02:11 07/02/2019

Cực Bắc từ dịch chuyển nhanh về phía Nga, báo hiệu nhiều biến động

Các nhà khoa học Mỹ và Anh thông báo Cực Bắc từ đang dần rời khỏi vùng Bắc Cực của Canada và dịch chuyển hướng về phía Nga với tốc độ trên 55km/năm.

Hãng Sputnik đưa tin, theo nhóm nghiên cứu thuộc Cơ quan Khí tượng và Đại dương Quốc gia Mỹ và Cơ quan Khảo sát Địa chất Anh, sự xê dịch này sẽ gây ra nhiều biến động trong tương lai. 

Các hệ thống định vị

Sự dịch chuyển của Cực Bắc từ ảnh hưởng mạnh đến các hệ thống định vị sử dụng la bàn từ tính. Trong khi đó, đối với điện thoại thông minh, phương tiện giao thông, tàu bè và máy bay có kết nối với hệ thống định vị sử dụng vệ tinh như GPS và GLONASS, bộ phận thu nhận thông tin của các thiết bị này sẽ không cung cấp phương hướng mà chỉ cung cấp vị trí của thiết bị. 

Chú thích ảnh
Cực Bắc. Ảnh: Sputnik

Chính vì điều này, hệ thống định vị sử dụng la bàn từ tính hay từ kế, vốn dĩ đang được dùng để cung cấp phương hướng chính xác của điện thoại, phương tiện giao thông hoặc máy bay sẽ chỉ độ nghiêng (declination), độ chênh lệch giữa phương Bắc thực tế với phương của la bàn. Nếu Cực Bắc từ bị xê dịch, các thiết bị định vị sẽ không hoạt động.

Vì lý do trên, bản báo cáo cập nhật gần đây của tổ chức World Magnetic Model, bản báo cáo là nền tảng về mặt toán học cho phép từ trường cực bắc có thể định vị một cách chính xác, là thiết yếu.
Tính toán sự dịch chuyển vị trí của Cực Bắc từ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với khu vực nằm trên vĩ tuyến 55, đây là khu vực bao phủ lãnh thổ phía Bắc của Canada, Scandanavia và phần lớn lãnh thổ của Nga.

Theo nhà địa chất Ciaran Beggan thuộc Cơ quan Khảo sát Địa chất Anh, đối với hầu hết hoạt động dân sự ở Tây Âu và Bắc Mỹ, sự thay đổi là tương đối nhỏ: “Đối với hầu hết người sử dụng (hệ thống định vị) thì sự thay đổi không bị ảnh hưởng quá lớn, trừ khi họ có hoạt động di chuyển quanh khu vực Bắc Cực”.

Tuy nhiên, quân đội, máy bay thương mại, hoạt động tìm kiếm và cứu hộ, cơ quan NASA và các tổ chức khác phụ thuộc vào độ chính xác của định vị ở khu vực cực bắc sẽ thấy bản báo cáo cập nhập là hữu ích.

Sự di cư của chim và cá

Theo thời gian, xa hơn là viễn cảnh trái đất bị đảo ngược do Cực Bắc từ chuyển xuống Cực Nam, sự dịch chuyển của Cực Bắc từ sẽ ảnh hưởng tới động vật, chim và cuộc sống thủy sinh, nhất là các loài sử dụng từ trường để định vị.

Hầu hết các nhà khoa học tin rằng sự dịch chuyển sẽ không dẫn tới bất kỳ sự thảm họa tuyệt chủng hàng loạt nào nhưng kịch bản có thể là đáng lo sợ, giống như cảnh tượng hàng nghìn con chim và cá chết tại Nam Cực vào năm 2011, điều này một số nhà khoa học lý giải rằng có thể liên quan đến cảm nhận của động vật đối với sự thay đổi của từ trường Trái Đất.

Từ trường đang bảo vệ Trái đất?

Một hậu quả nghiêm trọng hơn có thể xảy ra do sự "giằng co" giữa các mảng từ trường ở Bắc Canada và Siberia, điều mà một số nhà khoa học cho rằng đang gây sự gia tăng dịch của của Cực Bắc từ, là khả năng làm suy yếu lá chắn từ trường để Trái Đất tránh khỏi sóng mặt trời và bức xạ vũ trụ.

Điều này có thể dẫn tới gia tăng tỷ lệ ung thư ở loài người hoặc ảnh hưởng tiêu cực tới các công trình nhân tạo như như mạng lưới truyền tải điện. Tuy nhiên, các nhà khoa học cho biết thậm chí trong trường hợp cực Bắc đảo thành cực Nam, điều này sẽ không xảy ra sớm, quá trình chuyển dịch sẽ kéo dài, mất hàng nghìn năm để kết túc. Hy vọng điều này sẽ giúp chúng ta dần thích nghi.

Hoàng Trang/Báo Tin tức