Trước năm 2021, không thị trường nào ở Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) ghi nhận tỷ lệ xe điện – bao gồm cả xe hybrid cắm sạc – chiếm trên 3% tổng sản lượng ngành. Nhưng hiện nay, xe điện xuất hiện ở phần lớn các thủ đô ASEAN. Năm 2024, ước tính cứ 11 chiếc xe bán ra trong hơn ba triệu xe tại khu vực thì có một chiếc là xe điện, với doanh số xe điện tăng gần 50% so với năm trước đó.

Singapore là quốc gia đón nhận nhiệt tình nhất khi tính đến nay, gần một nửa số xe mới đăng ký trong năm 2025 là xe điện. Tại các thị trường khác trong khu vực, chẳng hạn như Thái Lan, thị phần đăng ký xe điện cũng tăng vọt lên mức hai chữ số.

Trong bối cảnh làn sóng xe điện ngày càng phổ biến tại ASEAN, các thương hiệu quốc gia như Proton của Malaysia đang nỗ lực xây dựng hiện diện trên thị trường, tung ra các mẫu xe riêng để đối đầu với sự cạnh tranh quyết liệt của các nhà sản xuất Trung Quốc. Quá trình mở rộng rất tốn kém và vẫn chưa rõ liệu các hãng xe điện nội địa có thể cạnh tranh với dòng xe nước ngoài hay không.

Sự lấn lướt của xe điện Trung Quốc

Xe điện đang tiếp tục khẳng định vị thế ở Đông Nam Á. Thị trường xe điện khu vực, trị giá 7,8 tỷ USD vào năm 2024, dự kiến sẽ tăng gấp đôi lên 14,9 tỷ USD trong một thập niên. Các quốc gia dẫn đầu về tỷ lệ tiêu thụ là Thái Lan, Việt Nam và Singapore.

Tuy nhiên, trên toàn khu vực, các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đang dẫn trước đối thủ nội địa nhờ bề dày kinh nghiệm và khả năng cạnh tranh về giá. Công ty phân tích dữ liệu Kpler ước tính cứ 10 xe điện được bán tại Indonesia, Malaysia, Việt Nam, Thái Lan, Singapore và Philippines thì có tới 7 xe đến từ Trung Quốc. Xe điện đã trở thành mặt hàng xuất khẩu chủ lực sang ASEAN khi các công ty Trung Quốc khi họ tìm cách đa dạng hóa thị trường.

Tình trạng dư cung ô tô tại thị trường Trung Quốc đã dẫn đến cạnh tranh giá cả khốc liệt và khiến Bắc Kinh liên tục cảnh báo các nhà sản xuất ô tô trong nước phải cạnh tranh hợp lý và không bán xe dưới giá gốc. Sức ép đang ngày càng gia tăng đối với các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc khi nhiều doanh nghiệp trong số đó chưa từng có lợi nhuận và họ đứng trước lựa chọn hoặc vươn ra thị trường quốc tế, nếu không sẽ đối mặt với nguy cơ phá sản.

Sự thống trị của xe điện Trung Quốc đặc biệt rõ rệt ở Thái Lan, thị trường xe điện lớn nhất Đông Nam Á, nơi những biển quảng cáo khổng lồ của các hãng xe Trung Quốc xuất hiện trên đường từ sân bay quốc tế chính của Bangkok vào trung tâm thành phố. Số lượng xe điện mới đăng ký tại Thái Lan đạt 66.000 chiếc trong 7 tháng đầu năm 2025, gần như vượt qua tổng số 67.000 xe của cả năm 2024, và chiếm 18% thị phần. Đáng chú ý, các thương hiệu Trung Quốc chiếm hơn 80% tổng doanh số bán xe điện tại Thái Lan, trong đó BYD là đơn vị dẫn đầu. Cuộc chiến giá giữa các nhà sản xuất đối thủ đã trở nên hấp dẫn với người tiêu dùng Thái Lan, trong bối cảnh thị trường ô tô nói chung vẫn ảm đạm.

Tại Malaysia, chính phủ đã áp dụng mức giá sàn 100.000 RM cho xe điện nhập khẩu trước sự xâm nhập của các thương hiệu Trung Quốc. Bất chấp động thái bảo hộ này, BYD vẫn thống trị thị trường, chiếm hơn 1/3 doanh số xe điện.

BYD cũng là thương hiệu xe điện hàng đầu tại Indonesia và đứng thứ 6 trong số tất cả các hãng xe tại quốc gia này trong nửa đầu năm 2025.

Ở Singapore, BYD bắt đầu kinh doanh vào năm 2016 với chỉ 7 xe đăng ký. Nhưng thương hiệu này đã ghi nhận mức tăng trưởng hàng tháng ổn định kể từ tháng 1/2025. Trong 8 tháng đầu năm 2025, BYD chiếm 19,4% tổng số xe đăng ký tại Singapore.

Đặt cược vào xe điện nội địa

Ở Malaysia, sự xuất hiện của Proton được kỳ vọng sẽ thổi bùng quan tâm đối với xe điện thuần túy, vốn chiếm 4,3% tổng số xe đăng ký trong nửa đầu năm 2025. Dòng xe hybrid có kết quả nhỉnh hơn đôi chút, chiếm 4,7%.

e.MAS 7 của Proton là mẫu xe điện bán chạy nhất tại Malaysia trong 9 tháng đầu năm 2025, với 6.655 chiếc, tương đương 1/4 xe điện được bán ra tại Malaysia. Nhiều người tiêu dùng trong nước coi thương hiệu Proton quen thuộc là sự kết hợp hoàn hảo giữa giá trị đồng tiền và độ tin cậy.

Tuy nhiên, Proton có thể đối mặt với rào cản từ thực tế người dân chưa quen với xe điện, cũng như việc giá xăng vẫn tương đối rẻ.

Giá xăng RON95 của Malaysia vốn thuộc vào nhóm rẻ nhất châu Á, trước cả khi chính phủ giảm giá 6 xu xuống còn 1,99 RM (gần 12.500 đồng) một lít vào tháng 9. Chủ sở hữu xe điện Malaysia chia sẻ với Straits Times rằng nếu phải dựa vào bộ sạc thương mại thay vì bộ sạc tại nhà hoặc các điểm trợ cấp khác, họ sẽ không tiết kiệm được chi phí nhiên liệu.

Không chỉ dừng ở thị trường nội địa, Proton thông báo đã bán mẫu xe e.Mas 7 tại Singapore vào tháng 9.

Thái Lan cũng cung cấp các khoản trợ cấp và ưu đãi thuế hào phóng cho các công ty sản xuất nội địa với mục tiêu chuyển đổi 30% sản lượng ô tô sang xe điện vào năm 2030 và đưa đất nước trở thành một trung tâm xuất khẩu xe điện lớn. Chính sách này đã thu hút hơn 4 tỷ USD đầu tư vào các nhà máy mới tại Rayong và Chonburi.

Tại Indonesia, tập đoàn Djarum đã ra mắt hai mẫu xe điện lắp ráp trong nước vào tháng 5/2025, trở thành doanh nghiệp Indonesia đầu tiên làm được điều này. Các mẫu xe này được sản xuất tại một nhà máy ở Trung Java, với linh kiện chủ yếu nhập khẩu từ Trung Quốc.

Tuy nhiên, xe điện chỉ chiếm chưa đến 10% doanh số bán ô tô trong nửa đầu năm 2025 tại Indonesia. Việc sử dụng xe điện bị cản trở một phần do thiếu cơ sở hạ tầng sạc trên khắp 17.500 hòn đảo. Công ty điện lực nhà nước Indonesia vào tháng 5 xác nhận chỉ có 3.772 trạm sạc công cộng trên toàn quốc dành cho ô tô trong khi có gần 10.000 điểm dành cho xe hai bánh. Con số này vẫn ít hơn so với 4.161 trạm sạc ở Malaysia, và trái ngược hoàn toàn với Singapore, nơi có 15.300 điểm sạc xe điện và có kế hoạch mở rộng lên 60.000 điểm vào năm 2030.