Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, việc xây dựng lộ trình nhằm kiểm soát, giảm thiểu ô nhiễm không khí do khí thải phương tiện, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và cải thiện chất lượng môi trường sống. 

Đồng thời, đây là cơ sở pháp lý để từng bước loại bỏ phương tiện không bảo đảm quy chuẩn khí thải, thúc đẩy chuyển đổi sang phương tiện sạch, thân thiện môi trường, phù hợp với các cam kết quốc tế của Việt Nam trong giảm phát thải khí nhà kính và phát triển giao thông đô thị bền vững.

Quá trình thực hiện lộ trình bảo đảm thận trọng, khả thi, có phân kỳ phù hợp để giảm thiểu tối đa tác động đến kinh tế-xã hội, tránh gây xáo trộn lớn cho đời sống người dân và hoạt động sản xuất kinh doanh; được xã hội, người dân đồng thuận. Đồng thời, ưu tiên áp dụng trước tại các khu vực có nguy cơ ô nhiễm không khí nghiêm trọng như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Bên cạnh đó, kết hợp chặt chẽ giữa kiểm soát khí thải với thúc đẩy phương tiện sạch, song song với kiểm soát và loại bỏ phương tiện không đạt chuẩn khí thải, khuyến khích người dân chuyển đổi sang phương tiện xanh như xe điện, xe hybrid, xe sử dụng công nghệ thân thiện môi trường.

Lộ trình sẽ kế thừa các nội dung còn hiệu lực, còn phù hợp của Quyết định số 16/2019/QĐ-TTg quy định lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô tham gia giao thông và xe ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu; Quyết định số 19/2024/QĐ-TTg quy định lộ trình áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe cơ giới nhập khẩu và sản xuất, lắp ráp; và bổ sung lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải cho xe ô tô sản xuất từ năm 2017 đến hết năm 2021, sản xuất từ năm 2022.

Cụ thể, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất: Xe ô tô sản xuất trước năm 1999, khi tham gia giao thông sẽ áp dụng tiêu chuẩn khí thải Mức 1 (tương đương tiêu chuẩn Euro 1) kể từ ngày Quyết định có hiệu lực thi hành.

Xe ô tô sản xuất trong giai đoạn 1999-2016, khi tham gia giao thông sẽ áp dụng Mức 2 (tương đương tiêu chuẩn Euro 2) kể từ ngày Quyết định có hiệu lực thi hành.

Xe ô tô sản xuất trong giai đoạn 2017-2021, khi tham gia giao thông sẽ áp dụng Mức 3 (tương đương tiêu chuẩn Euro 3) từ ngày 1/1/2026; riêng Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh thì áp dụng Mức 4 (tương đương tiêu chuẩn Euro 4) từ ngày 1/1/2027.

Xe ô tô sản xuất từ năm 2022 khi tham gia giao thông sẽ áp dụng Mức 4 từ ngày 1/1/2026; áp dụng Mức 5 (tương đương tiêu chuẩn Euro 5) từ ngày 1/1/2032; riêng Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh thì áp dụng Mức 5 từ ngày 1/1/2028.

Từ ngày 1/1/2029, tất cả các xe ô tô tham gia giao thông ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh phải đáp ứng từ Mức 2 trở lên.

Đáng chú ý, những loại xe ô tô sản xuất, lắp ráp theo giấy chứng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đã được cấp trước thời điểm 1/1/2022 cho đến thời điểm hết hiệu lực sẽ được áp dụng mức khí thải như xe ô tô sản xuất trong giai đoạn 2017-2021 (Mức 3).

Để sớm đưa lộ trình này vào thực hiện, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng và Bộ Tư pháp rà soát kỹ các nội dung trong dự thảo quyết định của Thủ tướng, bảo đảm đúng thẩm quyền; phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc thống nhất tiêu chuẩn khí thải giữa các loại phương tiện và tiêu chuẩn nhiên liệu. Trong tổ chức thực hiện, cần phân cấp mạnh cho địa phương, tạo điều kiện để các địa phương có thể áp dụng sớm và ở mức tiêu chuẩn khí thải cao hơn, phù hợp với điều kiện thực tế.