Tại Tọa đàm, các giảng viên, nhà khoa học của Viện Khoa học Xã hội Vùng Nam Bộ và Học viện Chính trị khu vực 2 đã trình bày tham luận, trao đổi đóng góp ý kiến vào Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, trong đó tập trung vào một số nhóm chủ đề như Tổng quát về 40 năm đổi mới và những thành tựu phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, con người Việt Nam; định hướng phát triển và những vấn đề về quốc phòng, an ninh, đối ngoại; xây dựng chỉnh đốn đảng và hệ thống chính trị.

Đánh giá tổng quát, Tiến sỹ Vũ Trung Kiên, Học viện Chính trị khu vực 2 cho rằng, Dự thảo văn kiện lần này có nhiều điểm mới, khoa học và tiến bộ cả về hình thức và nội dung. Trong đó, việc tích hợp nội dung 3 văn kiện (Báo cáo chính trị, Báo cáo kinh tế - xã hội, Báo cáo Tổng kết xây dựng đảng) thành Báo cáo chính trị để đồng bộ, xuyên suốt có thể xem là một trong những bước đột phá về quản trị chiến lược. Nội dung xây dựng Đảng “đạo đức” và “văn minh” cũng là một trong những điểm mới quan trọng được đưa vào Dự thảo văn kiện Đại hội Đảng. Đảng Cộng sản Việt Nam là đảng cầm quyền, lãnh đạo Nhà nước và xã hội được hiến định trong Hiến pháp. Là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội, Đảng phải thật sự là đạo đức và văn minh, đòi hỏi những cán bộ, đảng viên phải phấn đấu thật sự vì dân, thể hiện vai trò, tiên phong gương mẫu của mình mà một trong những “tiên phong” ấy là nêu gương về đạo đức.

Thạc sỹ Trương Thị Thanh Thùy, Học viện Chính trị khu vực 2 quan tâm đến các vấn đề lý luận và thực tiễn qua 40 năm đổi mới ở Việt Nam; bài học kinh nghiệm từ 40 năm đổi mới. Bà cho rằng, nhiệm kỳ XIII đã đạt được 3 đột phá là đột phá về thể chế với hàng trăm dự luật được xây dựng, sửa đổi, bổ sung, tạo cơ sở tháo gỡ những điểm nghẽn phát triển; đột phá về kết cấu hạ tầng với việc hoàn thành hàng nghìn km đường cao tốc, hệ thống giao thông kết nối vùng, hệ thống năng lượng kết nối, hạ tầng xã hội được xây dựng với quy mô hiện đại; đột phá về nhân lực với quy mô và chất lượng giáo dục đã được cải thiện và đạt kết quả tích cực.

Bên cạnh đó, vẫn còn có nhiều khó khăn, yếu kém như chất lượng tăng trưởng và tính bền vững của nền kinh tế chưa cao; ngành kinh tế chủ lực còn đối mặt nhiều khó khăn; thực hiện 3 đột phá chiến lược còn hạn chế; thách thức phát triển bền vững ngày càng lớn. Vì vậy, trong nhiệm kỳ XIV, Đảng ta, Nhà nước ta cần tiếp tục duy trì được nền kinh tế vĩ mô ổn định trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động; đảm bảo các ngành, lĩnh vực chủ chốt của nền kinh tế tiếp tục có những bước phát triển ổn định, phù hợp với tình hình thực tiễn. Trong đó, thể chế linh hoạt, hạ tầng đồng bộ và nhân lực sáng tạo hơn là một trong những yếu tố quan trọng nhất để đảm bảo tăng trưởng và phát triển bền vững phù hợp với bối cảnh của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

Tiến sỹ Nguyễn Thị Luyện, Viện Khoa học Xã hội vùng Nam Bộ cho rằng, Đảng ta xác định “Tăng cường quốc phòng, an ninh và đẩy mạnh đối ngoại, hợp tác quốc tế là trọng yếu, thường xuyên”. Dự thảo văn kiện thể hiện một tư duy mới về vị trí, vai trò của quốc phòng, an ninh gắn với đối ngoại, hợp tác quốc tế, đặc biệt là mối quan hệ chặt chẽ, tương hỗ giữa quốc phòng, an ninh và đối ngoại trong bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, Dự thảo văn kiện cần thể hiện rõ hơn, phân tích kỹ hơn những tồn tại, hạn chế trong quá trình phát triển kinh tế và đảm bảo quốc phòng, an ninh, ví dụ làm rõ hơn nguyên nhân, đề ra giải pháp tăng cường cơ chế phối hợp liên ngành, phối hợp nguồn lực hoặc tăng cường công tác dự báo, hoạch định chính sách chiến lược trong việc phát triển kinh tế và củng cố quốc phòng an ninh, đáp ứng yêu cầu của đất nước trong tình hình mới.

Tiến sỹ Trần Thị Kim Ninh, Học viện Chính trị khu vực 2 lại quan tâm và có ý kiến góp ý với nội dung “phát huy mạnh mẽ vai trò chủ thể của nhân dân, dân chủ xã hội chủ nghĩa, sức mạnh của nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc” được thể hiện trong dự thảo văn kiện. Tiến sỹ Trần Thị Kim Ninh đề nghị, để quan điểm “Nhân dân là chủ thể” đi vào thực tiễn cuộc sống, văn kiện cần làm rõ hơn các cơ chế để nhân dân thực thi vai trò chủ thể đó, thể chế hóa quan điểm “phát huy vai trò chủ thể của nhân dân sang thực thi”; bổ sung định hướng về xây dựng, hoàn thiện các văn bản luật cụ thể hóa quyền lực chủ thể của nhân dân. Để phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, phải lấy “dân chủ cơ sở” làm trọng tâm đột phá, văn kiện cần có định hướng mạnh mẽ về việc thực hiện dân chủ ở cơ sở; nhấn mạnh hơn việc công khai, minh bạch tối đa các hoạt động của chính quyền cơ sở…

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Tuấn Hưng, Viện trưởng Viện Khoa học Xã hội vùng Nam Bộ cho biết, Viện và Học viện Chính trị khu vực 2 là hai đơn vị có nhiệm vụ nghiên cứu khoa học, tư vấn chính sách và đào tạo tại khu vực phía Nam. Tọa đàm tập hợp những ý kiến, nghiên cứu của các nhà khoa học không chỉ nhằm làm rõ hơn, sắc nét hơn nội dung Dự thảo mà còn góp ý vào Dự thảo văn kiện những nét riêng, đặc điểm, đặc trưng của vùng đất Nam Bộ, đóng góp thiết thực hoàn thiện văn kiện Đại hội Đảng vừa khái quát, vừa bao quát, mang tính chiến lược nhưng đồng thời cũng mang dấu ấn sắc nét của từng khu vực, vùng miền và địa phương. Tọa đàm thể hiện tinh thần tiên phong, sáng tạo và bản lĩnh chính trị của đội ngũ trí thức cách mạng trong việc đồng hành cùng Đảng, góp phần hoàn thiện đường lối lãnh đạo đất nước trong giai đoạn phát triển mới.