Hiện người dân nơi đây đang phải sống biệt lập với cuộc sống bên ngoài khi hai bản này không có đường giao thông vào bản và không có điện, không trạm y tế, không có sóng điện thoại.

Chúng tôi có dịp về bản Mùa Xuân và Xía Nọi, xã Sơn Thủy, đây là những thôn, bản đặc biệt khó khăn của huyện vùng biên Quan Sơn. Hai bản này nằm trong thung lũng trên đỉnh núi cao và được bao bọc bởi bốn bề là rừng núi thâm u. Nằm cách trung tâm xã Sơn Thủy khoảng 15 km đường rừng, con đường lên bản chỉ là những lối mòn nhỏ luồn lách qua những đám vầu, nứa, khúc khuỷu và dựng đứng, khi trời mưa xuống con đường này lầy lội, trơn tuột.

Sau nhiều giờ đi trên con đường này, chúng tôi đến bản Mùa Xuân khi trời nhập nhoạng tối. Càng lên cao, nhiệt độ càng thấp và rét buốt, lúc này đã lên đến gần đỉnh núi và đã nhìn những đám mây trắng bồng bềnh, những mái nhà lợp lá của người Mông đang cheo leo trên các sườn đồi, thấp thoáng, ẩn hiện giữa làn sương khói.

Khi mới đến nơi đây, cứ tưởng chừng cuộc sống của người dân trong bản Mùa Xuân thật yên bình và thơ mộng, thế nhưng đó chỉ là vẻ bề ngoài, ẩn sau vẻ thơ mộng là cuộc sống nghèo nàn, lạc hậu của người dân tộc thiểu số. Cuộc sống người dân tộc Mông nơi đây đang còn gặp nhiều khó khăn do giao thông cách trở, mọi giao thương với bên ngoài đều hạn chế, học sinh không mặn mà với việc đi học xa.

Bên cạnh đó, mọi dấu hiệu của cuộc sống hiện đại đều thiếu vắng, trình độ dân trí thấp, người dân không biết nhiều về thế giới bên ngoài, cuộc sống luôn gặp nhiều khó khăn.

Trước thực trạng trạng đời sống của người dân tộc Mông xã Sơn Thủy đang gặp nhiều khó khăn, những năm qua, Nhà nước đã đầu tư nhiều dự án, chính sách để đưa hàng trăm hộ người Mông nơi thung lũng Sơn Thủy thoát nghèo, góp phần phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Nhiều con em người Mông cũng đi học và thậm chí nhiều người còn theo học đến bậc đại học, cao đẳng theo diện cử tuyển.

Về mặt sinh kế, trong những năm qua người dân tộc Mông thường xuyên được cấp thóc và ngô giống, nhờ vậy mà nhiều gia đình đã không còn trông chờ gạo cứu đói. Tuy nhiên, do địa hình hiểm trở, khí hậu khắc nghiệt nên việc canh tác nhiều năm trên những ngọn núi có độ dốc cao cũng khiến đất đai bị xói mòn, mất đi màu mỡ nên năng suất lúa, ngô đã bị giảm đi nhiều.

Anh Thao Văn Dia, Trưởng bản Mùa Xuân, xã Sơn Thủy cho biết, hiện nay bản Mùa Xuân đang có 112 hộ dân thì 100 % đều là hộ nghèo. Hiện mong muốn lớn nhất của dân bản Mùa Xuân bao năm nay là có một con đường giao thông lớn để người dân thuận tiện đi lại, mua bán hàng hóa và giao thương với bên ngoài.

Cũng theo anh Dia, những năm qua người dân dù rất chăm chỉ trồng trọt, chăn nuôi, phát triển kinh tế gia đình nhưng khi sản xuất ra sản phẩm nhưng lại không thể vận chuyển ra ngoài đem bán. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây nên cuộc sống nghèo nàn và lạc hậu của người dân trong bản.

Theo ông Lữ Văn Tiên, Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Thủy, hiện nay, vấn đề cốt lõi nhất của người dân trong xã Sơn Thủy là vẫn đang thiếu một con đường và ánh điện lưới để phù hợp với việc phát triển kinh tế. Vì vậy, chính quyền địa phương đã kiến nghị, mong mỏi các cấp có thẩm quyền quan tâm, tạo điều kiện về vốn để đầu tư mở đường giao thông đến bản, phù hợp với sự phát triển kinh tế-xã hội tại địa phương.