Trước những thách thức to lớn như biến đổi khí hậu, nước biển dâng… ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển kinh tế - xã hội, Luật Bảo vệ Môi trường 2014 (BVMT) mới được Quốc hội thông qua đã có những quy định mới nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững, đảm bảo mọi người dân được sống trong môi trường trong lành. Đó là khẳng định của Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Bùi Cách Tuyến tại buổi đối thoại với Thông tấn xã Việt Nam về Luật Bảo vệ Môi trường tại Hà Nội.

* Ngày 23/6/2014, Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 7 đã thông qua Luật BVMT 2014, việc này có ý nghĩa và tầm quan trọng như thế nào thưa Thứ trưởng?

Tháng 6 vừa rồi quốc hội thông qua luật BVMT 2014, thể hiện nỗ lực của Bộ TN&MT, đồng thời thể hiện tinh thần chủ trương, quan điểm của Đảng và Nghị quyết 24-NQ/TW khóa XI với tiêu đề: "Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường".

Mặt khác, Luật BVMT thể hiện tinh thần của Hiến pháp 2013 là quyền của mọi người dân được sống trong môi trường trong lành. Luật BVMT 2014 có nhiều quan điểm khoa học đã được đưa vào cho phù hợp với công tác bảo vệ môi trường trong phạm vi toàn thế giới. Đồng thời, Luật cũng khắc phục những điểm trước đây chưa hoàn hảo trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội đã phát hiện ra của Luật BVMT 2005. Có thể nói đó là một thành tựu của ngành môi trường trong thời gian vừa rồi.

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Bùi Cách Tuyến.

* Luật BVMT 2014 có 20 chương, 170 điều, so với Luật BVMT 2005 là 15 chương, 130 điều thì Luật 2014 có những điểm cơ bản gì mới thưa Thứ trưởng?

Luật BVMT 2014 có nhiều điểm mới, dựa trên sự kế thừa và khắc phục những bất cập của Luật BVMT trước đó. 

Thể hiện đầu tiên là Luật đã đưa nội dung quy hoạch bảo vệ môi trường vào, quy hoạch bảo vệ môi trường là phạm vi hẹp hơn của quy hoạch môi trường, là quy hoạch phục vụ cho chất lượng cuộc sống, hạnh phúc của con người.

Thứ hai, Luật BVMT 2014 đã làm nổi bật về khía cạnh đánh giá tác động môi trường chiến lược. Nội dung này đã được giới hạn hơn và tập trung trong chiến lược, quy hoạch, giảm bớt kế hoạch cần đánh giá tác động môi trường vì vậy số lượng thủ tục giảm bớt, tạo thuận lợi cho xã hội.
Luật BVMT lần này cũng đã bổ sung thêm nội dung mới đó là kế hoạch bảo vệ môi trường. Luật BVMT 2005 có quy định về cam kết bảo vệ môi trường nhưng trên thực tế, việc thực hiện cam kết này còn chưa đem lại hiệu quả. Vì vậy, Luật mới đã quy định thêm những khía cạnh mới tiến bộ dễ dàng áp dụng

Luật BVMT 2014 có chương riêng về biến đổi khí hậu, như chúng ta biết đây là vấn đề lớn của thế giới, đặc biệt cũng là vấn đề lớn của Việt Nam, là quốc gia có bờ biển dài, có khả năng lớn bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu.

Điểm mới là trong Luật có chương về bảo vệ môi trường biển và hải đảo, đưa ra những vẫn đề nguyên tắc để tạo sự thống nhất trong Luật BVMT và chi tiết sẽ đc hình thành trong Luật tài nguyên và Môi trường biển hải đảo sau này trình quốc hội phê duyệt. Khái niệm tăng trưởng xanh, cơ sở thân thiện môi trường, phòng thí nghiệm cơ sở nghiên cứu liên quan đến chất độc da cam dioxin, vai trò của tổ chức xã hội như mặt trận tổ quốc, vai trò của cộng đồng với các bộ phận khác trong xã hội tham gia bảo vệ môi trường cũng được đưa vào Luật.

Đặc biệt, điểm mới kỳ này là Luật BVMT cũng đã có quy định rõ về trách nhiệm của Bộ ngành với sự phân công chặt chẽ như điều 141, 142, giao cho Bộ trường Bộ TNMT chịu trách nhiệm trước tất cả những việc liên quan tới văn bản pháp quy dưới Luật của vấn đề bảo vệ môi trường, các bộ ngành khác cũng sẽ tham gia, chủ trì triển khai khi Luật BVMT được ban hành.

* Thưa Thứ trưởng, ngày 1/1/2015, Luật BVMT sẽ chính thức đi vào cuộc sống, Bộ TN&MT đã và đang có kế hoạch như thế nào để Luật đi vào cuộc sống hiệu quả nhất?

Theo như quy định hiện nay, từ ngày 1/1/2015, khi Luật BVMT 2014 chính thức có hiệu lực thi hành thì các văn bản quy định dưới Luật là những thông tư, Nghị định… cũng phải có hiệu lực ngày đó để áp dụng ngay trong đời sống xã hội.

Để chuẩn bị cho việc này, thời gian qua và sắp tới, Bộ TN&MT đã tích cực chuẩn bị các văn bản liên quan như Nghị định trình Chính phủ ban hành, chẳng hạn nghị định chung giải thích những điều của Luật BVMT, Nghị định liên quan vấn đề quy hoạch bảo vệ môi trường, đánh giá môi trường chiến lược... ngoài ra, còn có những nghị định khác được xem xét sửa đổi phù hợp với luật mới, trình Chính phủ ban hành.

Bộ cũng yêu cầu các đơn vị như Tổng cục Môi trường… phối hợp các đơn vị khác như Bộ Tư pháp, Ủy ban Nhân dân các tỉnh, các Sở ban ngành, cơ quan báo chí… để phổ biến rộng rãi Luật BVMT 2014, để Luật sớm đi vào cuộc sống và có tác động hữu ích cho xã hội.

Thu Trang