Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025 đang được triển khai trên địa bàn đặc khu Lý Sơn (Quảng Ngãi) đã góp phần tạo nền tảng thúc đẩy phát triển sinh kế, ổn định cuộc sống, giúp người dân vươn lên thoát nghèo, nâng cao năng lực cộng đồng và đảm bảo an sinh xã hội.
Trong giai đoạn 2022-2025, Lý Sơn được bố trí 83, 387 tỷ đồng, trong đó Ngân sách Trung ương bố trí 69 tỷ đồng, ngân sách địa phương hơn 14 tỷ đồng, để thực hiện 6 dự án, tiểu dự án: Hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo; Đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo; Hỗ trợ phát triển sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp, cải thiện dinh dưỡng; Phát triển giáo dục nghề nghiệp vùng nghèo, vùng khó khăn, hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; Hỗ trợ việc làm bền vững; Giảm nghèo về thông tin và Truyền thông về giảm nghèo đa chiều và Nâng cao năng lực thực hiện Chương trình và Giám sát, đánh giá.
Lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi kiểm tra sữa chữa Nhà máy nước An Bình đảo Bé.
Từ Dự án hổ trợ đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo; đặc khu Lý Sơn đã bố trí kinh phí sửa chữa đưa vào vận hành Hệ thống lọc nước biển thành nước ngọt trên đảo Bé. Công trình giúp gần 100 hộ dân trên đảo có nguồn nước sạch sinh hoạt. Cũng từ nguồn vốn Hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, Lý Sơn đã sữa chữa, nâng cấp hàng chục công trình đường giao thông, sửa chữa xây mới các trường học, công trình văn hóa, đình làng, xây dựng hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp…
Theo đại diện chính quyền đặc khu Lý Sơn, đơn vị nằm trong danh sách huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo giai đoạn 2021 - 2025 theo Quyết định số 353/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Đặc khu hiện có 6.170 hộ với hơn 22.000 nhân khẩu. Phó Chủ tịch đặc khu Lý Sơn Ngô Đình Mẫn cho biết, nhờ sự quan tâm chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, sự phối hợp của Mặt trận, đoàn thể, sự nỗ lực phấn đấu vươn lên của người nghèo, các dự án của Chương trình đã lồng nghép cùng với các Chương trình mục tiêu quốc gia, các chương trình dự án, chính sách phát triển kinh tế - xã hội, từ đó, chỉ tiêu giảm nghèo đạt và vượt kế hoạch đề ra. Sau 4 năm thực hiện Chương trình giảm nghèo, tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện đã giảm từ 6,35% (359 hộ) xuống còn 5,02% (311 hộ), giảm bình quân hằng năm từ 1-1,5%/năm.
Lý Sơn thu hút đông khách du lịch.
Cũng theo ông Ngô Đình Mẫn, Phó Chủ tịch đặc khu Lý Sơn, chính sách giảm nghèo và an sinh xã hội đã thực sự phát huy tác dụng, có hiệu quả, là điểm tựa để khơi dậy ý chí vươn lên của chính người nghèo. Tuy nhiên, đối với đơn vị hành chính biển đảo đão có nhiều đặc thù hơn. Cụ thể, hạ tầng trên đảo còn nhiều khó khăn, kinh phí đầu tư cao hơn nhiều so với đất liền, trong khi những năm qua nguồn vốn từ chương trình phân bổ cho đầu tư hạ tầng chưa cao. Do vậy, cần có cơ chế, chính sách đặc thù cho đảo nhằm hỗ trợ đầu tư hạ tầng thiết yếu phục vụ sinh kế, cần điều chỉnh tăng định mức phân bổ kinh phí đối với Dự án 1 về đầu tư cơ sở hạ tầng (thuộc nguồn vốn sự nghiệp) để địa phương tiếp tục hoàn thiện, mở rộng và phát triển hạ tầng đồng bộ trên đảo. Bên cạnh đó, việc thực hiện chuyển nguồn từ Dự án này sang Dự án khác cần được thực hiện vào thời điểm giữa năm. Vì thời điểm cuối năm mới cho chủ trương thì không giải ngân kinh phí được kịp thời trong năm, do nhiều Dự án liên quan đến công tác đấu thầu theo quy định.
Bên cạnh đó, cần nâng mức hỗ trợ tiền ăn trong thời gian tham gia khóa đào tạo sơ cấp nghề dưới 3 tháng đối với hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo nhằm khuyến khích động viên đối tượng tham gia các lớp đào tạo để nâng cao tay nghề, cơ hội tìm kiếm việc làm. Cần ưu tiên bố trí ngân sách thực hiện các mô hình điểm về sinh kế đặc thù huyện đảo gắn với chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp - du lịch - thủy sản. Hỗ trợ kết nối thị trường tiêu thụ sản phẩm cho các mô hình sản xuất nhỏ lẻ; thúc đẩy xây dựng nhãn hiệu tập thể cho các sản phẩm đặc sản địa phương.
Tỷ lệ hộ nghèo ở Lý Sơn giảm nhanh .
Ngoài ra, hiện trên địa bàn Lý Sơn chỉ có 5 đối tượng được vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội để đi lao động nước ngoài, gồm hộ nghèo, cận nghèo, thân nhân người có công, người bị thu hồi đất dưới 36 tháng và người dân tộc thiếu số. Các đối tượng còn lại nếu có nhu cầu đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng thì không tiếp cận nguồn tín dụng ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội, nên gặp khó khăn về nguồn vốn ban đầu, không có cơ hội tiếp cận với thị trường lao động ngoài nước để vươn lên thoát nghèo, làm giàu chính đáng.
Do vậy, cần cho mở rộng đối tượng vay vốn đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, để nhiều người dân được tiếp cận với nguồn vốn vay từ Ngân hàng chính sách xã hội để tạo điều kiện cho người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng góp phần giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế của địa phương.