kho khá dồi dào, OPEC sẽ không phản ứng quá mạnh với những hiện tượng tạm thời". Lý do là vì khi lượng dầu tăng thêm đến tay người tiêu dùng, nhu cầu có thể giảm, sau đỉnh cao trong mùa Đông ở Bắc Bán cầu, làm cho cung bị dư thừa.

Một số nhà phân tích khác lại cho rằng, sự thận trọng của OPEC có thể lặp lại sai lầm năm 2008, khi họ chậm chạp tăng sản lượng. Tập đoàn Barclays Capital dự báo, giá dầu thô của Mỹ trong năm 2011 ở mức 91 USD/thùng và lưu ý thêm rằng mức giá trung bình này có nghĩa là giá dầu sẽ vượt 100 USD/thùng vào nhiều thời điểm trong năm.

Ông Husseini và nhiều quan chức khác trong OPEC cho rằng giá dầu tính theo USD thực ra rẻ hơn, do USD đang xuống giá. Ông nói: "Giá dầu chưa lên tới 100 USD/thùng và mức giá này cũng không khó giải thích, vì nếu điều chỉnh theo lạm phát, nó chỉ tương đương với 80 USD/thùng theo tỷ giá USD năm 2005 mà thôi".

Giá dầu hiện đã tăng 35% so với mức thấp hồi tháng 5 và tăng khoảng 15% so với cuối năm 2009. Đợt tăng giá lần này diễn ra từ tháng 9, khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) bắt đầu tăng lượng dầu dự trữ, châm ngòi cho làn sóng mua dầu trên khắp các thị trường tài chính. Barclays cho biết tổng giá trị tài sản hàng hóa dự trữ đã lên mức kỷ lục, sau khi các nhà đầu tư nhảy vào cuộc.

Số liệu công bố trong tuần này của Ủy ban Buôn bán Hàng hóa giao theo kỳ hạn của Mỹ (CFTC) cho thấy giá trị dầu thô dự trữ đã tăng lên mức kỷ lục. Ông Olivier Jakob làm việc cho Petromatrix nói: "Trong chừng mực nào đó, FED đã khuyến khích đầu cơ và OPEC hoàn toàn có lý khi nói rằng họ không có nghĩa vụ phải tăng sản lượng dầu".

Thực ra giá dầu chỉ tăng ở mức khiêm tốn, nếu so với các loại hàng hóa khác có nguy cơ khan hiếm như đồng mà giá của nó đã liên tục phá kỷ lục. Khi giá dầu bắt đầu tăng hồi tháng 9, các nhà buôn suy luận rằng lượng dầu dự trữ của Mỹ, nước tiêu thụ dầu nhiều nhất thế giới, có thể đã lên mức kỷ lục. Sau đó, lượng dầu dự trữ bắt đầu giảm xuống và giảm mạnh vào dịp cuối năm do tác động của chính sách thuế.

Ngoài lượng dầu dự trữ, OPEC cũng còn dư công suất đáng kể, hiện ở mức 6 triệu thùng/ngày. Irắc, nước được miễn áp dụng quy định cắt giảm sản lượng của OPEC do đang phục hồi sau chiến tranh, vẫn còn dư thừa công suất rất lớn.

Các nhà phân tích hiện không thống nhất với nhau về việc liệu Irắc có đạt được mục tiêu tăng sản lượng lên 12 triệu thùng/ngày trong 7 năm tới hay không, nhưng cho dù mức tăng sản lượng của họ có thấp hơn, nó cũng đủ để bù đắp bất cứ nhu cầu tăng lên nào.

Bộ trưởng Dầu mỏ mới của Irắc cho biết, mục tiêu của họ là tăng sản lượng lên 3 triệu thùng/ngày vào cuối năm 2011, so với mức 2,6 triệu thùng/ngày hiện nay.

Điều tra của hãng tin Reuters cho thấy lượng dầu tiêu thụ trên thế giới có thể tăng 1,5 triệu thùng/ngày trong năm 2011. Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cũng cho rằng, nhu cầu dầu mỏ có thể tăng lên mức cao mới, nhưng tốc độ tăng cầu sẽ thấp hơn mức kỷ lục 3 triệu thùng/ngày hồi năm 2004.

TTK (Theo Reuters)