Xã Cúc Phương được thành lập trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Văn Phương và xã Cúc Phương. Xã có tổng diện tích tự nhiên hơn 132,6 km2, trong đó diện tích rừng chiếm gần 85%; dân số 8.600 người, với hơn 50% là người dân tộc thiểu số.

Ngay sau sáp nhập và đi vào hoạt động, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong xã đã đoàn kết, nêu cao tinh thần trách nhiệm, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện các nhiệm vụ theo đúng kế hoạch, yêu cầu; kiểm tra, giám sát, tháo gỡ, khắc phục khó khăn, vướng mắc đảm bảo tổ chức bộ máy, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp mới hoạt động thông suốt, phục vụ nhân dân tốt hơn, đạt được nhiều kết quả tích cực trên các lĩnh vực.

Tổng số thu ngân sách nhà nước 10 tháng năm 2025 ước đạt 80 tỷ đồng, bằng 101% dự toán HĐND xã giao. Toàn xã hiện có 9/17 thôn được công nhận thôn nông thôn mới kiểu mẫu; hết năm 2025, dự kiến có thêm 3 thôn được công nhận thôn nông thôn mới kiểu mẫu. Ngành Du lịch tiếp tục phát triển, trong 9 tháng năm 2025, xã đón gần 189.000 lượt khách; doanh thu ước đạt 23 tỷ đồng.

Theo ông Trần Việt Hùng, Bí thư Đảng ủy xã Cúc Phương, việc vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại địa phương đang gặp một số khó khăn, vướng mắc. Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, các quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch nông thôn mới... không còn phù hợp, gây khó khăn cho công tác quản lý và phát triển hạ tầng. Tài liệu giấy chưa được chỉnh lý, thuộc diện lưu trữ vĩnh viễn, cần được số hóa để phục vụ công tác quản lý và tra cứu hiệu quả nhưng chưa có kinh phí thực hiện. Hạ tầng công nghệ thông tin tại các thôn chưa được đầu tư; các chi bộ đơn vị sự nghiệp chưa được tạo phần mềm Hệ thống thông tin điều hành tác nghiệp các cơ quan Đảng nên việc trao đổi thông tin, triển khai nhiệm vụ trên cổng thông tin còn hạn chế…

Tại buổi làm việc, đại diện các sở, ngành của tỉnh Ninh Bình đã tập trung thảo luận làm rõ những khó khăn, vướng mắc, đồng thời đề xuất những giải pháp để thúc đẩy kinh tế - xã hội của xã phát triển.

Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình Đặng Xuân Phong nhấn mạnh, Cúc Phương là địa bàn đặc thù của tỉnh, có vị trí quan trọng về sinh thái, quốc phòng và phát triển kinh tế - xã hội. Với hơn 85% diện tích là rừng, 50% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số với những nét đẹp văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Mường, đặc biệt xã có Vườn quốc gia Cúc Phương - vườn quốc gia đầu tiên của Việt Nam, 6 năm liên tiếp được vinh danh “Vườn quốc gia hàng đầu châu Á”. Đây là những lợi thế lớn để địa phương khai thác phát triển dịch vụ du lịch.

Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình đề nghị Đảng ủy xã Cúc Phương cần đổi mới mạnh mẽ tư duy lãnh đạo, phương thức điều hành, xác định rõ trọng tâm, trọng điểm trong từng giai đoạn, xây dựng chiến lược phát triển toàn diện và phù hợp với đặc thù địa phương, nhất là trong các lĩnh vực du lịch sinh thái, dịch vụ, thương mại, bảo vệ rừng, phát triển nguồn sinh thủy, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Mường; phát triển kinh tế theo hướng bền vững, gắn tăng trưởng với bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường sinh thái. Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp phải đảm bảo vận hành thông suốt, thống nhất, hướng đến phục vụ nhân dân tốt hơn.

Trước đó, đoàn công tác đã đến thăm, khảo sát tại Vườn Quốc gia Cúc Phương; khảo sát dự án đầu tư xây dựng tuyến đường giao thông liên vùng, tránh lũ kết nối đường ĐT 479D với xã Thành Vinh, tỉnh Thanh Hóa; dự án đầu tư xây dựng kè, chống sạt lở, tiêu thoát lũ Suối Nga, bảo vệ 7 khu dân cư, rừng phòng hộ và phát triển du lịch cộng đồng xã Cúc Phương.