Việc ký Công ước Hà Nội về phòng, chống tội phạm mạng đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong hợp tác quốc tế, nhằm bảo đảm an ninh không gian mạng toàn cầu. Bên lề Cuộc thi Sinh viên an ninh mạng 2025, phóng vên báo Tin tức và Dân tộc đã có cuộc trao đổi với Thượng tá Triệu Mạnh Tùng, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) xung quanh chủ đề này.
Trong bối cảnh hoạt động của tội phạm mạng đang có chiều hướng gia tăng, ông đánh giá thế nào về sự kiện ký Công ước Hà Nội phòng, chống tội phạm mạng sắp diễn ra tại Hà Nội?
Ngày 25-26/10, Việt Nam sẽ đón Tổng Thư ký Liên hợp quốc, đại diện hơn 100 quốc gia, vùng lãnh thổ và khoảng 100 đơn vị, tổ chức, phóng viên đến chứng kiến Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về phòng, chống tội phạm mạng tại Hà Nội.
Sự kiện này quan trọng khi địa danh Hà Nội (Việt Nam) sẽ được ghi danh vào một văn bản pháp lý toàn cầu – Công ước Hà Nội về phòng, chống tội phạm mạng. Công ước này được nhiều nước quan tâm, khi lĩnh vực này đang đe dọa tới an ninh, an toàn của nhiều quốc gia.
Thượng tá Triệu Mạnh Tùng, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an).
Các quốc gia trên thế giới sẽ cùng nhau thực hiện nghĩa vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm. Đây là yêu cầu bắt buộc trong thời đại không gian số, không quốc gia nào có thể đơn lẻ đấu tranh.
Việc ký Công ước Hà Nội cũng là kết quả của một hành trình, thể hiện vai trò chủ động của Việt Nam trong chương trình phòng, chống tội phạm nói chung và tội phạm mạng nói riêng; cũng như việc Việt Nam tham gia bàn thảo, xây dựng nội dung của Công ước trong 5 năm trở lại đây. Đồng thời, đây cũng là sự ghi nhận công lao, đóng góp và uy tín của Việt Nam khi Liên hợp quốc chọn Việt Nam là nơi mở ký Công ước Hà Nội.
Sự kiện còn có ý nghĩa lan tỏa, giúp người dân nâng cao nhận thức về an ninh mạng, chủ động bảo vệ mình trước tội phạm mạng, có kiến thức tham gia môi trường số an toàn, lành mạnh; tạo cơ hội để Việt Nam xây dựng nền công nghiệp an ninh mạng tự chủ, từng bước tham gia thị trường toàn cầu.
Qua việc ký Công ước, Việt Nam sẽ có điều kiện thuận lợi hơn trong hợp tác quốc tế, tiếp nhận thông tin, bàn giao phương tiện dữ liệu, chứng cứ điện tử, tập huấn, đào tạo; nâng cao năng lực tham gia các hoạt động toàn cầu về phòng, chống tội phạm mạng.
Sau khi ký Công ước Hà Nội, sự kiện này có giá trị như thế nào với Việt Nam trong công tác phòng, chống tội phạm mạng xuyên quốc gia, thưa ông?
Khi tham gia ký Công ước Hà Nội về tội phạm mạng, nhiều quốc gia hướng tới mục tiêu thiết lập mối quan hệ hợp tác quốc tế thực chất trong phòng, chống tội phạm. Các bên sẽ có cơ sở pháp lý để lực lượng thực thi pháp luật giữa các nước có thể bàn giao hồ sơ, tài liệu, chứng cứ dữ liệu, đặc biệt là dữ liệu điện tử, làm căn cứ xử lý vụ án; đồng thời, dễ dàng phối hợp bắt giữ, bàn giao đối tượng lợi dụng địa bàn nước này để thực hiện hành vi phạm tội công nghệ cao, lừa đảo qua mạng nhắm vào quốc gia khác.
Đây là điều kiện cấp thiết và quan trọng, bởi tội phạm mạng không có biên giới, có thể sử dụng không gian, hạ tầng của nước này để tấn công nước khác. Do đó, Công ước Hà Nội là cơ sở cơ bản, cần thiết phục vụ công tác đấu tranh, xử lý loại tội phạm này trong tương lai.
Như ông đã trao đổi, đây là cơ hội để Việt Nam phát triển công nghiệp an ninh mạng, nhưng Việt Nam vẫn còn thiếu nguồn nhân lực. Một trong những sự kiện bên lề của việc ký Công ước Hà Nội là Cuộc thi Sinh viên an ninh mạng 2025. Theo ông, hoạt động này có ý nghĩa như thế nào trong đào tạo nhân lực?
Với công cuộc chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay, vấn đề an ninh mạng vô cùng quan trọng. Đây là một trong những trụ cột của chuyển đổi số. Cuộc thi Sinh viên An ninh mạng 2025 có tầm quan trọng lớn, thu hút được nhiều trường đại học và sinh viên tham gia, với 327 đội, tổng cộng 1.265 thí sinh.
Đây là cơ hội phát hiện, tuyển chọn những tài năng trẻ, chuyên gia giỏi trong tương lai, phục vụ phát triển nền công nghiệp an ninh mạng Việt Nam; bảo vệ hệ thống hạ tầng thông tin quan trọng của quốc gia, cũng như của các cơ quan, tổ chức, cá nhân, để từ đó góp phần xây dựng môi trường mạng an toàn, lành mạnh.
Bên cạnh đó, tính lan tỏa của cuộc thi cũng mang lại thông điệp tích cực, khuyến khích các bạn trẻ định hướng nghề nghiệp trong lĩnh vực an ninh mạng. Cuộc thi còn truyền tải những cảnh báo, thách thức trên không gian mạng, góp phần xây dựng văn hóa ứng xử an toàn, có trách nhiệm trong môi trường số.
Xin trân trọng cảm ơn ông!