Chiến dịch trấn áp quy mô lớn của Myanmar nhằm vào khu liên hợp lừa đảo trực tuyến khét tiếng KK Park tại Myawaddy, bang Kayin, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong cuộc chiến chống tội phạm xuyên biên giới. Sự kiện nổi bật là việc phá dỡ gần 150 công trình. Hoạt động này đã khiến hơn 2.000 kẻ lừa đảo bị di dời và buộc khoảng 1.500 người chạy trốn sang Thái Lan.

Cuộc trấn áp diễn ra trong bối cảnh áp lực quốc tế gia tăng, đặc biệt là sau khi Mỹ truy tố Chen Zhi, Chủ tịch Tập đoàn Prince của Campuchia, cáo buộc ông ta điều hành một mạng lưới tội phạm toàn cầu liên quan đến 15 tỷ USD tài sản bất hợp pháp. Quy mô của vụ việc vạch trần bản chất buôn người, lao động cưỡng bức và tội phạm mạng, đồng thời phơi bày mối liên hệ sâu sắc giữa các đế chế lừa đảo với quyền lực chính trị và tội phạm xuyên quốc gia.

Sự vào cuộc của Myanmar và các nước

AFP đưa tin, quân đội Myanmar vào ngày 9/11 tuyên bố đã tiến hành chiến dịch trấn áp bằng cách phá dỡ 148 công trình tại KK Park, khu liên hợp lừa đảo nổi tiếng nằm sát biên giới Thái Lan. Đến thời điểm đó, hơn 100 công trình đã được xử lý xong và 47 công trình còn lại đang tiếp tục được phá dỡ. Việc các công trình bị nhắm mục tiêu bao gồm bệnh viện 4 tầng, ký túc xá và khu giải trí cho thấy mô hình hoạt động khép kín và đầu tư lớn của tội phạm nhằm thu hút và giữ chân người lao động.

Bên cạnh việc phá dỡ, chính quyền Myanmar cũng tiến hành trục xuất những người nước ngoài đã nhập cảnh trái phép để thực hiện các hành vi lừa đảo trực tuyến và đánh bạc. Tính từ ngày 30/1 đến 5/11/2025, lực lượng chức năng Myanmar đã bắt giữ tổng cộng 10.762 người nhập cư trái phép, trong đó 9.403 người đã bị trục xuất về nước. Đáng chú ý, hơn 90% số người nước ngoài nhập cảnh trái phép này đã vượt biên qua Thái Lan trước khi vào Myanmar.

Các quốc gia láng giềng của Myanmra cũng nhanh chóng phản ứng, thể hiện qua sự phối hợp chặt chẽ trên tuyến biên giới Thái Lan, đặc biệt là tại tỉnh Tak, nơi chỉ cách hiện trường vụ phá hủy tại KK Park khoảng 500 mét. Cảnh sát quản lý xuất nhập cảnh Thái Lan đã bắt giữ gần 1.600 người nước ngoài, cụ thể là 1.598 người, trong đó có 265 phụ nữ, đến từ 28 quốc gia. Những người này đã chạy trốn khỏi trung tâm lừa đảo và bị buộc tội nhập cảnh trái phép. 

Phản ứng nhân đạo và pháp lý cũng diễn ra mạnh mẽ khi Ấn Độ triển khai hai chuyến bay vận tải quân sự vào ngày 6/11 để hồi hương 270 công dân (trong đó có 26 phụ nữ) từ Mae Sot (Thái Lan) về New Delhi. Đại sứ quán Ấn Độ tại Thái Lan và Myanmar đang phối hợp chặt chẽ nhằm đảm bảo hồi hương tất cả công dân bị mắc kẹt. Số người này sẽ được thẩm vấn để làm rõ cơ chế vận hành của các trung tâm lừa đảo, vì nguồn tin am hiểu vấn đề tiết lộ nhóm người vượt biên bao gồm cả nạn nhân bị buôn bán lẫn tội phạm.

Quy mô của đế chế lừa đảo được vạch trần thông qua vụ truy tố Chen Zhi, Chủ tịch Tập đoàn Prince có trụ sở tại Campuchia, bởi Bộ Tư pháp Mỹ. Chen bị cáo buộc điều hành một mạng lưới tội phạm khổng lồ, sử dụng lao động cưỡng bức và gian lận tiền điện tử, kiểm soát hơn 15 tỷ USD tài sản Bitcoin bất hợp pháp và điều hành các tổ hợp lừa đảo trên khắp Campuchia và Myanmar. Phản ứng quốc tế đối với cáo buộc này là ngay lập tức và lan rộng sang các trung tâm tài chính lớn. 

Giới chức công tố Đài Loan đã bắt giữ 25 người và phong tỏa số tài sản trị giá khoảng 150 triệu USD. Cảnh sát Hong Kong (Trung Quốc) phong tỏa 2,75 tỷ HKD (tương đương 352 triệu USD), trong khi Singapore thu giữ hơn 116 triệu USD tài sản, bao gồm bất động sản và tài khoản ngân hàng liên quan đến Chen Zhi. Các hành động này cho thấy các tổ chức tội phạm đã sử dụng các trung tâm tài chính lớn để rửa số tiền bất hợp pháp khổng lồ, chứng minh tính chất xuyên quốc gia của ngành công nghiệp lừa đảo.

Tình trạng lừa đảo trực tuyến ở các khu vực khác

Ngành công nghiệp lừa đảo trực tuyến trị giá hàng tỷ USD mỗi năm đã lôi kéo các nạn nhân trên toàn cầu và nổi lên như một tai họa hiện đại do các nhóm tham gia vào hoạt động rửa tiền, cờ bạc bất hợp pháp và buôn người gây ra. Bằng chứng cho thấy phạm vi hoạt động của chúng vượt xa Đông Nam Á. Liên hợp quốc ước tính rằng có khoảng 120.000 người đang bị mắc kẹt trong các trung tâm lừa đảo, bị dụ dỗ bằng lời mời làm việc giả mạo rồi bị ép buộc lao động.

Tại Maroc, một tòa án đã tuyên án 5 năm tù giam đối với Nabil Moafik vì tội buôn người, dụ dỗ thanh niên Maroc làm việc tại các khu phức hợp lừa đảo ở châu Á, cách xa khoảng 15.000 km. Các nạn nhân bị buôn bán sang Myanmar đã kể lại những câu chuyện đau lòng về sự tra tấn và đối xử tàn tệ, một số người chỉ được thả sau khi trả tiền chuộc. Điều này khẳng định chi phí nhân lực của đế chế lừa đảo là vô cùng lớn và đã trở thành một vấn đề toàn cầu cần được giải quyết khẩn cấp.

Tại Ấn Độ, hoạt động lừa đảo trực tuyến cho thấy sự tinh vi về công nghệ và tính liên kết quốc tế. Cảnh sát mạng Quận Bắc Delhi đã triệt phá một tổ chức lừa đảo trực tuyến vào ngày 9/11. Mặc dù ba nghi phạm đã bị bắt giữ sau các cuộc đột kích phối hợp, kẻ chủ mưu – được đào tạo về tội phạm mạng ở Malaysia – vẫn điều hành mạng lưới từ xa bằng máy chủ nước ngoài và tài khoản giả.

Theo một sĩ quan cấp cao của Cảnh sát New Delhi, các phát hiện ban đầu cho thấy băng nhóm này có liên kết với các mạng lưới tội phạm mạng có tổ chức ở Malaysia và các nước Đông Nam Á khác. Sự tinh vi này nhấn mạnh rằng tội phạm mạng đang ngày càng được điều hành bởi những đối tượng được đào tạo quốc tế, sử dụng các kênh liên lạc được mã hóa và cổng thanh toán kỹ thuật số để lẩn tránh sự phát hiện.

Campuchia tiếp tục là tâm điểm, không chỉ là nơi đặt căn cứ điều hành mà còn là điểm trung chuyển logistics. Sự hiện diện của các tổ chức tội phạm tại Campuchia cũng được chứng minh qua việc cảnh sát Hàn Quốc bắt giữ 114 nghi phạm liên quan đến đường dây lừa đảo có trụ sở tại thành phố Sihanoukville, Campuchia, chuyên giả danh quan chức để đặt hàng hoặc đặt chỗ nhằm nhắm mục tiêu vào các doanh nghiệp ở Hàn Quốc, gây thiệt hại 6,9 tỷ won.

Hơn nữa, theo tờ Thời báo Lào (laotiantimes.com), Thái Lan ngày 9/11 đã bắt giữ ba công dân nước ngoài buôn lậu khoảng 1.000 thẻ SIM điện thoại di động, vượt biên trái phép từ Poipet (Campuchia) vào Thái Lan, nhằm chuyển cho một ông chủ người Trung Quốc tại Myawaddy, Myanmar. 

Những thách thức tiếp theo

Giới chuyên gia vẫn tỏ ra hoài nghi về hiệu quả của các chiến dịch trấn áp trên. Jason Tower, nhà phân tích cấp cao của Sáng kiến ​​Toàn cầu Chống Tội phạm Có tổ chức Xuyên quốc gia, lưu ý rằng việc loại bỏ 10.000 kẻ lừa đảo trên toàn Myanmar khó có thể tác động đáng kể đến hoạt động, khi chỉ riêng KK Park đã có khoảng 25.000 kẻ lừa đảo trước khi bị phá hủy. 

Bên cạnh đó, các tổ chức lừa đảo thể hiện khả năng thích nghi cao về cả công nghệ và địa lý, khiến việc chặn đứng chúng trở nên vô cùng khó khăn. Mặc dù có các nỗ lực trấn áp và phong tỏa mạng, một số trung tâm lừa đảo vẫn duy trì hoạt động trực tuyến bằng cách sử dụng các thiết bị thu Internet vệ tinh Starlink để vượt qua biện pháp chặn mạng do Thái Lan dẫn đầu. Phải đến khi SpaceX vô hiệu hóa tín hiệu đối với hơn 2.500 thiết bị thu vệ tinh trong khu vực lân cận các trung tâm lừa đảo ở Myanmar, hoạt động này mới bị ảnh hưởng.

Về mặt địa lý, bất chấp việc phá hủy tại KK Park, ngành công nghiệp này vẫn đang mở rộng. Hiện có hơn 40 khu phức hợp đang hoạt động dọc biên giới Myanmar-Thái Lan, và có báo cáo về các trung tâm lừa đảo di chuyển sâu hơn vào đất liền Myanmar, nơi chúng "ít được chú ý hơn", tạo ra thách thức mới cho các cơ quan thực thi pháp luật xuyên biên giới.

Như vậy, chiến dịch trấn áp của Myanmar tại KK Park, với việc phá hủy gần 150 công trình và trục xuất hàng nghìn người nhập cư trái phép vạch trần quy mô của đế chế lừa đảo trực tuyến toàn cầu. Phản ứng đa quốc gia từ Thái Lan, Ấn Độ và các vụ phong tỏa tài sản khổng lồ đã chứng minh tính chất xuyên quốc gia của tội phạm này, lan rộng từ Đông Nam Á sang Nam Á, Hàn Quốc và thậm chí là Maroc. Tuy nhiên, những hành động này được các chuyên gia đánh giá là bị giới hạn, trong khi tội phạm vẫn thích ứng bằng cách sử dụng công nghệ mới và di chuyển địa lý, đặt ra những khó khăn trong việc chống lại loại tội phạm này.

Đánh giá về vấn đề trên, tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao chiều 6/11, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Thu Hằng cho biết, trước tình hình tội phạm mạng và lừa đảo trực tuyến ngày càng phức tạp, Việt Nam đã hoàn thiện hành lang pháp lý về viễn thông và an ninh mạng, tạo công cụ hữu hiệu bảo đảm môi trường mạng an toàn, minh bạch. Việt Nam cũng tích cực phối hợp với Liên hợp quốc và các quốc gia thông qua việc ký kết Công ước Hà Nội và tham dự các hội nghị quốc tế về phòng chống tội phạm mạng.

Đồng thời, Bộ Ngoại giao Việt Nam cùng các cơ quan chức năng đang tăng cường hợp tác quốc tế, nâng cao hiệu quả bảo hộ công dân và đấu tranh với tội phạm công nghệ cao. Các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài được chỉ đạo theo dõi sát tình hình, sẵn sàng triển khai biện pháp hỗ trợ công dân. Bộ cũng khuyến cáo người dân cảnh giác trước các lời mời làm việc “nhẹ, lương cao” ở nước ngoài và cần kiểm chứng kỹ thông tin trước khi xuất cảnh.