Theo phóng viên TTXVN tại Brussels, ngày 3/12, Liên minh châu Âu (EU) tuyên bố sẽ chấm dứt việc nhập khẩu khí đốt Nga vĩnh viễn và tiến tới loại bỏ dần dầu mỏ của nước này theo thỏa thuận chính trị tạm thời đạt được giữa Nghị viện châu Âu (EP) và Hội đồng châu Âu (EC).
Toàn cảnh trạm bơm khí đốt Bovanenkovo của Nga ở bán đảo Yamal thuộc Bắc Cực. Ảnh: AFP/TTXVN
Quyết định lịch sử này được cho là sẽ giúp EU loại bỏ sự phụ thuộc vào nguồn năng lượng Nga và là một bước thiết yếu để đảm bảo độc lập năng lượng, khả năng cạnh tranh, khả năng phục hồi và sự ổn định thị trường của châu Âu.
Thỏa thuận nêu các bước nhằm hạn chế dần dần dẫn đến chấm dứt vĩnh viễn việc nhập khẩu khí đốt Nga. Theo thỏa thuận, việc nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) được loại bỏ dần trước ngày 31/12/2026 và khí đốt qua các đường ống dẫn khí trước ngày 30/9/2027. Đặc biệt, các quốc gia thành viên EU có thể gia hạn thời hạn này đến ngày 31/10/2027 trong trường hợp mức dự trữ của họ thấp hơn mức lấp đầy bắt buộc.
Cụ thể, đối với hợp đồng cung cấp ngắn hạn được ký trước ngày 17/6/2025, lệnh cấm nhập khẩu khí đốt Nga sẽ áp dụng từ ngày 25/4/2026 đối với LNG và ngày 17/6/2026 đối với khí đốt qua đường ống dẫn khí. Đối với hợp đồng dài hạn nhập khẩu LNG được ký trước ngày 17/6/2025, lệnh cấm sẽ áp dụng từ ngày 1/1/2027, phù hợp với gói trừng phạt thứ 19 mà EU áp dụng với Nga. Nhập khẩu khí đốt qua đường ống dẫn khí theo hợp đồng dài hạn sẽ chỉ được phép cho đến ngày 30/9/2027. Trong trường hợp các quốc gia thành viên gặp khó khăn trong việc lấp đầy mức dự trữ bắt buộc, lệnh cấm nhập khẩu đối với khí đốt qua đường ống dẫn khí sẽ chỉ áp dụng kể từ ngày 1/11/2027.
Những sửa đổi đối với các hợp đồng hiện có không được dẫn đến tăng khối lượng hoặc giá cả. Do đó, chậm nhất là vào tháng 11/2027, EU sẽ loại bỏ hoàn toàn việc nhập khẩu khí đốt của Nga.
Thỏa thuận chính trị cũng đưa ra các biện pháp nhằm chống lại việc lách luật, bổ sung cho khuôn khổ kiểm soát và giám sát hải quan đã có sẵn. Các điều khoản nhằm tăng cường tính minh bạch, giám sát và khả năng truy xuất nguồn gốc của khí đốt Nga trong thị trường EU sẽ hỗ trợ việc thực hiện lệnh cấm nhập khẩu một cách hiệu quả.
Các nhà lãnh đạo EU đã nhất trí loại bỏ năng lượng Nga từ tháng 3/2022 sau khi Moskva tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Đến nay, sự phụ thuộc của EU vào khí đốt Nga đã giảm từ 45% tổng lượng nhập khẩu xuống còn 13% trong nửa đầu năm 2025. Tỷ lệ dầu mỏ của Nga trên thị trường EU cũng đã giảm từ 27% vào đầu năm 2022 xuống còn 2% hiện nay. Trước đó, EU cũng đã cấm nhập khẩu than của Nga từ năm 2022.