Theo tờ Politico ngày 23/10, các nhà lãnh đạo EU đang cố gắng xây dựng một chiến lược thống nhất nhằm bảo đảm quyền tự chủ công nghệ, trong bối cảnh châu Âu vẫn phụ thuộc lớn vào hạ tầng số và dịch vụ điện toán đám mây do các tập đoàn Mỹ kiểm soát. Tuy nhiên, Pháp và Đức chưa tìm được tiếng nói chung về định hướng cụ thể.

Pháp muốn thúc đẩy sự độc lập về công nghệ bằng cách hỗ trợ các doanh nghiệp trong khu vực và giảm lệ thuộc vào các tập đoàn Big Tech Mỹ. Trong khi đó, Đức ưu tiên duy trì hợp tác mở và quan hệ chặt chẽ với Mỹ để bảo đảm lợi ích thương mại.

Bản dự thảo tuyên bố chung mà tờ Politico tiếp cận được cho thấy EU dự kiến kêu gọi “tăng cường chủ quyền số”, đồng thời vẫn “duy trì hợp tác với các quốc gia đối tác tin cậy”. Theo các nguồn tin ngoại giao, đây là cách tiếp cận mang tính “dung hòa”, nhằm tránh đối đầu với Mỹ trong bối cảnh khối vẫn phụ thuộc sâu vào hạ tầng công nghệ từ Washington.

Sự phụ thuộc này bộc lộ rõ vào đầu tuần, khi sự cố ngừng hoạt động của máy chủ điện toán đám mây Amazon tại Bắc Virginia (Mỹ) khiến hàng triệu người dùng châu Âu bị gián đoạn dịch vụ trực tuyến - điều này cho thấy châu Âu vẫn thiếu nền tảng công nghệ độc lập.

Tân Bộ trưởng Kỹ thuật số Pháp Anne Le Henanff khẳng định Paris sẽ tiếp tục thúc đẩy các giải pháp nhằm hạn chế sự phụ thuộc vào công nghệ Mỹ, đặc biệt trong lĩnh vực điện toán đám mây - nơi các tập đoàn như Amazon, Google và Microsoft hiện đang chiếm ưu thế.

Ngược lại, Bộ trưởng Kỹ thuật số Đức Karsten Wildberger cho rằng cần “một cuộc thảo luận cởi mở về định nghĩa chủ quyền số” và nhấn mạnh Berlin ưu tiên hợp tác khu vực thay vì hướng tới tự chủ hoàn toàn.

Ông Martin Merz, Chủ tịch SAP Sovereign Cloud, nhận định: “Pháp đang theo đuổi cách tiếp cận dựa trên vai trò của nhà nước, tập trung vào tự chủ công nghệ, trong khi Đức lại nhấn mạnh hợp tác và định hướng thị trường.”

Theo chuyên gia Dave Michels thuộc Đại học Queen Mary (Anh), khái niệm “chủ quyền số” trong EU hiện chưa được thống nhất. Ông cho rằng: “Nó có thể mang nghĩa chủ quyền kỹ thuật - bảo vệ dữ liệu khỏi sự kiểm soát bên ngoài - hoặc chủ quyền chính trị, tức tự chủ chiến lược và an ninh kinh tế. Hai khía cạnh này có liên quan nhưng không hoàn toàn trùng khớp”.

Chính phủ Đức gần đây đã thể hiện sự thay đổi khi Thủ tướng Friedrich Merz thừa nhận giới hạn trong quan hệ đối tác Mỹ - Đức, đồng thời thúc đẩy phát triển “hạ tầng số có chủ quyền, tương thích với châu Âu”. Tuy nhiên, Berlin vẫn thận trọng do Mỹ là đối tác thương mại hàng đầu và là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Đức.

Ông Zach Meyers, Giám đốc nghiên cứu tại Viện CERRE (Brussels), nhận định: “Pháp sẵn sàng chấp nhận tổn thất trong quan hệ xuyên Đại Tây Dương để bảo vệ lợi ích công nghiệp quốc gia, còn Đức đặt ưu tiên vào việc duy trì quan hệ kinh tế với Mỹ.”

Tháng 11 tới, Pháp và Đức sẽ đồng chủ trì Hội nghị Thượng đỉnh về Chủ quyền Số tại Berlin - sự kiện được kỳ vọng sẽ đưa ra định hướng rõ ràng hơn cho chiến lược công nghệ của EU. Tuy nhiên, các nguồn tin từ khối cho biết công tác chuẩn bị vẫn “thiếu tổ chức” và “chưa có đồng thuận” về kết quả cụ thể.

Phát ngôn viên Bộ Kỹ thuật số Đức cho biết: “Mục tiêu của hội nghị là gửi đi thông điệp mạnh mẽ rằng châu Âu đang chủ động thúc đẩy năng lực công nghệ của mình. Đây không phải là hành động tự cô lập, mà là củng cố năng lực và tiềm năng nội khối”.

Tuy nhiên, theo nghị sĩ Đức Johannes Schatzl, con đường này còn dài: “Một hội nghị sẽ không đủ để giải quyết vấn đề. Nhưng nếu các nước thống nhất được tầm nhìn chung về một châu Âu có chủ quyền số mạnh mẽ hơn, đó đã là bước khởi đầu tích cực”.