11:13 10/11/2025

Đòn bẩy phát triển nghề truyền thống bánh đa nem làng Chều

Làng Chều, xã Nam Xang, tỉnh Ninh Bình nổi tiếng từ lâu với nghề làm bánh đa nem truyền thống. Trải qua bao thăng trầm, người dân nơi đây luôn nỗ lực giữ gìn nghề “cha truyền con nối”; trong đó việc áp dụng công nghệ hiện đại được coi là đòn bẩy giúp làng nghề nâng cao năng suất, chất lượng và chinh phục những thị trường khó tính.

Chú thích ảnh
Áp dụng công nghệ vào sản xuất bánh đa nem ở làng Chều không những giúp tiết kiệm thời gian mà còn bảo đảm tỷ lệ bột và nước chính xác, độ mỏng của bánh đều, giúp bánh không bị vỡ vụn hoặc dính vào nhau. 

Sinh ra tại làng nghề bánh đa nem truyền thống có tuổi đời hàng trăm năm, anh Trần Ngọc Nghĩa luôn trăn trở với việc gìn giữ và phát triển nghề của ông cha để lại. Năm 2021, sau nhiều năm đi xuất khẩu lao động, anh quyết định trở về quê hương lập nghiệp, tìm cách khắc phục những mặt hạn chế của phương pháp sản xuất thủ công, phát triển nghề làm bánh đa nem truyền thống lên một tầm cao mới.

Cùng với số vốn tích lũy, anh Nghĩa vay thêm bạn bè, người thân đầu tư gần 3 tỷ đồng xây dựng nhà xưởng, đầu tư máy móc, thiết bị hiện đại phục vụ sản xuất như: máy trộn bột tự động, máy cán bột, máy sấy khô... Áp dụng công nghệ vào sản xuất không những giúp tiết kiệm thời gian mà còn bảo đảm tỷ lệ bột và nước chính xác, độ mỏng của bánh đều, giúp bánh không bị vỡ vụn hoặc dính vào nhau. Phương pháp sấy khô công nghiệp giúp anh luôn chủ động trong khâu sản xuất, không bị gián đoạn bởi yếu tố thời tiết. Sản phẩm làm ra, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, có thể bảo quản lâu hơn và giữ nguyên hương vị đặc trưng.

Anh Trần Ngọc Nghĩa chia sẻ, việc ứng dụng công nghệ vào sản xuất không những giúp nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn tăng năng suất gấp 2 - 3 lần, đáp ứng số lượng đơn hàng ngày càng tăng. Mỗi năm trừ chi phí, cơ sở sản xuất bánh đa nem của anh thu về 400 - 500 triệu đồng, tạo việc làm thường xuyên cho 20 lao động trung niên ở địa phương với thu nhập 6 - 7 triệu đồng/người/tháng. Hiện nay, anh mong muốn được các hội, đoàn thể tạo điều kiện tiếp cận các chương trình vay vốn để mở rộng quy mô sản xuất, góp phần gìn giữ và phát triển nghề truyền thống của quê hương.

Chú thích ảnh
Sản phẩm bánh đa nem làng Chều được Kiểm tra kỹ trước khi đóng gói. 

Không ngừng cải tiến quy trình sản xuất, mạnh dạn đầu tư máy móc hiện đại, hướng đến nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, anh Nguyễn Văn Định, thôn Trần Xá, xã Nam Xang cũng đã thành công trong việc đưa bánh đa nem truyền thống của quê hương xuất khẩu sang Pháp - một thị trường đòi hỏi nhiều tiêu chuẩn rất khắt khe.

Anh Nguyễn Văn Định cho biết, nhằm khắc phục những hạn chế của phương pháp làm bánh đa nem thủ công trước đây, anh đã mày mò, nghiên cứu ứng dụng công nghệ hiện đại theo mô hình sản xuất khép kín, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm: máy trộn bột tự động, máy cán bột, đóng gói tự động; chuyển từ sấy trong phòng sang sấy liên hoàn theo dạng dây chuyền. Bánh đa nem sau khi được tráng ra phên, trải qua một thời gian chuyển động sẽ khô. Chính sự chủ động trong quy trình sản xuất đã giúp cơ sở tiếp cận được các đơn hàng lớn lớn.

Đặc biệt, năm 2020, sau nhiều lần trao đổi, gửi mẫu sang Pháp, sản phẩm bánh đa nem của cơ sở anh đã đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Doanh số xuất khẩu của gia đình anh hiện đạt khoảng 500 triệu đồng/năm. Đây không phải là con số lớn, nhưng đó là niềm tự hào, là tín hiệu vui đối với anh và người dân làng nghề. Hiện nay, anh đang đẩy mạnh công tác xúc tiến, quảng bá để tăng doanh số xuất khẩu cũng như mở rộng thị trường tiêu thụ cho sản phẩm bánh đa nem truyền thống của quê hương.

Chú thích ảnh
Đóng gói sản phẩm bánh đa nem làng Chều. 

Tại xã Nam Xang hiện có trên 900 hộ đang sản xuất chế biến các sản phẩm bánh đa nem với gần 200 máy tráng bánh và có khoảng 20 hộ đầu tư máy sấy, giải quyết việc làm cho trên 1.200 lao động địa phương. Sản phẩm bánh đa nem truyền thống của địa phương đã nổi tiếng khắp các vùng và có mặt trên mọi miền đất nước, đặc biệt gần 30% sản lượng được xuất khẩu sang các nước: Trung Quốc, Ấn Độ, Pháp và các nước Đông Âu.

Ông Trần Văn Tường, Chủ tịch Hiệp hội Sản xuất và kinh doanh bánh đa nem làng Chều cho biết, trước đây, quy trình sản xuất bánh đa nem theo lối truyền thống, phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết, nhất là công đoạn phơi bánh nhưng mấy năm trở lại đây, các hộ sản xuất, kinh doanh bánh đa nem tại địa phương đã mạnh dạn đầu tư máy móc, nhà xưởng và các thiết bị hiện đại, góp phần tăng năng suất, chất lượng sản phẩm. Việc ứng dụng công nghệ hiện đại kết hợp với bí quyết làm nghề giúp người dân làm giàu, nâng cao thu nhập từ chính những sản vật bình dị của quê hương, đồng thời nâng tầm giá trị cho các sản phẩm làm từ hạt gạo vươn ra thế giới.

Bài và ảnh: Nguyễn Chinh (TTXVN)