Theo nhóm nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu Trẻ em Murdoch (MCRI) và Bệnh viện Nhi hoàng gia Melbourne (RCH), công cụ “thám tử AI động kinh” có thể xác định các tổn thương dạng loạn sản vỏ não (cortical dysplasia) nhỏ chỉ bằng quả việt quất, với độ chính xác tới 94% khi kết hợp các kỹ thuật chụp cộng hưởng từ (MRI) và chụp cắt lớp phát xạ positron (PET).

Từ bế tắc thuốc men đến cuộc sống mới

John – cậu bé 8 tuổi khỏe mạnh – bắt đầu bị co giật nhiều lần mỗi ngày dù đã dùng thuốc chống động kinh. Khi được phát hiện có loạn sản vỏ não, các bác sĩ sử dụng công cụ AI để định vị chính xác tổn thương và tiến hành phẫu thuật. Kể từ tháng 5/2025, John, nay 11 tuổi, không còn bị lên cơn co giật.
“Cháu chỉ muốn lấy nó ra khỏi đầu mình,” John nói. “Sau ca mổ, cháu thấy khỏe hơn rất nhiều, mọi thứ trở lại bình thường”.

Theo bác sĩ thần kinh Emma Macdonald-Laurs (RCH), khoảng 1/200 trẻ em ở Australia mắc bệnh động kinh, trong đó nhiều trường hợp “kháng thuốc”. Nếu không được kiểm soát, trẻ dễ gặp khó khăn trong học tập và phát triển trí tuệ. Bà cho hay: “Phẫu thuật có thể chữa khỏi nếu tìm và loại bỏ được vùng mô não bất thường”.

AI “thám tử” hỗ trợ bác sĩ

Các tổn thương loạn sản vỏ não thường rất khó nhìn thấy trên MRI, chỉ được phát hiện ở gần một nửa số ca chụp lần đầu. AI mới giúp quét và xử lý lượng dữ liệu hình ảnh khổng lồ, làm nổi bật vùng nghi ngờ để bác sĩ xác nhận. Bác sĩ Macdonald-Laurs giải thích: “AI không thay thế bác sĩ mà giúp chúng tôi ráp nhanh các mảnh ghép thông tin, từ đó có thể đưa bệnh nhi đến phẫu thuật cứu sống sớm hơn”.
Trong nghiên cứu đăng trên tạp chí Epilepsia, nhóm thử nghiệm công cụ này trên 71 trẻ em tại RCH và 23 người lớn tại Bệnh viện Austin mắc loạn sản vỏ não và động kinh cục bộ. Kết quả cho thấy 80% ca bệnh trước đó bị bỏ sót trên MRI truyền thống. Khi kết hợp cả MRI và PET, độ chính xác tăng lên 94%. Trong số 17 trẻ được chẩn đoán, 12 em được phẫu thuật và 11 em hiện đã hoàn toàn hết co giật.

"Giấc mơ có thật" cho trẻ động kinh

Một trường hợp khác là bé Royal, 6 tuổi, từng lên đến 19 cơn co giật trong hai giờ. Sau khi AI phát hiện vùng tổn thương mà các lần chụp trước không nhận ra, Royal được phẫu thuật và hiện không còn triệu chứng. “Trước đó, con tôi co cứng toàn thân mỗi nửa giờ một lần và mất dần cảm giác thèm ăn,” mẹ của Royal, chị Gurjinder, chia sẻ. “Ca mổ đã cứu con trước khi tình trạng tệ hơn”.

Các chuyên gia cho biết rủi ro duy nhất là lượng bức xạ nhỏ từ chụp PET – vốn là quy trình thường dùng trong chẩn đoán động kinh.

Nhóm MCRI và RCH hiện lên kế hoạch mở rộng thử nghiệm công cụ này tại các bệnh viện nhi trên khắp Australia. “Bước tiếp theo là ứng dụng trong môi trường bệnh viện thực tế và khảo sát ý kiến của trẻ, phụ huynh và bác sĩ về việc sử dụng AI trong chẩn đoán động kinh,” bác sĩ Macdonald-Laurs cho biết.

Với John, ca phẫu thuật và công nghệ AI đã giúp cậu trở lại cuộc sống bình thường. Cha của em, ông Spiros, xúc động nói: “Kết quả thật như một giấc mơ – không có lời nào diễn tả được”.