Theo Financial Times ngày 21/9, các tập đoàn công nghệ Mỹ đã phát đi thông báo khẩn tới các nhân viên theo chương trình thị thực H-1B sau khi Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh liên quan mức phí 100.000 USD cho thị thực lao động kỹ năng cao.

Amazon và Microsoft ngay lập tức khuyến nghị người lao động diện H-1B hạn chế di chuyển qua biên giới cho đến khi có hướng dẫn chính thức. Các nhân sự đang ở nước ngoài được đề nghị thu xếp trở về Mỹ trước thời điểm quy định mới có hiệu lực. Tập đoàn JPMorgan khuyên nhân viên thuộc diện H-1B tạm hoãn kế hoạch ra nước ngoài, còn Goldman Sachs lưu ý nhân viên thận trọng khi đi lại quốc tế. Hãng luật nhập cư Fragomen, đơn vị xử lý nhiều hồ sơ H-1B, cũng kêu gọi khách hàng có visa hoặc đơn đã phê duyệt sớm nhập cảnh trở lại Mỹ trước mốc thời gian này.

Sự thận trọng trên phản ánh lo ngại của các doanh nghiệp Mỹ khi các thông tin ban đầu về chính sách thiếu nhất quán. Trước đó, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick cho biết khoản phí có thể áp dụng thường niên, khiến doanh nghiệp và lao động hoang mang. Sau đó, Nhà Trắng đã làm rõ rằng mức phí 100.000 USD chỉ áp dụng một lần đối với hồ sơ mới từ chu kỳ tới, không ảnh hưởng đến người đang giữ thị thực hoặc gia hạn.

Bà Karoline Leavitt, Thư ký báo chí Nhà Trắng, khẳng định người có thị thực H-1B hiện tại có thể xuất nhập cảnh như thông lệ. Ông Joseph Edlow, Giám đốc Sở Di trú và Nhập tịch Mỹ, cũng gửi hướng dẫn nội bộ yêu cầu bảo đảm quyết định hành chính phù hợp với giải thích mới. Tuy nhiên, khác nhau giữa phát biểu chính trị và chỉ đạo hành chính ngay từ đầu đã khiến doanh nghiệp phải lựa chọn phương án thận trọng.

Giới công nghệ phản ứng mạnh mẽ trước quyết định này. Ông Garry Tan, Tổng giám đốc công ty Y Combinator, cho rằng mức phí có thể khiến các công ty khởi nghiệp tê liệt và vô tình tạo lợi thế cho các trung tâm công nghệ bên ngoài nước Mỹ. Nhiều chuyên gia tại Canada coi đây là cơ hội thu hút nhân tài, trong đó ông Goldy Hyder, Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Canada, kêu gọi tăng cường các biện pháp thu hút lao động kỹ năng cao, còn ông Alex Tapscott, Giám đốc tại Ninepoint Partners, nhận định chính sách mới của Mỹ có thể giúp Canada trở thành điểm đến ưa thích cho nguồn lực toàn cầu.

Ấn Độ, quốc gia được hưởng lợi lớn nhất từ chính sách thị thực H-1B trước đây bày tỏ quan ngại về chính sách này. Bộ Ngoại giao Ấn Độ cảnh báo quy định mới có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến các lao động tay nghề cao, đồng thời nhấn mạnh trao đổi nhân tài đã góp phần quan trọng cho đổi mới và tăng trưởng kinh tế của cả hai nước.

Chính quyền Tổng thống Trump giải thích rằng khoản phí mới nhằm bảo đảm lợi ích quốc gia và khuyến khích doanh nghiệp tuyển dụng lao động Mỹ. Tuy vậy, sự thiếu thống nhất ban đầu đã khiến nhiều tập đoàn phải hành động thận trọng, đồng thời chuẩn bị kịch bản vận hành trong trường hợp chi phí tuyển dụng leo thang.

Nhà Trắng khẳng định những người đang nắm giữ thị thực H-1B và hồ sơ gia hạn sẽ không bị ảnh hưởng. Dù vậy, giới luật sư cho rằng các hướng dẫn chi tiết về quy trình thu phí và cơ chế thực thi vẫn cần được công bố chính thức để doanh nghiệp có cơ sở điều chỉnh. Ngoài ra, các nhà hoạt động pháp lý cảnh bảo nguy cơ phát sinh các tranh tụng pháp lý liên quan đến thẩm quyền hành pháp, bởi theo luật hiện hành, chính phủ chỉ được phép đặt mức phí để bù đắp chi phí xử lý hồ sơ, chứ không phải để tạo nguồn thu bổ sung.

Với Thung lũng Silicon cùng các ngành phụ thuộc vào chương trình thị thực H-1B, bài toán nhân sự và chi phí tuyển dụng có thể thay đổi đáng kể trong thời gian tới.