Trong khi xe tăng của Mỹ đang dần trở nên quá đát và không có thêm chương trình nâng cấp có triển vọng, những nỗ lực mới nhất của Nga trong Dự án Armata nhằm hiện đại hóa các xe bọc thép của mình đang khiến Mỹ và đồng minh lo ngại.

Truyền thông Nga mới đây đưa tin quân đội nước này sẽ đưa vào sử dụng một loại xe bọc thép chiến đấu mới có tên gọi Armata vào năm tới để thay thế những cỗ xe bọc thép hiện nay.


Việc sản xuất những xe bọc thép này dự kiến sẽ được bắt đầu vào tháng 1/2015 và hàng chục chiếc xe mới sẽ được trình làng tại cuộc diễu binh kỷ niệm Ngày chiến thắng ở Moskva vào năm tới. Giới chuyên gia quân sự Mỹ nhìn nhận đây sẽ là một thách thức cho các xe bọc thép của nước này.

“Những chiếc xe đầu tiên sẽ ra mắt vào năm tới, chúng ta sẽ được thấy chúng trên Quảng trường Đỏ vào ngày 5/9/2015”, Oleg Bochkaryov, Phó chủ tịch Ủy ban công nghiệp quân sự Nga nói với hãng thông tấn Itar-Tass tháng 11/2014.

Dự án xe bọc thép chiến đấu Armata do Tập đoàn Uralvagonzavod (UVZ) có trụ sở tại thành phố vùng xa Nizhny Tagil, trong dãy Ural, phát triển.

Armata được xây dựng với nhiều biến thể khác nhau, trong đó có xe tăng chiến đấu chủ lực, xe chiến đấu bộ binh, xe bộ binh bọc thép hạng nặng, pháo tự hành và 2 phiên bản xe yểm trợ.

Lực lượng Lục quân Nga dự định sẽ trình diễn khoảng hơn 20 chiếc Armata tại lễ diễu binh vào năm tới, một nửa trong đó sẽ là các loại xe tăng chiến đấu, còn lại là các xe bọc thép bộ binh.

Như vậy, nếu chính phủ Nga có đủ kinh phí, từ nay tới năm 2030, xe tăng Armata sẽ dần thay thế các loại xe tăng nổi tiếng ra đời trong Chiến tranh Lạnh như T-64, T-72, T-90.

Các xe thiết giáp Armata cũng sẽ dần thế chân xe chiến đấu bộ binh BMP cùng nhiều loại xe khác trong lực lượng Lục quân Nga. Số lượng sản xuất, do đó, có thể lên tới hàng nghìn chiếc Armata nếu Nga dự tính thay thế toàn bộ xe bọc thép trong quân đội.

Theo Itar-Tass, xe tăng Armata sẽ được trang bị pháo 125mm, vốn là tiêu chuẩn cứng của các xe tăng được Liên Xô đề ra từ những năm 1960, và được lắp trên tháp pháo tự động của xe. Xe cũng thiết kế một khoang riêng cho quân nhân.

Một thông tin khác từ truyền thông Nga còn tiết lộ lớp bảo vệ của Armata được thiết kế đặc biệt để hoạt động tốt tại Vòng cung Bắc Cực, khu vực đang trở nên ngày càng quan trọng đối với nền kinh tế Nga.

Ngoài ra, chương trình xe bọc thép Armata dường như cũng đặt nhiệm vụ bảo vệ sinh mạng của lính xe tăng lên vị trí ưu tiên cao hơn nhiều loại xe tăng trước đó của Nga, cũng như của Liên Xô. Đó có thể bởi vì Nga đang nỗ lực chuyển đổi chế độ nghĩa vụ quân sự bắt buộc sang xây dựng một quân đội chuyên nghiệp.

Vì vậy, các xe bọc thép Armata đang được lên khung thiết kế với lớp một vỏ giáp hoàn toàn mới, có khả năng bảo vệ từ mọi hướng, Vyacheslav Khalitov, Phó tổng giám đốc của UVZ chia sẻ với Đài phát thanh Nga.

Ông Khalitov cho biết thêm kíp chiến đấu được bố trí ở trong khu vực tách biệt với khu vực chứa nhiên liệu và đạn của xe. Như vậy, có thể hình dung thiết kế bên trong của Armata gần giống với các xe tăng M1A2 Abrams của Mỹ hay Leopard 2A7 của Đức.

Tuy nhiên, những thông tin chính thức về dự án Armata vẫn được Moskva giữ bí mật và ngay cả tiến độ của dự án đến đâu cũng chưa thể khẳng định.

Trong một phát ngôn chính thức với Itar-Tass, hồi tháng 9/2014, Tổng giám đốc của UVZ Oleg Siyenko cho biết: “Mọi thứ đang được triển khai đúng theo hợp đồng và đang vượt tiến độ”, và dự án Armata sẽ đáp ứng được mọi yêu cầu của quân đội Nga.


Nhưng có một vấn đề đó là dự án này dường như đắt đỏ hơn so với dự tính ban đầu của Moskva. Điều này đã được ông Bochkaryov khẳng định với Itar-Tass và theo ông này, chính phủ Nga dự định sẽ ký một thỏa thuận kéo dài 3 năm với UVZ để phát triển Armata trong một khung giá định trước.

“Chúng tôi sẽ tiếp tục thảo luận với họ (UVZ) vì không đồng ý với mức giá cao của UVZ đưa ra”, Russia Today dẫn lời Bochkaryov cho biết. Đáp lại giới chức của UVZ cam kết sẽ giảm giá thành các loại xe bọc thép mới của Armata.

Như vậy, Dự án Armata đang đặt ra một thách thức mới cho người Mỹ và đồng minh khi trong những năm vừa qua Mỹ gặp nhiều thất bại trong việc thay thế xe chiến đấu bộ binh Bradley và tăng Abrams.

Hồi đầu những năm 2000, Mỹ triển khai ý tưởng Hệ thống tác chiến tương lai (FCS) với các loại xe hạng nhẹ có thể thay thế các xe tăng nặng nề, các xe chiến đấu bộ binh, pháo tự hành và nhiều loại máy móc khác.

Hệ thống này nhằm phát triển các loại xe hoạt động trên bộ khung nặng 20 tấn, song vẫn có khả năng tác chiến giống như tăng Abrams, hòng tăng độ cơ động để Mỹ có thể huy động nguyên một lữ đoàn trong vòng 18 giờ tới mọi nơi trên thế giới.

Nhưng có một thực tế là một thiết bị nặng 20 tấn sẽ không bao giờ hy vọng chọc thủng được phòng tuyến bảo vệ của những chiếc tăng 70 tấn trong một cuộc đối đầu trực tiếp.

Tiếp đó, Chương trình Xe chiến đấu bộ binh, dự tính để thay thế các xe Bradley, ra đời năm 2009 sau khi các nỗ lực của FCS thất bại, cũng đã bị hủy bỏ vào tháng 2/2014 sau khi cho thấy nó cũng cồng kềnh không kém so với hệ thống FCS.

Còn hiện nay, Mỹ đang nỗ lực triển khai chương trình Xe chiến đấu tương lai và hãy còn quá sớm để khẳng định rằng nó sẽ gặt hái được thành công hay không.

Đối với tăng Abrams, Mỹ vẫn chưa có dự án để thay thế loại tăng chủ lực này. Lục quân Mỹ hy vọng phát triển, hay nói đúng hơn là tái lắp ráp một phiên bản tăng mới với tên gọi M1A3 vào khoảng năm 2018.

Về dài hạn, Mỹ chắc chắn sẽ phải thay thế Abrams, một sĩ quan thiết giáp Lục quân cấp cao Mỹ khẳng định, vì chiếc xe được thiết kế từ những năm 1970 này đã có những hạn chế không thể chỉ nâng cấp là được.

Với tầm nhìn chiến lược quân sự của Mỹ hiện nay, xe tăng Abrams sẽ tiếp tục phục vụ cho tới năm 2050, tức hơn 70 năm kể từ khi loại xe này xuất hiện trên chiến trường, trong khi đó, các cường quốc quân sự khác, như Nga, đang tiến lên phía trước với các thế hệ tăng mới hiện đại hơn. Khi đó, Abrams có lẽ sẽ không phải là đối thủ của Armata.



Thái Nguyễn