Theo tờ Politico châu Âu (Politico.eu) ngày 26/8, trong một động thái đầy căng thẳng, Ủy ban châu Âu (EC) đã thẳng thắn bác bỏ lời đe dọa của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc áp thuế quan và hạn chế xuất khẩu công nghệ đối với các quốc gia có chính sách số "phân biệt đối xử". Phản ứng mạnh mẽ này tái khẳng định quan điểm của EU: việc thiết lập và thực thi các quy định công nghệ là quyền “chủ quyền” không thể thương lượng.

Cụ thể, trong một bài đăng gây chấn động trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump đã tuyên bố sẽ "áp dụng mức thuế quan bổ sung đáng kể" và hạn chế xuất khẩu công nghệ, chip đối với những nước mà ông cho rằng luật số của họ đang "tấn công" các công ty công nghệ Mỹ. Tuyên bố của ông Trump đầy gay gắt: "Mỹ và các công ty công nghệ Mỹ không còn là 'con heo đất' (piggy bank) hay 'thảm chùi chân' (doormat) của thế giới nữa". Tuyên bố này được đưa ra chỉ vài ngày sau khi ông Trump và Brussels đạt được thỏa thuận thuế quan tạm thời, cho thấy một sự thay đổi đột ngột và khó lường trong quan hệ song phương.

Lập trường của EU

Trước động thái trên, bà Paula Pinho, người phát ngôn của EC, đã kiên quyết bảo vệ lập trường của khối. "EU và các quốc gia thành viên có quyền tối cao trong việc điều chỉnh các hoạt động kinh tế trên lãnh thổ của chúng tôi, phù hợp với các giá trị dân chủ của chúng tôi", bà Pinho tuyên bố tại một cuộc họp báo. Tuyên bố này không chỉ là một lời nhắc nhở về chủ quyền mà còn là một thông điệp rõ ràng rằng EU sẽ không lùi bước trước áp lực từ bất kỳ cường quốc nào.

Trong khi đó, tại một hội nghị ở Alpbach (Áo), bà Sabine Weyand, người đứng đầu bộ phận thương mại của EC, một lần nữa khẳng định quan điểm của EU. "Quy định của chúng tôi không phân biệt đối xử và chúng tôi sẽ áp dụng theo quyết định của các thể chế dân chủ", bà Sabine Weyand nêu rõ, nhấn mạnh rằng quyền lực này không thể nhượng bộ hay đàm phán với các quốc gia khác, đồng thời cho thấy sự quyết tâm của EU trong việc bảo vệ không gian số của mình.

Điểm cốt lõi của bất đồng này xoay quanh hai đạo luật quan trọng của EU: Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số (DSA) và Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA). Đây được coi là nền tảng cho chính sách số của EU, nhằm thiết lập một không gian kỹ thuật số an toàn và công bằng.

DSA tập trung vào việc bảo vệ người dùng, yêu cầu các nền tảng trực tuyến lớn như Facebook, Instagram và TikTok (các dịch vụ có hơn 45 triệu người dùng EU) phải đánh giá và hạn chế các rủi ro như thông tin sai lệch và gây hại cho trẻ vị thành niên. Trong khi đó, DMA nhắm vào các "người gác cổng" – những gã khổng lồ công nghệ như Google, Apple, Meta, Amazon, Microsoft và TikTok – buộc họ phải mở cửa dịch vụ để đảm bảo cạnh tranh công bằng.

Tổng thống Trump và một số đồng minh công nghệ Mỹ đã nhiều lần cáo buộc DSA là một hành động kiểm duyệt và sẽ gây thiệt hại cho các công ty Mỹ. Tuy nhiên, ông Thomas Regnier, một người phát ngôn khác của EC, đã phản bác mạnh mẽ luận điểm này. Ông khẳng định các quy định của EU mang tính trung lập, và rằng "DSA không xem xét màu sắc của công ty, phạm vi quyền hạn của công ty, hay chủ sở hữu công ty".

Để chứng minh cho nhận định đó, ông Regnier đã đưa ra dẫn chứng cụ thể: "Ba quyết định thực thi gần đây nhất mà chúng tôi đưa ra là đối với AliExpress, Temu và TikTok". Điều này cho thấy các quy định được áp dụng đồng đều, bất kể công ty đó đến từ Mỹ, Trung Quốc hay bất kỳ quốc gia nào khác.

Bất chấp những bất đồng gay gắt trên, ông Regnier cũng cố gắng xoa dịu tình hình bằng cách nhấn mạnh rằng Brussels và Washington vẫn có chung quan điểm trên nhiều vấn đề. "Chúng tôi chia sẻ quan điểm với các đối tác Mỹ về các vấn đề này... Khi chúng tôi nói về DSA, đó là việc bảo vệ trẻ em trực tuyến, bảo vệ tính toàn vẹn của bầu cử trực tuyến. Chúng tôi có rất nhiều điểm mà chúng tôi thực sự đang hợp tác chặt chẽ với Mỹ", ông Regnier nói.

Như vậy, lời đe dọa của ông Trump một lần nữa làm nổi bật sự khác biệt sâu sắc trong cách tiếp cận quản lý công nghệ giữa Mỹ và EU. Trong khi Washington thường ưu tiên sự phát triển của các công ty công nghệ lớn, Brussels lại đặt trọng tâm vào việc bảo vệ người tiêu dùng, cạnh tranh công bằng và các giá trị dân chủ. Cuộc đối đầu này không chỉ là một cuộc chiến về kinh tế mà còn là một cuộc chiến về triết lý quản lý không gian mạng, với kết quả sẽ có ảnh hưởng sâu rộng đến tương lai của nền kinh tế số toàn cầu.