Lời mời bất ngờ

Kênh DW (Đức) dẫn lời một quan chức Nhà Trắng giấu tên chia sẻ rằng Tổng thống Trump tin tưởng các quốc gia châu Phi sẽ mang lại cơ hội thương mại đáng kinh ngạc.

Theo nguồn tin này, gần đây Tổng thống Trump đã nhấn mạnh tiềm năng thương mại to lớn của các quốc gia châu Phi. Ông chủ Nhà Trắng đánh giá rằng mối quan hệ kinh tế chặt chẽ hơn có thể mang lại lợi ích cho cả hai bên. Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Trump đã cắt giảm viện trợ nước ngoài của Mỹ dành cho châu Phi, coi đó là lãng phí và không phù hợp với chương trình nghị sự “Nước Mỹ trước tiên” của ông. Thay vào đó, trọng tâm đang chuyển sang thương mại và đầu tư, đặc biệt là trong lĩnh vực khoáng sản quan trọng của Tây Phi và an ninh khu vực.

Cách tiếp cận của Tổng thống Trump đối với châu Phi dường như đã thay đổi kể từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông. Trong một cuộc họp tại Nhà Trắng vào ngày 10/1/2018, ông đã gọi Haiti và một số quốc gia châu Phi là "các quốc gia tồi tệ".

Giáo sư Suleymane Bachir Diagne người Senegal đang giảng dạy tại Đại học Columbia (Mỹ) đánh giá hiện mọi thứ đã thay đổi. Ông lý giải: "Châu Phi hiện nằm trong mối quan tâm của chính quyền Tổng thống Trump. Châu lục này được coi như điểm hẹn giao thương".

Tuy nhiên, điều gây ngạc nhiên là Tổng thống Trump lại mời lãnh đạo 5 quốc gia có nền kinh tế tương đối nhỏ là Gabon, Guinea-Bissau, Liberia, Mauritania và Senegal đến Washington, thay vì những nước châu Phi có nền kinh tế lớn như Nam Phi hoặc Nigeria.

Vị thế của Gabon, Guinea-Bissau, Liberia, Mauritania và Senegal

Xét về kim ngạch thương mại với Mỹ, 5 quốc gia này chỉ đóng vai trò tương đối khiêm tốn. Tuy nhiên, tất cả đều có nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào chưa được khai thác hết.

Gabon giàu dầu mỏ, mangan, urani, quặng sắt, vàng và các nguyên tố đất hiếm. Guinea-Bissau sở hữu các mỏ phosphat, bauxit, dầu, khí đốt và vàng. Liberia có trữ lượng đáng kể mangan, vàng và kim cương đã được tìm thấy gần biên giới giữa nước này với Sierra Leone. Mauritania được thiên nhiên ban tặng quặng sắt, vàng, đồng, dầu, khí đốt tự nhiên và các nguyên tố đất hiếm. Senegal tự hào với vàng, phosphat, quặng sắt, đất hiếm, các mỏ dầu khí.

Ngoài ra, cố vấn quốc tế từ Mauritania - ông Zakaria Ould Amar - đánh giá với DW rằng những điều Tổng thống Trump thực sự quan tâm đối với 5 quốc gia châu Phi này là vấn đề kiểm soát di cư và triệt phá các tuyến đường vận chuyển ma túy. Ông nói: "Năm quốc gia này nằm ngay trên các tuyến đường tị nạn và di cư đã đưa hàng chục nghìn người đến biên giới Mỹ - Mexico trong nhiều năm qua. Các tuyến đường vận chuyển ma túy quốc tế cũng đi qua khu vực này".

Ông Amar cho rằng các vấn đề an ninh sẽ là nội dung chủ đạo trong các cuộc đàm phán của Tổng thống Trump với 5 nhà lãnh đạo châu Phi.

Tuy nhiên, Giáo sư William Ferreira người Guinea-Bissau lại hoài nghi: "Tôi không tin cuộc họp này sẽ đem lại lợi ích cụ thể cho các nước châu Phi liên quan. Không ai cho không ai cái gì cả”. Ông Ferreira lưu ý rằng chính quyền Tổng thống Trump đã dừng hoặc cắt giảm mạnh nguồn tài trợ cho các dự án viện trợ ở châu Phi, cũng như ở Guinea-Bissau, làm lu mờ mọi hy vọng liên quan đến cuộc gặp ở Washington.

Bên cạnh đó, Giáo sư Ferreira nhận xét: “Tổng thống Trump muốn thể hiện rằng ông vẫn có đồng minh tại châu Phi. Đối với tổng thống 5 quốc gia châu Phi kia, đây là cơ hội để thể hiện vai trò và tầm ảnh hưởng trên bình diện quốc tế. Thực chất, từ góc nhìn của họ, sự kiện này giúp nâng tầm hình ảnh đáng kể”.