10:17 21/10/2025

Đằng sau lệnh cấm chip Nvidia của Trung Quốc

Trung Quốc đã chấp nhận đánh đổi lợi thế ngắn hạn trong cuộc đua trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu với Mỹ khi cấm các tập đoàn công nghệ hàng đầu mua chip Nvidia.

Trung Quốc quay lưng với Nvidia

Chú thích ảnh
Biểu tượng của Tập đoàn chip Nvidia và DeepSeek. Ảnh: Reuters/TTXVN

Theo kênh CNA (Singapore), Bắc Kinh đang buộc ByteDance, Alibaba và các công ty khác phải dựa vào Huawei cùng những nhà sản xuất nội địa.

Giáo sư Howard Yu tại Viện phát triển quản lý quốc tế (Thụy Sĩ) nhận định bước đi này mang tính mạo hiểm nhưng Trung Quốc dường như đã đi đến kết luận rằng: dựa vào công nghệ Mỹ giờ đây còn rủi ro hơn là tự mình phát triển ngành bán dẫn.

Bắc Kinh có vẻ đã mệt mỏi với những chính sách thất thường của Washington dưới thời Tổng thống Donald Trump - từ việc áp thuế tràn lan lên hàng hóa Trung Quốc cho tới liên tục thay đổi quy định xuất khẩu chip tiên tiến. Chính quyền Tổng thống Trump từng ban hành lệnh cấm xuất khẩu chip H20 của Nvidia, rồi đột ngột gỡ bỏ, khiến các doanh nghiệp công nghệ Trung Quốc phải “chóng mặt” vì chính sách xoay chiều. Giờ đây, Bắc Kinh lại khuyến cáo các công ty trong nước không nên mua loại chip này nữa.

Vào tháng 9, cơ quan quản lý tại Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc cũng yêu cầu các tập đoàn công nghệ ngừng mua RTX Pro 6000D của Nvidia - chip được thiết kế riêng cho thị trường Trung Quốc theo quy định hạn chế xuất khẩu của Mỹ và được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực AI. Các quan chức Trung Quốc tin rằng sản phẩm nội địa hiện đã tương đương về chất lượng, giúp giảm nhu cầu về phần cứng của Nvidia. Lệnh cấm này có vẻ hơi nặng tay. Nhưng điều quan trọng là kết quả.

Huawei - câu trả lời của Trung Quốc cho Nvidia

Chú thích ảnh
Biểu tượng của Tập đoàn công nghệ Huawei tại Đại hội thế giới di động ở Barcelona, Tây Ban Nha, ngày 26/2/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Qua việc quay lưng với Nvidia, Trung Quốc đang buộc các gã khổng lồ công nghệ của nước này phải dựa vào chip nội địa, nhằm thúc đẩy tăng trưởng ngành bán dẫn nội địa và xây dựng khả năng tự cung tự cấp.

Huawei hiện là trung tâm của kế hoạch này, mặc dù Bắc Kinh cũng đang khuyến khích sử dụng các nhà cung cấp chip nội địa khác như Cambricon, Alibaba và Baidu.

Tại hội nghị gần đây ở Thượng Hải, Huawei đã công bố các hệ thống siêu máy tính mới được cung cấp năng lượng bởi chip Ascend có thể liên kết hơn một triệu bộ xử lý. Quy mô như vậy là cần thiết để đào tạo các mô hình AI lớn nhất hiện nay, và với lộ trình nhiều chip mới đến năm 2028, Huawei đang tự khẳng định mình là lựa chọn thay thế Nvidia của Trung Quốc.

Những tuyên bố của Huawei có thể rất ấn tượng về mặt kỹ thuật, mặc dù chúng vẫn chưa được xác thực độc lập. Nhưng trong lĩnh vực AI, sức mạnh thô chỉ là một phần của câu chuyện. Thành công phụ thuộc vào hệ sinh thái xung quanh.

Nếu các cơ quan quản lý không can thiệp, những công ty như Alibaba và Tencent có thể sẽ tiếp tục mua chip từ Nvidia. Phần mềm được phát triển quanh các con chip của hãng trong gần hai thập niên qua đã trở thành một “hào lũy” vững chắc mà các đối thủ cạnh tranh khó lòng vượt qua.

Về ngắn hạn, tiến trình AI của Trung Quốc có thể chậm lại. Chặn quyền tiếp cận chip Nvidia có thể trì hoãn việc triển khai tính năng AI tiên tiến trên các nền tảng Trung Quốc trong 18 đến 24 tháng. Phần cứng của Huawei đang được cải thiện, nhưng vẫn còn kém Nvidia, đặc biệt là về các công cụ phần mềm như CUDA, giúp các nhà phát triển khai thác tối đa sức mạnh của chip. Hệ sinh thái như vậy cần thời gian để xây dựng.

Đối với Nvidia và nhiều tập đoàn toàn cầu khác, bài học then chốt là cánh cửa bước vào thị trường Trung Quốc nay kém ổn định hơn. Các doanh nghiệp phải chuẩn bị cho kịch bản hệ thống trí tuệ nhân tạo có thể tách làm hai hướng phát triển – một tuân theo tiêu chuẩn Mỹ, và một dựa trên công nghệ Trung Quốc.

Trung Quốc hiện sở hữu nhiều yếu tố để duy trì sự phân nhánh này. Một phân tích gần đây cho thấy các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã công bố hơn 950.000 bài nghiên cứu AI, so với khoảng 1,36 triệu của Mỹ. Về lực lượng nhân sự, Trung Quốc cũng dẫn đầu với hơn 105.000 nhà khoa học AI, vượt khoảng 94.000 của Mỹ.

Hà Linh/Báo Tin tức và Dân tộc