Chính quyền Tổng thống Petro Poroshenko và trùm tài phiệt Ihor Kolomoisky đang ở trong tình trạng “chiến tranh”, với việc cả hai bên đều đổ lỗi cho nhau “tham nhũng, bất tài”.

Ông Kolomoisky đã bị buộc phải từ chức tỉnh trưởng Dnipropetrovsk. Nhưng đó chỉ là đoạn cuối của một chương, không phải là kết cục của cả vở kịch. Một loạt các vụ scandal tham nhũng liên quan đến quan chức chính phủ có thể sẽ phát lộ vào bất kì lúc nào, do sự châm ngòi từ các phe phái đối lập. Một người giàu có và đầy thế lực như Kolomoisky đương nhiên không chấp nhận ngồi chịu trận mà không có phản kháng gì. Các chuyên gia nhận định, trùm tài phiệt 52 tuổi này sẽ trở thành nhân vật đối lập nổi bật với chính quyền mà khi điều đó xảy ra thì cuộc chiến quyền lực bên trong sẽ còn khốc liệt hơn.


Những người chống đối chính quyền Kiev có lý do để “lạc quan”. Kết quả thăm dò do dư luận mới đây cho thấy, chỉ có 8% người dân Ukraine tin rằng đất nước đang đi đúng hướng, trong khi có 48% thì có ý kiến ngược lại, 44% không đưa ra quan điểm rõ ràng. Đương kim Tổng thống Poroshenko và Thủ tướng Arseniy Yatsenyuk có tỉ lệ tín nhiệm ở mức thấp: 58% không hài lòng với ông Poroshenko (33% ủng hộ) và tỉ lệ phản đối với ông Yatsenyuk là 68%. 

Kolomoisky được cho là có “công lớn” trong việc bảo vệ Dnipropetrovsk và một số khu vực ở miền đông nam trước phe ly khai, nhờ vào các tiểu đoàn tiễu phạt mà ông là người bỏ tiền hỗ trợ. Thế nhưng có nhiều lý do để Kiev phải dè chừng ông. Tỉ phú này là người tham vọng, không chấp nhận “luật chơi mới” cấm quan chức chính quyền sử dụng địa vị để tìm kiếm lợi ích kinh doanh.

Xung đột tại công ty quốc doanh Ukrnafta, nơi Kolomoisky nắm 42% cổ phần và UkrTransNafta diện 100% vốn nhà nước nhưng do ông Kolomoisky điều hành nổ ra đồng thời với sự xuất hiện của một nhóm vũ trang ở trung tâm Kiev. Chính quyền không hiểu những người này hiện diện nhằm mục đích gì, nhưng sau đó quyết định giải giáp mọi lực lượng vũ trang tư nhân. Về phần mình, Komonoisky cũng không biết tại sao Kiev lại đưa ông vào tầm ngắm đầu tiên, dù rằng tỉ phú này có đóng góp hơn hẳn những trùm tài phiệt khác.

Giờ là lúc mà ông Kolomoisky có thể khai thác mọi lỗi lầm của Tổng thống Poroshenko, cùng với đó là làn sóng bất mãn tăng cao trong xã hội trước các chương trình cải cách không hiệu quả. Kolomoisky có nhiều người ủng hộ và bản thân ông hoặc một số “tay trong” thân cận có thể sẽ trở thành đối thủ tiềm năng cho chức Tổng thống một khi ông Poroshenko phải từ nhiệm trước thời hạn.

Mối nguy lớn nhất mà Kolomoisky phải đối mặt là mất khả năng tiếp tục kiếm tiền từ các công ty nhà nước cũng như khả năng sụp đổ chuỗi ngân hàng PrivatBank lớn nhất mà ông làm chủ. Còn với Tổng thống Poroshenko, ông sẽ mất đi sự ủng hộ của công chúng nếu không đưa ra được lời giải cho hàng loạt những câu hỏi quan trọng. Một trong số đó sẽ là: Kiev có dám đi tới cùng trong cuộc chiến với những quan chức, ông trùm khác bằng những biện pháp mạnh như từng áp dụng với tỉ phú Kolomoisky hay không?

Từ khi tách độc lập đến nay, chính trường Ukraine luôn bị chi phối bởi các trùm tài phiệt – những người hưởng lợi từ việc can thiệp vào các chính sách nhà nước. Sẽ rất khó để chấm dứt thực tế này mà không có một cuộc chiến quyền lực bùng phát. Hôm 26/3, hai ông Poroshenko và Kolomoisky cùng xuất hiện như là cách chứng tỏ không có điều gì xảy ra. Thế nhưng sự hòa hoãn đó chỉ là giả tạo, mong manh, vì vị tỉ phú kia đâu có dễ dàng để chấp nhận từ bỏ các lợi ích kinh doanh. Chính Kolomoisky đã dọa rằng sẽ khởi kiện chính phủ Ukraine ra một tòa án quốc tế nếu như công việc kinh doanh của ông không được giải quyết một cách thỏa đáng. Để củng cố lực lượng, trùm tài phiệt này đã tính đến việc lôi kéo thủ lĩnh lực lượng cánh hữu (Right Sector) Dmitry Yarosh, người cũng đang được Kiev tìm cách “chiêu mộ”, hứa sẽ bổ nhiệm một chức vụ tại Bộ Quốc phòng.


Hoài Thanh (Theo The Moscowtimes, Bloomberg)