Bộ Công Thương vừa hoàn thiện Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 72/2025/NĐ-CP ngày 28/3/2025 của Chính phủ về cơ chế, thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, kèm Tờ trình để xin ý kiến các bộ, ngành, đơn vị liên quan trước khi trình Chính phủ xem xét.

Trong đó, đáng chú ý, theo báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), do ảnh hưởng tình hình địa chính trị thế giới, chi phí mua điện tăng cao giai đoạn 2022 - 2023 khiến EVN gặp nhiều khó khăn, số lỗ lũy kế 2 năm này khoảng 50.029 tỷ đồng. Đến hết năm 2024, lỗ lũy kế công ty mẹ - EVN vẫn còn 44.792 tỷ đồng, dẫn đến vốn đầu tư nhà nước vào EVN giảm, không bảo toàn được vốn. Nếu không được tính toán thu hồi trong giá điện, sẽ không bù đắp kịp thời phần vốn nhà nước giảm trong các năm trước. Do đó, EVN kiến nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương báo cáo Thủ tướng cho phép tính khoản lỗ lũy kế này là chi phí được phép đưa vào giá bán lẻ điện bình quân.

Bên cạnh đó, tổng các chi phí khác chưa được tính vào giá điện, là các khoản chi phí được phép tính nhưng chưa tính đầy đủ vào giá, sẽ được phân bổ vào giá bán lẻ điện bình quân năm N (đồng). Bao gồm các khoản chi phí phục vụ trực tiếp cho sản xuất, cung ứng điện chưa được bù đắp trong giá trước đây, xác định theo kết quả hoạt động kinh doanh (giảm trừ lợi nhuận hoạt động khác nếu có), tại Báo cáo tài chính hàng năm của công ty mẹ EVN đã được kiểm toán độc lập từ năm 2022 trở đi. EVN đề xuất phương án phân bổ các khoản chi phí này, báo cáo Bộ Công Thương xem xét, có ý kiến; trường hợp cần thiết, Bộ Công Thương lấy ý kiến Bộ Tài chính.

Ngoài ra, chênh lệch tỷ giá đánh giá lại chưa được phân bổ, cùng chênh lệch tỷ giá chưa được ghi nhận và thanh toán cho các nhà máy điện theo hợp đồng mua bán điện, cũng nằm trong phạm vi xem xét của dự thảo.

Trước đó, ngày 15/8/2025, Văn phòng Chính phủ có Công văn số 3673/VPCP-KTTH truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan xây dựng, đề xuất trình Chính phủ Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 72/2025/NĐ-CP theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Theo Bộ Công Thương, Luật Điện lực số 61/2024/QH15 quy định rõ Chính phủ có thẩm quyền ban hành cơ chế, thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, bảo đảm giá điện phản ánh đúng biến động thực tế của chi phí đầu vào, bù đắp đầy đủ chi phí hợp lý, hợp lệ và duy trì lợi nhuận hợp lý để bảo toàn, phát triển vốn kinh doanh của doanh nghiệp. Trong thời gian qua, việc triển khai Nghị định số 72 đã giúp tăng cường tính minh bạch, thuận lợi trong tính toán và điều chỉnh giá điện định kỳ.

Hiện nay, cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân đang được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 72. Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã triển khai xây dựng và tính toán giá bán lẻ điện bình quân theo quy định điều chỉnh giá hàng năm và trong năm. Cách làm này mang lại nhiều điểm tích cực về sự minh bạch, thuận tiện, tháo gỡ được nhiều vướng mắc tồn tại, giúp việc điều chỉnh giá điện kịp thời, linh hoạt hơn so với trước đây. Tuy nhiên, qua thực tế triển khai vẫn còn một số nội dung cần được xem xét, điều chỉnh để đảm bảo nguyên tắc tính đúng, tính đủ chi phí hợp lý, hợp lệ trong quá trình xác định và điều chỉnh giá bán lẻ điện.

Do đó, EVN kiến nghị Nghị định số 72 cần được sửa đổi, bổ sung để cho phép thu hồi các khoản chi phí phục vụ trực tiếp cho việc sản xuất, cung ứng điện chưa được tính toán, bù đắp đầy đủ trong giá bán lẻ điện bình quân trước đây, trên cơ sở kết quả công bố chi phí sản xuất kinh doanh điện hoặc báo cáo tài chính kiểm toán hàng năm. Giá bán lẻ điện cần giải quyết kịp thời cho đơn vị điện lực trong việc thu hồi đủ chi phí, góp phần bảo toàn và phát triển vốn kinh doanh. Vì vậy, việc xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 72 để tiếp tục hoàn thiện quy định về cơ chế, thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân là cần thiết.

Bộ Công Thương cho biết, mục tiêu xây dựng dự thảo là tiếp tục hoàn thiện quy định về cơ chế xây dựng, tính toán và điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, bảo đảm giá điện phản ánh sát thực tế, cập nhật kịp thời theo biến động của các yếu tố đầu vào. Trong quá trình soạn thảo, Bộ Công Thương quán triệt quan điểm phải tuân thủ Luật Điện lực số 61/2024/QH15 và các quy định pháp luật liên quan. Các nội dung sửa đổi tập trung vào hoạt động sản xuất, kinh doanh điện lực, tạo điều kiện để doanh nghiệp thu hồi đủ chi phí hợp lý, hợp lệ phát sinh trong thực tế. Đồng thời, dự thảo yêu cầu các tiêu chí chi phí phải rõ ràng, công khai, minh bạch, khả thi và có đầy đủ căn cứ, kể cả những khoản chi phí phát sinh do nguyên nhân khách quan mà đơn vị điện lực không thể kiểm soát nhưng chưa được tính đầy đủ trong giá điện.

Phạm vi điều chỉnh của dự thảo tập trung vào việc sửa đổi, bổ sung điểm g khoản 2 Điều 4 của Nghị định 72, còn đối tượng áp dụng được giữ nguyên theo khoản 2 Điều 1. Quá trình xây dựng dự thảo được triển khai theo thủ tục rút gọn, trên cơ sở chỉ đạo của Thủ tướng tại Công văn số 3673/VPCP-KTTH. Bộ Công Thương đã chủ trì phối hợp các bộ, ngành liên quan, tổ chức lấy ý kiến góp ý, tiếp thu thẩm định của Bộ Tư pháp và hoàn thiện dự thảo để trình Chính phủ.

Về bố cục, dự thảo Nghị định gồm 2 điều: Điều 1 sửa đổi, bổ sung điểm g khoản 2 Điều 4 Nghị định 72; Điều 2 quy định về hiệu lực thi hành. Điểm đáng chú ý là đề xuất cho phép tính toán, phân bổ vào giá điện những khoản chi phí sản xuất, cung ứng điện chưa được bù đắp trước đây.