Theo đài phát thanh quốc tế DW (Đức) ngày 9/11, giao tranh ác liệt vẫn tiếp diễn ở Pokrovsk thuộc vùng Donbass, biến thành phố này trở thành tâm điểm chú ý của thế giới. Với vị trí chiến lược quan trọng, kết cục của cuộc chiến giành Pokrovsk sẽ có tác động đáng kể đến diễn biến tiếp theo của cuộc xung đột Nga - Ukraine.

Pokrovsk, trước khi xung đột với Nga nổ ra năm 2022, là một nút giao thông và công nghiệp quan trọng tại khu vực Donbas do Ukraine kiểm soát, với dân số khoảng 60.000 người. Việc kiểm soát Pokrovsk sẽ giúp quân đội Nga có thêm một trung tâm hậu cần khác, đóng vai trò thiết yếu trong nỗ lực kiểm soát toàn bộ khu vực Donetsk của Ukraine.

Cuộc chiến giành quyền kiểm soát thành phố này, nằm giáp ranh với vùng Dnipropetrovsk, đã kéo dài ác liệt hơn một năm nay và gần đây xung đột đã lan ra cả đường phố. Tính đến mùa hè năm 2025, chỉ còn khoảng 1.500 người ở lại thành phố.

Diễn biến giao tranh và tình hình hiện tại 

Tình hình Pokrovsk đang vô cùng nguy cấp. Rob Lee, thành viên cấp cao của Chương trình Á-Âu tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại  Mỹ, nói với DW rằng Pokrovsk là một "vùng xám lớn".

"Rõ ràng là các lực lượng của Nga đang tiến sâu vào thành phố, về phía Tây Bắc và phía Bắc. Vẫn chưa rõ họ kiểm soát bao nhiêu phần diện tích toàn bộ khu vực", chuyên gia Lee nêu quan điểm, đồng thời lưu ý rằng Nga đã tăng cường đáng kể lực lượng quân sự tại thành phố trong tuần qua.

Đối với lực lượng Ukraine, vấn đề nan giải nhất là việc Nga chặn các tuyến hậu cần then chốt. Marina Miron, nhà nghiên cứu danh dự tại Trung tâm Đạo đức Quân sự và Khoa Nghiên cứu Quốc phòng thuộc Đại học King's College London, nói với DW rằng quân đội Ukraine đang phải tiếp tế bằng thiết bị bay không người lái, cả trên không lẫn trên bộ, do tình hình quá nguy hiểm.

Bà Miron cảnh báo: "Nếu không thể tiếp tế cho binh sĩ hoặc sơ tán thương vong, thì tình hình sẽ giống như một quả bom hẹn giờ vậy".

Đại tá Markus Reisner đang phục vụ trong lực lượng vũ trang Áo, nhận định trên kênh tin tức Đức NTV rằng Ukraine đang cố gắng kéo dài thời gian bằng cách ngăn chặn bước tiến của Nga để đảm bảo một tuyến phòng thủ mới bên ngoài Pokrovsk và Kostyantynivka. Ông Reisner thậm chí cho rằng Pokrovsk đã thất thủ.

Nếu Ukraine mất Pokrovsk, thành phố này sẽ trở thành căn cứ trung tâm của quân đội Nga trong khu vực, giống như trước đây đối với Ukraine. Pokrovsk sẽ giúp Nga kiểm soát một khu vực đô thị với mật độ phát triển dày đặc, nơi có thể đồn trú cho hàng nghìn binh sĩ.

Chuyên gia Lee nhấn mạnh tầm quan trọng của Pokrovsk: "Nga chưa đạt được bất kỳ thành công lớn nào ở các thành phố quan trọng. Nhưng việc chiếm được Pokrovsk sẽ là một thành công lớn của Nga vào năm 2025. Trên phương diện truyền thông, việc kiểm soát thành phố này vào cuối năm sẽ rất quan trọng". 

Về phần mình, Oleksandr Kovalenko, nhà quan sát quân sự Ukraine, cho rằng Pokrovsk sẽ là chiến thắng "chiến thuật-hoạt động" đầu tiên của quân Nga kể từ khi kiểm soát Avdiivka cách đây 21 tháng.

Các kịch bản tiếp theo

Các nhà phân tích đã vạch ra hai kịch bản có thể xảy ra nếu quân đội Ukraine buộc phải rút khỏi Pokrovsk: Thứ nhất, Tổng thống Vladimir Putin sẽ tìm cách mô tả đây là một chiến thắng ở Nga để đồng ý đàm phán với Ukraine và phương Tây.

Thứ hai, việc kiểm soát được Pokrovsk sẽ khiến Nga quyết tâm mở thêm các cuộc tấn công vào các thành phố khác trong vùng Donetsk (như Kramatorsk và Sloviansk), cũng như vùng lân cận Dnipropetrovsk.

Trong khi đó, ông Reisner cho biết Ukraine đang cố gắng ép Nga ngồi vào bàn đàm phán bằng cách gây áp lực thông qua các cuộc tấn công vào các mục tiêu chiến lược sâu trong lãnh thổ Nga, đồng thời tìm cách thuyết phục Mỹ chuyển tên lửa tầm xa Tomahawk. 

Trang tin RBC-Ukraine ngày 9/11 lưu ý, tốc độ tiến quân của Nga theo hướng Pokrovsk đã chậm lại, nhưng các nhà phân tích của Viện Nghiên cứu Chiến tranh Mỹ (ISW) cho rằng tốc độ này có thể tăng trở lại trong những ngày tới.

Về phía Ukraine, Serhiy Okishev, đại diện lực lượng phản ứng nhanh số 7 thuộc Lực lượng Dù Ukraine, cho rằng rằng quân Nga không tìm cách thiết lập vị trí trực tiếp tại Pokrovsk, mà tiếp tục tiến qua thành phố về phía Bắc. Theo ông Okishev, các đơn vị Ukraine đã khôi phục một phần hậu cần ở phía bắc Pokrovsk và có thể tiếp tế đạn dược đến đó.

RBC-Ukraine nhấn mạnh, Ukraine đã bảo vệ Pokrovsk gần hai năm và không có ý định từ bỏ thành phố này. Tuy nhiên, việc giữ vững các vị trí trong thành phố cũng tiềm ẩn những rủi ro đáng kể - bao gồm tổn thất đáng kể về nhân sự và trang thiết bị, một điều vô cùng quan trọng đối với một quốc gia đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực.