Theo hãng tin Reuters, mức tăng trưởng doanh số trong tháng 10 chủ yếu đến từ tâm lý của người dân là muốn mua trước khi mức phí mới được áp dụng, thay vì phản ánh sự phục hồi thật sự của ngành.

Từ ngày 1/12, Nga sẽ nâng mạnh phí tiêu hủy đối với những dòng xe động cơ mạnh và đắt tiền, chủ yếu là xe nhập khẩu do cá nhân mua. Đến ngày 1/1/2026, toàn bộ các dòng xe sẽ chịu mức phí tăng thêm khoảng 10% theo lạm phát.

Mặc dù được gọi là phí tiêu hủy, nhưng khoản thu này thực chất là biện pháp nhằm bảo hộ các nhà sản xuất trong nước như Avtovaz - doanh nghiệp hiện phải giảm xuống một tuần làm việc bốn ngày để xử lý lượng xe tồn kho. Trong khi đó, các nhà nhập khẩu và hãng xe nước ngoài không được hưởng trợ cấp, khiến giá xe nhập càng chịu nhiều áp lực hơn.

Tâm lý lo ngại giá tăng đã đẩy doanh số tháng 10 lên mức 165.702 xe, tăng 35% so với tháng trước nhưng vẫn thấp hơn 3,2% so với cùng kỳ. Giá trung bình một chiếc ô tô mới tại Nga lập kỷ lục 3,43 triệu rouble (khoảng 42.000 USD).

Sau khi chạm đáy năm 2022 - thời điểm Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine, thị trường ô tô từng có giai đoạn phục hồi. Các hãng xe Trung Quốc nổi lên mạnh mẽ, bán gần 1 triệu xe tại Nga năm 2024, chiếm gần hai phần ba tổng lượng tiêu thụ xe ở nước này.

Tuy nhiên, từ đỉnh điểm này, doanh số 10 tháng đầu năm 2025 giảm gần 20%, chỉ còn 1,06 triệu chiếc. Giới kinh doanh dự báo thị trường khó có thể quay lại mốc trước chiến dịch quân sự.

“Doanh số hàng năm đã tiệm cận mức thấp nguy hiểm, chỉ khoảng 1,3 triệu xe”, ông Alexei Podshchekoldin, Chủ tịch Hiệp hội Nhà phân phối ô tô Nga, nhận định. Hai tháng đầu năm 2026 có thể còn giảm thêm 5-10% do người dân đã mua trước dịp tăng phí.

Ông Sergei Udalov, Giám đốc điều hành hãng phân tích Autostat, cũng dự báo tháng 1/2026 sẽ là giai đoạn rất yếu, bởi đa số người mua đã tranh thủ mua xong trong cuối năm.

Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu (AEB) dự báo rằng trong cả năm 2025, thị trường có thể nhích nhẹ nhờ tâm lý mua trước khi tăng phí, nhưng vẫn giảm khoảng 22% so với năm trước.

Ngoài ra, kế hoạch tăng thuế giá trị gia tăng (VAT) từ 20% lên 22% vào năm 2026 nhằm bù đắp thâm hụt ngân sách và chi phí quân sự sẽ tiếp tục gây sức ép lên giá bán.

Tại nhiều đại lý ở Moskva và các thành phố lớn, lượng khách đến xem xe tăng đột biến. Một quản lý bán hàng cho biết: “Giá xe chắc chắn tăng mạnh. Ai đang có nhu cầu thì đều muốn mua ngay, vì họ biết giá sẽ không bao giờ giảm”.

Không ít người tiêu dùng thừa nhận họ phải đưa ra quyết định sớm dù cảm thấy mức giá hiện tại đã quá cao. Anh Denis, người vừa mua mẫu Infiniti QX50 với giá 6,5 triệu rouble, cho biết: “Nếu để sang năm, xe có thể đội lên 7,2 triệu rouble. Phí tiêu hủy chính là lý do khiến tôi phải mua ngay bây giờ”.

Anh nói thêm: “Theo tôi, giá xe hiện nay là vô lý. Nhưng biết rằng mọi thứ sẽ còn tệ hơn, tôi quyết định mua khi vẫn còn khả năng. Có thể đây sẽ là chiếc xe mới cuối cùng mà tôi sở hữu”.