Anh Nguyễn Văn Thành kiểm tra chất lượng gạo. Ảnh: Phạm Minh Tuấn/TTXVN.

Công nghệ chế biến gạo khép kín

Là doanh nghiệp tiêu biểu trong lĩnh vực xay xát chế biến gạo của tỉnh Vĩnh Long, anh Nguyễn Văn Thành (sinh năm 1972) luôn trăn trở vì sao lúa gạo Việt Nam có giống tốt, năng suất thuộc loại cao của thế giới, nhưng tổn thất sau thu hoạch lại lớn hơn nhiều so với các nước khác trong khu vực.

Với kinh nghiệm tích lũy hơn 27 năm làm nghề sản xuất lúa gạo, anh  Nguyễn Văn Thành nhận thấy cần phải thay đổi công nghệ chế biến gạo mới có thể giảm được tỷ lệ tổn thất sau thu hoạch và tiết kiệm năng lượng. Sau nhiều năm nghiên cứu, năm 2015, anh Thành bắt đầu triển khai dự án “Nghiên cứu phát triển công nghệ tiên tiến chế biến gạo chất lượng cao và sạch” tại công ty của mình. Tuy nhiên, để thực hiện dự án, Công ty cần phát triển dây chuyền công nghệ chế biến gạo khép kín từ 36 giờ lên 72 giờ, với các máy móc thiết bị tiên tiến được chế tạo theo thiết kế và lắp đặt đúng quy trình sản xuất lúa gạo mới. Điều này đòi hỏi anh phải đầu tư nguồn tiền lớn, cũng như chấp nhận những thất thoát trong quá trình vận hành thử nghiệm.

Dám nghĩ, dám làm, trong 3 năm, anh Thành tiến hành đầu tư gần 100 tỷ đồng để xây dựng nhà xưởng với diện tích 15.000 m2 và lắp đặt 4 dây chuyền chế biến gạo hiện đại, đồng bộ, khép kín, tự động hóa để vừa duy trì hoạt động sản xuất của công ty, vừa thử nghiệm sản xuất gạo theo quy trình mới. Quá trình sản xuất thử nghiệm được công ty tiến hành trong cả 3 vụ lúa (đông xuân, hè thu, thu đông) để có những phân tích, đánh giá, hoàn thiện quy trình công nghệ mới.

Sự mạo hiểm, tiên phong đã đem lại kết quả thành công cho anh Thành cũng như Công ty Phước Thành IV. Anh Thành cho biết, hệ thống chế biến theo công nghệ 72 giờ tạo ra sản phẩm gạo với tổng thu hồi thành phẩm đạt 69% - 71% gạo chất lượng cao; đồng nhất phẩm chất gạo đạt trên 99% về độ đồng đều, màu sắc, mùi thơm gạo tự nhiên; trên 90% hạt cơm nguyên sau khi nấu. Ngoài ra, điểm nổi bật của quy trình sản xuất này là tự động hóa khép kín các công đoạn sấy, xay xát và ủ nguội liên hoàn… theo tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm, môi trường sản xuất sạch nên gạo không bị gãy vỡ khi xay xát, tỷ lệ hao hụt chỉ từ 7% - 8%, giảm so với công nghệ truyền thống là 14% - 15%.

Bên cạnh đó, công ty còn ứng dụng máy hút mối, mọt, đặc biệt là trứng mọt thay cho công nghệ hun trùng bằng hóa chất, nên sản phẩm đầu ra đạt tiêu chuẩn sản xuất sạch, an toàn thực phẩm và tăng thời gian bảo quản gạo từ 9 – 12 tháng. Từ đó, gạo không bị giảm phẩm chất và hao hụt trong quá trình lưu thông đến người tiêu dùng. Giải pháp chế biến gạo khép kín đã mang lợi ích cho Công ty Phước Thành IV 30 tỷ đồng/năm và nâng cao tính cạnh tranh gạo Vĩnh Long trên thị trường trong và ngoài nước.

Theo phân tích của anh Thành, việc áp dụng phương pháp này mang còn lại lợi ích lớn cho người nông dân trồng lúa. Khi gạo được sản xuất với giá thành rẻ, cạnh tranh được với các nước khác trong xuất khẩu cũng như tiêu thụ nội địa sẽ tạo lợi nhuận cho công ty. Trên cơ sở đó, công ty có nguồn để chủ động nâng giá thu mua lúa của nông dân cao hơn mặt bằng chung của thị trường.

Giải pháp trên cũng giúp anh Thành đạt giải Nhất của Hội thi sáng tạo kỹ thuật Trần Đại Nghĩa tỉnh Vĩnh Long lần thứ VI (năm 2016 – 2017), do vừa mang lại hiệu quả kinh tế, vừa mang lại hiệu quả xã hội cao (gạo chất lượng và sạch hơn đáp ứng nhu cầu an toàn sức khỏe của con người). Sự thành công của công nghệ chế biến gạo từ 36 giờ lên 72 giờ cũng tác động đến nhiều doanh nghiệp chế biến trong tỉnh và vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long về sự cần thiết phải đổi mới công nghệ chế biến gạo để góp phần vào việc sản xuất gạo chất lượng cao và sạch.

Anh Thành khẳng định, mô hình này có khả năng áp dụng rộng rãi cho các nhà máy xay xát, lau bóng và chế biến gạo trong và ngoài tỉnh, vì thế Doanh nghiệp rất muốn chia sẻ với cộng đồng để góp phần nâng cao giá trị hạt gạo Việt Nam và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng vì một cộng đồng an toàn về lương thực - thực phẩm.

Xây dựng sản phẩm gạo chất lượng cao và sạch

Để tạo ra gạo chất lượng cao, anh Thành chia sẻ, công ty chú trọng nguồn đầu vào để đầu ra có chất lượng đồng bộ. Theo đó, công ty mua và tiêu thụ lúa chủ lực cho nông dân trồng lúa ở tỉnh Vĩnh Long và các tỉnh lân cận trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Những cánh đồng được bao tiêu đều được công ty theo dõi, kiểm tra từ mô hình sản xuất, giống lúa, kỹ thuật canh tác trong quá trình gieo trồng đến thu hoạch để đảm bảo an toàn, chất lượng. Ngoài ra, với quan niệm sản phẩm phải theo thị hiếu của khách hàng, công ty còn chủ động đi khảo sát khắp các vùng, miền để tìm các giống lúa được người dân yêu thích về nghiên cứu và phát triển để đa dạng hóa sản phẩm phục vụ người tiêu dùng.

Nhờ quy trình, nguyên tắc thu mua và chế biến chặt chẽ, luôn tuân thủ các quy định an toàn vệ sinh thực phẩm, gạo Phước Thành IV hiện có hơn 60 sản phẩm được người tiêu dùng tín nhiệm với thị trường tiêu thụ tại 43 tỉnh, thành trong cả nước như: gạo Tài Nguyên, gạo Thơm Jasmine, gạo Thơm RVT, gạo 64 Thơm, gạo Thơm Lài, gạo Thơm sữa, gạo Đài Loan - Gò Công… 4 dòng sản phẩm gạo sạch: Phú Hương 09, Hương Việt 68, Thần Tài 39 và Thần Tài 79, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng hiện nay là sử dụng gạo có nguồn gốc, có thương hiệu.

Ở thị trường ngoài nước, công ty ký kết với thương nhân Trung Quốc, Hồng Kông, Hàn Quốc... để tiêu thụ sản phẩm. Riêng tại Trung Quốc - thị trường xuất khẩu chủ lực, Công ty đã có đại lý phân phối và đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ cho nhãn hiệu gạo Phước Thành IV. Ngoài ra, Công ty đang tiếp cận với thị trường Trung Đông, một trong những thị trường có giá xuất khẩu gạo tốt nhất nhưng khó nhất hiện nay.

Hiểu nghề và yêu nghề, anh Thành luôn có đam mê cháy bỏng với hạt gạo. Theo anh, để nâng cao giá trị hạt gạo phải liên kết, xây dựng những cánh đồng lớn được sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn; đổi mới quy trình công nghệ sản xuất và máy móc thiết bị đồng bộ, khép kín; mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước... Hiện anh đang ấp ủ dự án về nâng cao chất lượng các phụ phẩm như: Cám, trấu, tấm… để nâng cao giá trị gia tăng từ lúa gạo.

Chính niềm đam mê hạt gạo, tinh thần dám nghĩ, dám làm đã giúp anh Nguyễn Văn Thành thu được nhiều thành công. Giai đoạn 2013 - 2017, Công ty Phước Thành IV có tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm về doanh thu đạt 152%, lợi nhuận đạt 96,15% và nộp ngân sách đạt 200%. Anh Nguyễn Văn Thành đạt danh hiệu Doanh nhân tiêu biểu tỉnh Vĩnh Long năm 2012 và liên tục trong các năm từ 2014 - 2017; doanh nhân tiêu biểu vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long liên tục trong các năm từ 2013 - 2017.

Phạm Minh Tuấn (TTXVN)