Chàng trai 24 tuổi đến Rio 2016 với tư cách nhà vô địch thế giới nội dung 400m năm 2015, tuy nhiên, anh thi đấu khá nhạt nhòa tại vòng loại với thành tích chỉ đủ để đi tiếp.

Vào đến vòng chung kết, Wayde Van Niekerk phải xuất phát ở làn số 8. Do đặc thù đường đua 400 m trong sân vận động nên các VĐV sẽ có vị trí xuất phát khác nhau để có thể cùng về đích trên một đường thẳng. Làn chạy số 8 bị coi là bất lợi nhất đối với các VĐV bởi họ sẽ không thể quan sát các đối thủ chạy ra sao.

Thế nhưng, Wayde Van Niekerk chẳng hề bận tâm đến vấn đề này, anh chạy băng băng về đích và kết thúc phần thi với thời gian 43 giây 03, phá kỷ lục cũ (43 giây 18) do VĐV người Mỹ Michael Johnson thiết lập cách đây 17 năm tại Seville (Tây Ban Nha). Với thành tích này, Wayde Van Niekerk trở thành VĐV điền kinh đầu tiên trong lịch sử Olympic đoạt HCV cự ly 400m từ làn chạy số 8.

Phát biểu cảm nghĩ sau khi lập kỷ lục thế giới, Wayde Van Niekerk cho biết: "Tôi mơ tới điều này từ khi còn nhỏ và tôi tin là có thể làm được. Tôi cảm ơn Michael Johnson vì anh ấy là hình mẫu để tôi noi theo".

Thành tích của Wayde Van Niekerk còn đặc biệt ở chỗ, anh đã phá vỡ sự thống trị của người Mỹ ở cự ly này. Kể từ năm 1900 đến nay, nội dung chạy 400m nam luôn là thế mạnh của các VĐV Mỹ. Trong suốt 116 năm qua, các VĐV Mỹ xác lập tới 20 trong tổng số 25 kỷ lục thế giới được ghi nhận.

Thành tích của Wayde Van Niekerk chỉ là 1 trong số 6 lần hiếm hoi mà các VĐV ngoài nước Mỹ có thể làm được điều đó. Năm kỷ lục thế giới còn lại thuộc về các VĐV Anh (1924), Đức (1939, 1960), Jamaica (tháng 6 và 7/1948).