Cả đời đi nhặt rác và sống nhờ vào lòng tốt của mọi người, bà Nguyễn Thị Minh, gần 60 tuổi ở tổ 30, phường Mường Thanh (thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên) mới có một ngôi nhà đại đoàn kết và mảnh đất để trồng rừng ở trên đỉnh đồi. Vậy nhưng mảnh đất này có nguy cơ mất vào tay người hàng xóm ở phía dưới, bởi họ đã làm giả một bộ hồ sơ xin cấp sổ đỏ vào diện tích đó, có sự xác nhận của chính quyền địa phương.

Sau nhiều năm đi khiếu kiện, thậm chí lên cả Ban Tiếp công dân Trung ương, nhưng chưa có cơ quan nào đứng ra giải quyết cho quyền lợi hợp pháp của mình, tháng 5/2017 bà Minh đã gửi đơn cầu cứu tới TTXVN nhờ lên tiếng. Qua quá trình thu thập thông tin, vụ việc trên được phóng viên TTXVN xác định như sau: Từ quê ở Hà Nam, ba mẹ con nhà bà Minh lên Điện Biên kiếm sống, ngày nhặt rác tìm phế liệu bán, đêm dựng lều ngủ ngoài đường, hai đứa con trai khi đó mới 3- 4 tuổi.

Đến năm 1996, bà Đặng Thị Gác ở tổ 30 phường Mường Thanh thương tình, bán chịu cho một mảnh nương trồng hoa màu ở trên đỉnh đồi với diện tích 300m2, với ba mặt đã có chủ, một mặt tiếp giáp với khu đất đồi thông do nhà nước quản lý. Giấy chuyển nhượng đất viết tay, có xác nhận của tổ trưởng dân phố và UBND phường Mường Thanh.

Sau khi có đất, chính quyền địa phương đã vận động nhân dân trong khu vực xây dựng ngôi nhà đại đoàn kết bằng gỗ cho 3 mẹ con bà Minh. Vợ đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Điện Biên thời kỳ đó biết hoàn cảnh này đã ủng hộ 10 triệu đồng để xây ngôi nhà nhỏ cho gia đình nghèo ấy. Từ diện tích này, gia đình bà khai hoang tiếp lên đỉnh đồi, mở rộng diện tích lên 2.000m2, trồng hoa màu và cây lấy gỗ.

Năm 2012, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Điện Biên được giao đất xây trụ sở, một phần lấy vào diện tích đất trồng rừng và hoa màu của nhà bà Minh. Sở này đã làm các thủ tục, bồi thường cây cối hoa màu trên đất với số tiền trên 150 triệu đồng. Gia đình bà Minh là chủ đại diện hợp pháp nhận khoản tiền trên.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện dự án, chủ đầu tư đã san ủi toàn bộ phần đường đi của gia đình, khiến con trai bà Minh đã phải cản lại. Người điều khiển máy xúc đã đổ một gàu đất đá lên người, khiến con trai bà Minh ngất xỉu, phải đưa đi cấp cứu. Trong suốt 3 năm đi khiếu kiện đòi đường vào nhà, hàng ngày, gia đình bà Minh phải bắc thang, trèo ta luy cao 6m để vào nhà.

Sau khi báo chí lên tiếng, năm 2015, Phó chủ tịch HĐND tỉnh Giàng Thị Hoa đã trực tiếp đến can thiệp mới đòi lại được một lối đi nhỏ cho gia đình bà Minh. Có đường vào nhà, gia đình bà Minh xây dựng một ngôi nhà bằng khung sắt thay thế nhà cũ đã mục nát. Lúc đó, ông Vũ Đình Tuấn, hộ sống ở chân đồi lên cản trở, gọi chính quyền vào can thiệp, cho rằng đây là diện tích đất của mình.

Trong quá trình giải quyết, gia đình bà Minh phát hiện cán bộ địa chính phường có sử dụng một bộ hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của ông Vũ Đình Tuấn, nội dung chiếm trọn phần đất của gia đình bà Minh. Bộ hồ sơ này lập từ năm 2012, có xác nhận, đóng dấu của UBND phường Mường Thanh và Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất thành phố Điện Biên Phủ.

Điều đáng nói là bộ hồ sơ này có dấu hiệu sai phạm như: người đứng tên làm Đơn xác minh nguồn gốc đất là ông Vũ Văn Pháo (bố đẻ ông Vũ Đình Tuấn) đã chết trước khi làm đơn 5 năm nhưng vẫn ký tên vào đơn được; bản Trích lục bản đồ địa chính có chữ ký của các hộ giáp ranh. Bà Minh khẳng định phần chữ ký của bà là giả mạo.

Trong quá trình hòa giải, lãnh đạo UBND phường còn phát ngôn rằng, giấy chuyển nhượng đất viết tay, có xác nhận của chính UBND phường này (do lãnh đạo nhiệm kỳ trước, từ năm 2004) cho nhà bà Minh là không có giá trị pháp lý. Được chính quyền phường ủng hộ, gia đình ông Vũ Đình Tuấn liên tục có các hành vi cản trở quyền lợi hợp pháp của gia đình bà Minh: không cho xây dựng tiếp ngôi nhà đang làm dở, sửa chữa chuồng trại chăn nuôi, trồng thêm cây cối hoa màu...

Ông Tuấn nhiều lần lên lăng mạ, gây gổ, giật cuốc xẻng mà bà Minh đang chăm sóc cây cối ném đi… Gia đình bà Minh đã mang đơn cầu cứu khắp nơi trong nhiều năm qua mà chưa được cơ quan nào đứng ra giải quyết. Cụ thể , ngày 7/11/2016, Ban Tiếp công dân Thanh tra Chính phủ gửi văn bản số 1250 tới UBND thành phố Điện Biên Phủ yêu cầu giải quyết vụ việc trên.

Tuy nhiên, các cơ quan chức năng và UBND phường Mường Thanh vẫn chưa được chỉ đạo thực hiện. Bức xúc trước sự việc một người yếu thế đang bị kẻ xấu với sự tiếp tay của chính quyền cơ sở chiếm đất, chiếm nhà, nhiều người cao tuổi sinh sống tại khu vực này đã tới Cơ quan Thường trú TTXVN phản ánh, bênh vực gia đình bà Nguyễn Thị Minh.

Xác định gia đình bà Nguyễn Thị Minh thực sự bị chèn ép do nghèo khó và hiểu biết hạn chế, nhóm phóng viên TTXVN và một số cơ quan báo chí khác đã tổ chức tìm hiểu, xác minh sự việc. Cơ quan Thường trú TTXVN đã đề nghị Hội đồng nhân dân tỉnh Điện Biên, Thành ủy Thành phố Điện Biên Phủ phối hợp xử lý, đồng thời có văn bản tới UBND tỉnh Điện Biên đề nghị chỉ đạo thành phố Điện Biên Phủ khẩn trương giải quyết.

Đến ngày 8/6/2017, ông Phạm Văn Sĩ, Phó Chủ tịch UBND thành phố Điện Biên Phủ đã có văn bản số 585, trả lời bà Nguyễn Thị Minh: “Theo biên bản làm việc ngày 20/1/2017, tại phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố Điện Biên Phủ, ông Vũ Đình Tuấn chỉ cung cấp được các giấy tờ chứng minh diện tích gia đình ông đang quản lý và sử dụng là khoảng 234,6m2 tại thửa 12 tờ bản đồ số 18 (bản đồ lập năm 2010). Phần diện tích đất đang tranh chấp với gia đình bà Minh, gia đình ông Tuấn không cung cấp được các giấy tờ chứng minh gia đình đang quản lý sử dụng".

Chu Quốc Hùng (TTXVN)