11:14 24/11/2025

Đặt nền móng chiến lược, khai mở không gian phát triển mới tại Trung Đông - Châu Phi

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Kuwait và Algeria, tham dự Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) và hoạt động song phương tại Nam Phi.

Chú thích ảnh
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam - Nam Phi. Ảnh: Dương Giang/TTXVN

Nhân dịp này, Bí thư Trung ương Đảng, Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung đã trả lời phỏng vấn báo chí về kết quả chuyến công tác của Thủ tướng Chính phủ. TTXVN trân trọng giới thiệu nội dung cuộc phỏng vấn:

Xin Bí thư Trung ương Đảng, Bộ trưởng cho biết những kết quả nổi bật của chuyến thăm chính thức Algeria và Kuwait, hoạt động song phương tại Nam Phi của Thủ tướng Phạm Minh Chính?

Tiếp nối các hoạt động đối ngoại cấp cao sôi động trong năm 2025 với khu vực Trung Đông – châu Phi, chuyến thăm chính thức Kuwait, Algeria, tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) và hoạt động song phương tại Nam Phi của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng Phu nhân và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã kết thúc tốt đẹp.

Chuyến công tác có lịch trình dày đặc với hơn 50 hoạt động phong phú và hiệu quả, từ tiếp xúc cấp cao với các lãnh đạo cao nhất cấp Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội, Đảng của ba nước đến tiếp các tập đoàn, tổ chức kinh tế lớn, phát biểu chính sách, văn hóa, thể thao, lịch sử có ý nghĩa và gặp gỡ cộng đồng người Việt Nam tại ba nước. Cả ba nước đều đã dành sự đón tiếp rất trọng thị đối với Thủ tướng Chính phủ và Đoàn Việt Nam, thể hiện sự coi trọng mối quan hệ rất tốt đẹp hiện nay, mối quan hệ truyền thống và tiềm năng hợp tác của Việt Nam với cả ba nước trong thời gian tới.

Bên cạnh các hoạt động của Thủ tướng, các bộ, ngành cũng đã có những cuộc làm việc hết sức hiệu quả với đối tác tại cả ba nước.

Về kết quả, chuyến thăm góp phần đặt nền móng mới cho hợp tác chiến lược, đa dạng hóa đối tác, mở rộng không gian phát triển cho doanh nghiệp và địa phương. Việt Nam và ba nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược, đưa Kuwait, Algeria và Nam Phi trở thành 3 Đối tác chiến lược đầu tiên của Việt Nam trong số 70 quốc gia Trung Đông - châu Phi và đưa Việt Nam trở thành một mắt xích trong mạng lưới Đối tác Chiến lược ưu tiên của ba nước. Việt Nam và ba nước đã ký hơn 10 thỏa thuận hợp tác trong các lĩnh vực. Qua việc thông qua tuyên bố chung thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược và ký các thỏa thuận hợp tác cũng như qua các cuộc trao đổi làm việc của Thủ tướng, các bộ, ngành với lãnh đạo, đối tác cũng như doanh nghiệp của ba nước, chúng ta đã có điều kiện để củng cố quan hệ truyền thống rất tốt đẹp với ba nước.

Điều rất xúc động là cả ba nước đón Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng Phu nhân và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rất trọng thị, nồng ấm; trao đổi thực chất, thân tình như giữa những người bạn, anh em thân thiết: Quốc vương Kuwait dành thời lượng tiếp Thủ tướng Chính phủ nhiều gấp 3 lần thông thường, chia sẻ những lời nói “từ trái tim đến trái tim”, nhấn mạnh “coi lợi ích của Việt Nam cũng là lợi ích của Kuwait”, “quan tâm tới người dân Kuwait thế nào thì quan tâm tới người dân Việt Nam như thế”. Tổng thống Algeria sẵn sàng hợp tác “không giới hạn, không rào cản, không khoảng cách” với Việt Nam; Thủ tướng Algeria dành trọn thời gian từ trực tiếp đón tại sân bay đến hội đàm, chiêu đãi và chủ trì hoạt động phát sinh họp với các bộ ngành và doanh nghiệp hai nước vào tối muộn để “chốt việc, làm ngay” các cam kết vừa thống nhất; người dân Algeria chào đón Thủ tướng và đoàn Việt Nam. Tại Nam Phi - dù tuần cao điểm G20 quy tụ 63 đoàn - Tổng thống Nam Phi đã tiếp đón, hội đàm, ký kết văn kiện và cử Phó Tổng thống đồng chủ trì Diễn đàn doanh nghiệp. Các nghĩa cử trên thể hiện tin cậy chính trị cao, tạo khí thế cho chặng đường hợp tác mới với kỳ vọng lớn lao đặt vào Việt Nam - “tô màu vùng trắng Trung Đông - châu Phi” bằng những dự án, chuỗi giá trị cụ thể.

Ba điểm đến đều là đầu mối địa - chiến lược của Trung Đông - châu Phi đang chuyển động mạnh, trùng với thời điểm mỗi nước giữ vai trò, vị thế đặc biệt trong khu vực và quốc tế. Nam Phi là Chủ tịch G20 năm 2025, lần đầu tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh G20 trên đất châu Phi. Algeria là Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2024-2025, tiếng nói có trọng lượng ở Bắc Phi – Địa Trung Hải; đây là nền kinh tế lớn thứ ba của châu Phi. Nam Phi và Algeria có truyền thống đoàn kết với Việt Nam. Kuwait hiện đảm nhiệm vai trò chủ trì nhiều hoạt động của Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC) trong năm 2025, là cửa ngõ của Vùng Vịnh về tài chính, năng lượng và kết nối với ASEAN và là nước đầu tiên ở vùng Vịnh thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam. Qua chuyến thăm, Việt Nam đã củng cố được mối quan hệ truyền thống, củng cố được những lĩnh vực hợp tác hiện nay, đồng thời mở ra những lĩnh vực hợp tác mới, trong đó có những lĩnh vực rất quan trọng đối với Việt Nam và phù hợp với tiềm năng của các nước, đó là năng lượng - hóa dầu, hợp tác đầu tư sản xuất, chế biến nông sản, thủy sản, khoáng sản; thúc đẩy FTA, khai mở thị trường và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng khu vực GCC và châu Phi; thu hút nguồn vốn dồi dào của Vùng Vịnh; hợp tác khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; hợp tác quốc phòng, an ninh; mở đường bay thẳng, miễn thị thực, giao lưu nhân dân.

Về Hội nghị Thượng đỉnh G20, đây là năm thứ hai liên tiếp Việt Nam được mời tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 với tư cách khách mời, dù không giữ cương vị chủ tịch luân phiên của diễn đàn đa phương nào. Điều này chứng tỏ vai trò, vị thế ngày càng lớn của đất nước và sự coi trọng của cộng đồng quốc tế đối với những đóng góp của Việt Nam.

Hội nghị G20 lần này diễn ra trong bối cảnh tình hình quốc tế rất phức tạp, cả về chính trị, an ninh và kinh tế. Lần này có khoảng 40 nước tham gia và đều tham dự ở cấp cao gồm có lãnh đạo của các nước là thành viên G20 và các nước khách mời cùng hơn 20 tổ chức quốc tế. Các nước đều nhấn mạnh cần phải tăng cường chủ nghĩa đa phương và hợp tác, đoàn kết quốc tế. Sự tham gia của cấp cao, của nhiều nước như vậy đã khẳng định vai trò, sự ủng hộ của các nước đối với Hội nghị G20 và các nước G20 cũng đã thông qua tuyên bố và một số cơ chế, biện pháp hợp tác khác nhau. Cùng với đó là trao đổi, đánh giá về tình hình chính trị, kinh tế, chỉ ra những vấn đề cần ưu tiên giải quyết, trong đó có những vấn đề liên quan nhiều đến Việt Nam, đó là làm sao để phát triển bền vững, phát triển bao trùm trong bối cảnh hiện nay, làm sao để duy trì thương mại, thúc đẩy đầu tư trong tình hình hiện nay, đặc biệt là vấn đề đang rất liên quan đến chúng ta là chống biến đổi khí hậu và thảm họa thiên tai. Do đó, ý nghĩa của Hội nghị Thượng đỉnh G20 lần này rất quan trọng. Tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có tham luận trên hai lĩnh vực lớn, đó là tăng cường đoàn kết quốc tế và phát triển bền vững trong bối cảnh hiện nay và một số vấn đề cụ thể, trong đó có hợp tác liên quan đến khoáng sản thiết yếu, vấn đề lao động, vấn đề việc làm.

Thông điệp của chúng ta được các nước coi trọng vì Việt Nam là một nước có nhiều thành tựu về phát triển kinh tế- xã hội thời gian qua, có đường lối phát triển toàn diện bao gồm phát triển bền vững, công ăn việc làm và Việt Nam cũng được các nước coi trọng về tiềm năng khoáng sản thiết yếu. Trưởng đoàn của chúng ta kiến nghị trong bối cảnh hiện nay, các nước phải tăng cường đoàn kết và hợp tác và để có hợp tác trong giai đoạn hiện nay, cần phải củng cố những cơ chế hiện có, những biện pháp cải tổ và yêu cầu rất quan trọng là bảo đảm hòa bình, ổn định, bảo đảm phát triển bền vững. 

Nhân dịp Hội nghị, mặc dù trong thời gian rất ngắn nhưng Thủ tướng Chính phủ đã gặp gỡ, trao đổi với 30 lãnh đạo các nước, các tổ chức quốc tế về đường lối, về tình hình phát triển hiện nay của Việt Nam, những nỗ lực của Việt Nam và những kết quả đạt được về hoàn thiện thể chế. Cùng với đó, Thủ tướng có những phát biểu chính sách, những trao đổi với lãnh đạo các nước, với doanh nghiệp ở ba nước về những thành tựu, định hướng phát triển, chính sách đối ngoại của Việt Nam, giúp cho các đối tác hiểu hơn để có niềm tin về thúc đẩy quan hệ chính trị, kinh tế, thương mại và đầu tư. Chúng ta và các đối tác đã bàn rất cụ thể về hợp tác, trong đó có những vấn đề mà Việt  Nam muốn thúc đẩy và tháo gỡ. Các lĩnh vực trao đổi rất toàn diện về nông nghiệp, công nghiệp và cả về những lĩnh vực mới, ví dụ như đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ, chuyển đổi số và quốc phòng, an ninh, vì lợi ích của Việt Nam và các đối tác cũng như là lợi ích của các khu vực và trên thế giới. 

Do đó, qua việc tham dự hội nghị lần này, chúng ta đóng góp chung vào một sự kiện quốc tế rất quan trọng, phù hợp với đường lối đối ngoại là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế. Như dự thảo Báo cáo Chính trị, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV đã nêu, chúng ta sẽ đóng góp chủ động và tích cực vào việc giải quyết các vấn đề chung, Việt Nam cũng có thêm điều kiện để tranh thủ sự hợp tác của các thể chế đa phương, trong đó có G20 và các tổ chức quốc tế. 

Chúng ta cũng xúc động với tình cảm và sự sẻ chia của lãnh đạo các nước, các tổ chức quốc tế với nhân dân Việt Nam về những thiệt hại vô cùng to lớn về người và tài sản trong các đợt bão lũ cũng như sự sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam khắc phục hậu quả thiên tai. Thủ tướng và các nhà lãnh đạo các nước, các tổ chức quốc tế chia sẻ nhận thức rất rõ về việc cùng hợp tác, cùng chia sẻ trách nhiệm chống biến đổi khí hậu và các nỗ lực chung nhằm khắc phục hậu quả nghiêm trọng của thiên tai. 

Xin Bộ trưởng cho biết Việt Nam và các nước sẽ làm gì để triển khai các kết quả của chuyến thăm?  

Chú thích ảnh
Bí thư Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng như lãnh đạo cấp cao Việt Nam rất coi trọng việc thực hiện những thỏa thuận đã đạt với các đối tác quốc tế. Thủ tướng cũng luôn chú trọng tranh thủ các cơ hội, nhấn mạnh “đã nói là phải làm, đã cam kết là thực hiện, đã thực hiện phải có kết quả, sản phẩm cụ thể”. 

Đối với các đối tác này, điều rất quan trọng trong thời gian tới là việc nâng cao nhận thức, thay đổi nhận thức về việc thúc đẩy thực chất quan hệ với các nước Trung Đông, Châu Phi dù có những khác biệt và có thể có những khó khăn hơn so với các quan hệ mà chúng ta đã có từ lâu với các đối tác khác. Trong bối cảnh tình hình có rất nhiều khó khăn phức tạp, để chúng ta có thể xây dựng được nền kinh tế tự chủ, đa dạng hóa các đối tác, đa dạng hóa các thị trường, đa dạng hóa các nguồn cung, đa dạng hóa những nguồn đầu tư, chúng ta phải mở rộng đối tác, trong đó có khu vực Trung Đông, Châu Phi với nhiều tiềm năng về kinh tế, khoa học công nghệ, về mặt khoáng sản… Các nước chúng ta đến thăm đều nói lẽ ra phải có trao đổi từ sớm hơn và phải thúc đẩy hơn. 

Thứ hai, chúng ta cần phối hợp với các nước sớm xây dựng chương trình hành động và kế hoạch cụ thể để thực hiện khuôn khổ Đối tác Chiến lược vừa thiết lập. 

Thứ ba, cần phát huy hiệu quả những cơ chế hiện có giữa Việt Nam với ba nước, đồng thời phát huy những cơ chế mới và có thêm những cơ chế mới nữa nếu cần thiết. Tại cả ba nước, chúng ta đã trao đổi cần nâng cấp những cơ chế Ủy ban hợp tác hiện nay từ cấp thứ trưởng đến cấp bộ trưởng hoặc có thêm những cơ chế điều phối để thúc đẩy hợp tác giữa các bộ, ngành, các địa phương và các doanh nghiệp. 

Thứ tư, những kết quả của chuyến thăm cần được thông tin tới các ngành, các cấp, các địa phương, các doanh nghiệp, từ đó chủ động xây dựng kế hoạch để triển khai, thúc đẩy hợp tác với các đối tác trong khuôn khổ song phương và đa phương. Ví dụ với Kuwait là để thúc đẩy quan hệ với Hội đồng các quốc gia vùng Vịnh GCC, với Algeria và Nam Phi là để thúc đẩy quan hệ với các khối thương mại tự do ở miền Nam Châu Phi hoặc quan hệ với Liên minh châu Phi.

Thứ năm, với Hội nghị G20, một trong những điểm nổi bật là dù có những phức tạp, khó khăn hiện nay, các nước nhận thấy vẫn phải tranh thủ những thể chế đa phương, vẫn phải phát huy vai trò của của chủ nghĩa đa phương và các nước, các tổ chức quốc tế cũng như đưa ra những biện pháp, những cơ chế cụ thể để làm được những việc đó. Qua đó, chúng ta cần phải tiếp tục kiên trì và có những biện pháp sáng tạo để tranh thủ những cơ hội, những điều kiện từ các cơ chế đa phương, trong đó có G20.

Chúng ta có những tiềm năng để không chỉ tranh thủ điều kiện mà có thể đóng góp đúng theo tinh thần của đường lối đối ngoại, đường lối phát triển của chúng ta, trong đó có tinh thần của dự thảo Báo cáo chính trị, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV và tinh thần Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh là phải tham gia tích cực vào đời sống chính trị thế giới, nền kinh tế quốc tế và nền văn minh nhân loại, tức là chúng ta tham gia chủ động và tích cực hơn vào việc giải quyết các vấn đề chung và cũng qua đó tranh thủ những điều kiện thuận lợi để phát triển đất nước từ các thể chế đa phương.

Trân trọng cảm ơn Bí thư Trung ương Đảng, Bộ trưởng Ngoại giao!

Phạm Tiếp (TTXVN)