01:15 21/01/2011

Du lịch VN: Cần sớm xây dựng thương hiệu điểm đến

Việc đón 5 triệu lượt khách quốc tế năm 2010 được coi là dấu mốc quan trọng với sự phát triển du lịch Việt Nam, tuy nhiên, theo các chuyên gia du lịch, sự phát triển trên vẫn chưa xứng với tiềm năng.

Việc đón 5 triệu lượt khách quốc tế năm 2010 được coi là dấu mốc quan trọng với sự phát triển du lịch Việt Nam, tuy nhiên, theo các chuyên gia du lịch, sự phát triển trên vẫn chưa xứng với tiềm năng. Bên cạnh những lý do về quy hoạch, hạn chế trong đầu tư hạ tầng, thì một nguyên nhân không kém phần quan trọng là Việt Nam chưa xây dựng được thương hiệu điểm đến.

Chưa có thông điệp chung và rõ ràng

Với nhiều khách quốc tế thì hình ảnh một Việt Nam đổi mới còn rất mờ nhạt. Nguyên nhân, theo ông Nguyễn Anh Tuấn, Vụ phó Vụ Lữ hành (Tổng cục Du lịch) cho biết: Công tác quảng bá du lịch vẫn chưa được quan tâm và thiếu chuyên nghiệp.


Du lịch Việt Nam được thế giới biết đến chưa nhiều, chất lượng sản phẩm và dịch vụ du lịch chưa thực sự tạo được lòng tin cho du khách. Thực tế cho thấy, có những điểm du lịch được giới thiệu như là thiên đường nghỉ ngơi trong các ấn phẩm, sách hướng dẫn, trên web... nhưng khi du khách đến, họ đã gặp phải không ít phiền toái như lái xe taxi tranh giành lừa đảo khách, môi trường bị ô nhiễm, kinh doanh chộp giật, chất lượng sản phẩm và dịch vụ không đúng như quảng cáo...

Nằm trong các hoạt động nhằm thu hút khách và quảng bá du lịch trong dịp Tết cổ truyền Tân Mão, Khu du lịch Sea Horse Resort tại Mũi Né, TP Phan Thiết (Bình Thuận) tổ chức cho du khách là người nước ngoài đang nghỉ dưỡng tại đây tham gia cuộc thi gói bánh chưng ăn Tết Việt với tên gọi “Festival bánh chưng ”. Ảnh: Nguyễn Thanh - TTXVN


Bên cạnh đó, việc thay đổi liên tục logo và slogan (tiêu đề - biểu tượng) của ngành du lịch cũng là khó khăn trong việc định vị một thương hiệu. Trong 10 năm qua, ngành du lịch Việt Nam đã thay 3 lần logo và slogan, và sắp tới sẽ là lần thay đổi thứ 4.


Ông Phạm Trung Lương, Viện phó Viện Phát triển du lịch cho rằng: Chưa nói về chất lượng của logo và slogan, nhưng việc thay đổi liên tục như vậy cũng đã rất “không ổn”, bởi du khách chưa kịp làm quen, định hình được hình ảnh đó đã xuất hiện một hình ảnh khác. Chúng ta cần có chiến lược dài hơi trong việc sử dụng logo - slogan sắp tới của ngành du lịch.

Kinh nghiệm của các nước thành công trong việc phát triển du lịch cho thấy, logo và slogan được sử dụng lâu dài đem lại lợi thế lớn, khiến du khách ghi nhớ và tin tưởng hơn. Nhìn sang các nước trong khu vực, hàng chục năm qua, Thái Lan thành công với “Diệu kỳ Thái Lan” (Amazing Thailand), Xinhgapo thu hút với “Độc đáo Xingapo” (Uniquely Singapore), Malaixia với “Malaixia - Châu Á đích thực” (Malaixixia –Truly Asia), Ấn Độ với “Ấn Độ ngoạn mục” (Incredible India).


Quan sát cách sử dựng logo và slogan du lịch của các nước có thể thấy, tùy theo mục tiêu, chủ đề của từng năm, họ chỉ thêm phụ đề sau những logo và slogan chính, chứ họ không thay đổi liên tục như Việt Nam.

Cần một bản sắc riêng

Ông Nguyễn Anh Tuấn cho rằng: Xây dựng và xúc tiến thương hiệu điểm đến là nhằm xác lập hình ảnh du lịch của một quốc gia với du khách trên toàn cầu. Thương hiệu điểm đến không chỉ là những yếu tố hữu hình như khẩu hiệu quảng cáo, logo, tập gấp, trang web mà còn bao gồm các yếu tố vô hình như quan hệ công chúng và marketing trực tiếp, các sự kiện đặc biệt, chiến lược bán và thực hiện sản phẩm/dịch vụ du lịch. Thương hiệu điểm đến luôn luôn là tổng hợp của tất cả các yếu tố này trong mối liên kết chặt chẽ với nhau.

Những năm gần đây, một số doanh nghiệp du lịch Việt Nam bắt đầu quan tâm xây dựng và củng cố thương hiệu và đầu tư từ 1-5% doanh thu cho xây dựng và quảng bá thương hiệu.


Tuy nhiên, quá trình xây dựng và quảng bá thương hiệu của các doanh nghiệp du lịch hiện nay đang gặp khó khăn về nhân lực, tài chính, giá dịch vụ, tình trạng vi phạm bản quyền cũng như cơ chế, chính sách và thủ tục hành chính. Nhiều doanh nghiệp cũng chưa ý thức được vai trò và ý nghĩa quan trọng của thương hiệu trong hoạt động kinh doanh.


Do đó, hầu hết các doanh nghiệp du lịch Việt Nam vẫn đang ở thế yếu về năng lực cạnh tranh thu hút khách, do thương hiệu của doanh nghiệp chưa được biết đến trên thị trường khu vực và thế giới.

Đồng quan điểm này, trưởng nhóm chuyên gia du lịch khu vực châu Á, Tổ chức Phát triển Hà Lan (SNV), ông John Hummel cho rằng, để xây dựng thương hiệu du lịch, Việt Nam cần nâng cao chất lượng điểm đến. Theo điều tra của SNV với 400 du khách (200 khách quốc tế và 200 khách trong nước), có 60% số du khách cảm nhận Việt Nam là điểm đến thu hút du khách.


Nhưng nhiều du khách cũng cho rằng, ô nhiễm âm thanh, ô nhiễm môi trường phổ biến, hàng rong chèo kéo khách, giao thông... là những vấn đề mà ngành du lịch Việt Nam nên sớm giải quyết để tạo ra những sản phẩm tốt, thỏa mãn du khách.

Để thu hút và giữ chân du khách, “bắt” họ trở lại Việt Nam, sản phẩm du lịch phải đa dạng, nhưng mang tính đặc thù. Theo ông John Hummel, ngoài sản phẩm du lịch nổi bật của quốc gia, sản phẩm của các vùng trên lãnh thổ cũng cần được chú trọng. Ví dụ, vùng Tây Bắc hấp dẫn du khách bởi cảnh đẹp thiên nhiên và bản sắc văn hóa địa phương đậm nét.


Đây là yếu tố chính mà du lịch khu vực này cần kết hợp khai thác, tạo thế mạnh cho du lịch của vùng. Với hướng đó, cần tạo ra logo du lịch cho các khu vực khác nhau, thể hiện cá tính, bản sắc của khu vực đó. Ví dụ, Lào Cai có thể có logo hình đám mây, đằng sau là núi, phía trước có cây; với Sơn La là hình ảnh núi làm nền cho biểu tượng hoa ban; còn Lai Châu là núi và thác nước... Cũng có thể có logo chung cho vùng Tây Bắc là hình ảnh núi, mây và nhà sàn truyền thống. Những logo này sẽ xuyên suốt tại mỗi tuyến du lịch.

“Du lịch Việt Nam phải quan tâm đến yếu tố lòng tin của du khách. Đầu tư phải có chiều sâu. Du lịch không chỉ để bán được hàng mà phải là quảng bá nền văn hóa của đất nước mình”, ông John Hummel nhấn mạnh.

Ý KIẾN

Bà Nguyễn Thanh Hương, Vụ Phó Vụ Thị trường (Tổng cục Du lịch):
Trong chiến lược phát triển giai đoạn năm 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030, du lịch Việt Nam xác định trọng tâm phát triển du lịch biển đảo. Để xây dựng thương hiệu quốc gia, cũng như du lịch vùng, sẽ cần rất nhiều thời gian. Trước hết, phải xác định thế mạnh du lịch của quốc gia đó, vùng đó là gì. Năm 2011, chúng ta tổ chức Năm du lịch quốc gia duyên hải vùng nam Trung bộ với điểm chính tại Phú Yên. Vùng Nam Trung bộ xác định thế mạnh là du lịch biển đảo. Phú Yên đã sớm đây dựng logo (biểu tượng) cho hoạt động Năm du lịch quốc gia 2011, thể hiện thế mạnh của vùng là cảnh quan sinh thái. Tuy nhiên, chúng ta cần nhiều hoạt động quảng bá, xúc tiến gắn với logo này để nhìn thấy là biết về Năm du lịch duyên hải quốc gia.

Ông Mai Tiến Dũng, Phó giám đốc Sở VH,TT&DL Hà Nội:
Để phát triển du lịch, chúng ta phải phát huy tối đa ưu thế của mình. Do đó, chúng ta không thể thiếu việc xúc tiến quảng bá, và phải tạo dựng hình ảnh thương hiệu mạnh. Việt Nam cũng đã có những thế mạnh được quảng bá ra thế giới. Với Hà Nội, thế mạnh là giá trị di sản văn hóa lịch sử. Không nhiều thành phố trên thế giới có 1000 năm lịch sử với tư cách là kinh đô, trung tâm văn hóa chính trị của một quốc gia. Năm qua, nhiều di sản tại Hà Nội liên tiếp được UNESCO công nhận di sản văn hóa vật thể và phi vật thể thế giới như Hoàng thành Thăng Long, Lễ hội thánh Gióng, bia Văn Miếu và bên cạnh đó là khu phố cổ Hà Nội. Vấn đề quan trọng là chúng ta giới thiệu được với du khách những sản phẩm đặc trưng nào.

Ông Lã Quốc Khánh, Phó Giám đốc Sở VH,TT&DL TP.HCM:
Việc mở văn phòng đại diện của du lịch Việt Nam đã được đưa ra từ hơn 10 năm nay, nhưng đến nay chúng ta vẫn chưa có bất kỳ một văn phòng nào mở tại các thị trường du lịch trọng điểm. Điều này đã cản trở rất lớn đến việc cung cấp thông tin, mở rộng xúc tiến quảng bá điểm đến du lịch Việt Nam. Khi ngành du lịch chưa có điều kiện, chúng ta có thể kết hợp với Vietnam Airlines để có thể chung văn phòng tại nước ngoài để quảng bá trên cơ sở hợp tác hai bên cùng có lợi.

Xuân Cường