04:14 06/04/2017

Công trình ngăn chặn xói lở bờ biển cũng bị... xói lở

Dự án thí điểm ứng dụng công nghệ mềm Stabiplages của Pháp về chống xói lở bờ biển được Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu phối hợp với Công ty Espace Pur (Cộng hòa Pháp) thực hiện tại xã Lộc An, huyện Đất Đỏ, Bà Rịa-Vũng Tàu với chiều dài 1.600m từ năm 2005.

Thời gian đầu, dự án này đã phát huy hiệu quả rõ rệt, giảm hẳn tình trạng xói lở bờ biển trong nhiều năm. Tuy nhiên hiện nay, do dự án này bị xuống cấp không được bảo trì, bảo dưỡng nên đã không còn phát huy được tác dụng của công trình. Hiện tượng biển "ngoạm" đất liền lại tái diễn rất nặng nề khiến nhiều khu vực ở đây đang dần mất đi nhiều đồi cát, công trình,  rừng dương…

Công trình Stabiplages được thực hiện thí điểm lần đầu vào năm 2005 trên chiều dài khoảng 500m - gọi là Khu vực Lộc An 1; lần thứ 2 vào năm 2011 trên chiều dài khoảng 1000m - gọi là Khu vực Lộc An 2 và trên khoảng 100m ngay trước cửa nhà hàng Phương Trang - gọi là Khu vực Lộc An 3.

Không thể phủ nhận là thời gian qua, công trình Stabiplages đã phát huy tác dụng tốt trong bảo vệ, hạn chế xói lở đường bờ, khôi phục bãi cát một cách tự nhiên và tạo bãi bồi rộng, nhất là tại khu vực Lộc An 2. Đi đôi với công trình Stabiplage là công trình phụ trợ Ganivells - hàng rào bẫy cát, đã giúp tái tạo, phục hồi dải đồi cát đạt độ cao trung bình trên 2m, có nơi trên 3m. 

Nhờ dải đồi cát được tái tạo, người dân có thể trồng cây xanh phía sau công trình. Số cây xanh này đã phát triển tốt, khôi phục lại được thảm thực vật và rặng phi lao đã bị mất. Tuy nhiên, từ thời điểm năm 2014 đến nay, hiện trạng đường bờ biển khu vực Lộc An có nhiều biến động phức tạp, một số đoạn công trình Stabiplages đã bị hư hỏng.

Hiện nay các đoạn công trình Stabiplages thuộc khu vực Lộc An 3 đã bị hư hỏng toàn bộ và chìm dưới mực nước biển... Theo Sở Khoa học và Công nghệ, do ảnh hưởng của cơ chế biến đổi đường bờ phức tạp vùng cửa biển, kết hợp dòng chảy trước cửa cống nhà hàng Phương Trang và các đợt sóng rất mạnh từ cửa biển, hoạt động nạo vét, thông luồng cho tàu thuyền ra vào thường xuyên đã cuốn trôi lớp cát nền bồi dọc theo đường bờ, gây hở chân các Stabiplages và làm sụt, lún các đoạn công trình Stabiplages này.

Tại khu vực Lộc An 1, trong thời gian từ khi hoàn thành thi công công trình (vào năm 2005) đến năm 2013, nhờ tác dụng của các Stabiplages đã tích tụ cát bồi lấp, phục hồi bãi cát tự nhiên trên chiều dài khoảng 800m, chiều rộng khoảng 100m (tiến ra biển). Thời gian qua, công trình đã phát huy tác dụng tốt trong bảo vệ, hạn chế xói lở đường bờ, khôi phục bãi cát một cách tự nhiên và tạo bãi bồi rộng, nhất là tại khu vực Lộc An 2. Tuy nhiên, từ thời điểm năm 2015 đến nay, hiện trạng đường bờ khu vực Lộc An có nhiều biến động, một số đoạn công trình Stabiplage bị hư hỏng.

Cụ thể, trong số 10 công trình Stabiplages ở Khu vực Lộc An 2 thì công trình Stabiplages số 9, số 10 đã bị hư hỏng hoàn toàn, các đoạn công trình Stabiplages thuộc Khu vực Lộc An 3 đã hư hỏng toàn bộ và chìm dưới mực nước biển. Rất nhiều cây dương được trồng trên khu vực cát bồi đã phát triển rất tốt, nay lại bị xâm thực trở lại làm chết hầu như toàn bộ. Hiện một số đoạn bờ biển, nước biển chỉ còn cách khu đầm phá, sát đường giao thông huyết mạch chỉ còn khoảng 10-20m.

Ông Võ Hồng Sinh, chủ bãi tắm Thanh Thanh, xã Lộc An, huyện Đất Đỏ - nơi có công trình Stabiplages khu vực Lộc An 2 cho biết, công trình này những năm đầu phát huy tác dụng khá tốt, đã tạo thêm được bãi bồi rộng. Thế nhưng, 2 năm trở lại đây hiện tượng xâm thực lại trở lại sau khi công trình này bị hư hỏng, biển đã “nuốt” khoảng 50m đồi cát của khu vực bãi tắm này, rừng dương được trồng trên đồi cát giờ chỉ còn ngổn ngang toàn gốc.

“Nếu như trước đây, khu vực này có những bãi biển khá đẹp và thơ mộng, thì hiện nay bãi tắm đã hình thành con lạch ngay sát bờ nên không còn du khách nào dám xuống tắm nữa, gây thiệt hại rất lớn cho doanh nghiệp chúng tôi”, ông Sinh cho biết thêm.

Còn chị Trần Thị Trình, người dân ngụ ấp An Hòa, xã Lộc An cũng cho biết, khi có dự án đã phần nào hạn chế được hiện tượng xâm thực, bãi bồi đã được tạo thêm. Thế nhưng khi một số công trình Stabiplages bị hư hỏng thì hiện tượng xâm thực lại trở lại và ngày càng nhanh chóng “nuốt” dần đồi cát của khu vực Lộc An 2. 

Hiện nay, hiện tượng xâm thực đã khiến phía ngoài xa khu vực Lộc An 2 hình thành một doi cát cách bờ khoảng 50m, còn phía sát bờ lại hình thành một con lạch khiến tàu thuyền qua lại khu vực này không thể đi xa phía ngoài mà phải đi sát bờ mới có thể ra khơi.

Công trình xuống cấp, hư hỏng nhiều chỗ là vậy, tuy nhiên, hiện nay công tác bảo hành, bảo trì gặp khó khăn do số lượng vật tư sửa chữa dự phòng do Công ty Espace Pur cung cấp đã sử dụng hết, không có vật tư thay mới, vì chỉ Espace Pur có vật tư này. Cho đến nay, phía Công ty Espace Pur không sang Lộc An bảo hành công trình cũng như cung cấp vật tư sửa chữa theo thỏa thuận.

Cứ với tốc độ xâm thực này và nếu không bị chặn đứng, e rằng tuyến đường huyết mạch nối liền dải ven biển từ thành phố Vũng Tàu đến Xuyên Mộc lại một lần nữa ở trong tình trạng đe dọa bị phá hủy. Mặt khác, hàng loạt công trình dân sinh bên trong như: cảng cá, các cơ sở sản xuất, khu du lịch, nhà hàng, nhà dân... dọc phía biển cũng bị đe dọa.

Để hạn chế việc xâm thực của biển, ảnh hưởng đến đường giao thông huyết mạch từ thành phố Vũng Tàu đi Bình Châu (Xuyên Mộc), tại các đoạn công trình từ Stabiplages số 1 đến Stabiplages số 5, UBND huyện Đất Đỏ đã chỉ đạo UBND xã Lộc An tiến hành đổ đá dọc theo đường bờ chống xói lở tạm thời. Bên cạnh đó, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cũng đang tiến hành đầu tư xây dựng tuyến kè biển dài ngay tại khu vực Lộc An 1 dài 600m.

Ông Đồng Thành Long, Chủ tịch UBND xã Lộc An, huyện Đất Đỏ thông tin, hiện nay Stabiplages hầu như đều bị hư hỏng hoàn toàn, xâm thực ngày càng nặng nề, khi thủy triều lên đã tràn vào các công trình dân sinh. Ông cũng kiến nghị Sở Khoa học và Công nghệ có biện pháp khắc phục tình trạng hư hỏng này. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng của tỉnh cũng nên đầu tư xây dựng thêm tuyến bờ kè biển để tránh tình trạng xâm thực ngày càng nhanh và nhiều tại xã Lộc An.

Trao đổi với chúng tôi, đại diện Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cho biết, thời gian đầu, công trình Stabiplages đã phát huy hiệu quả, nhưng theo thời gian chịu tác động khắc nghiệt của nắng, gió, sóng biển nên Stabiplages số 10 bị hư hỏng vào đầu năm 2012, tiếp theo là Stabiplage số 9 đã bị hỏng ở thời điểm năm 2013. Ngay sau khi phát hiện có sự cố công trình, từ ngày 28/8 đến 9/2012, chuyên gia của Công ty Espace Pur đã cùng Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh đã khảo sát, duy tu sửa chữa nhỏ công trình và thống nhất kế hoạch thay thế Stabiplages số 10 bị hỏng.

Nhằm khắc phục sự cố trên, ngày 19/6/2013, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh có buổi làm việc với Công ty Espace Pur tại Vũng Tàu về việc sửa chữa Stabiplages số 10 và những hư hỏng mới phát sinh trước khi kết thúc thời hạn bảo hành hợp đồng 24 tháng là vào ngày 20/11/2013. 

Tuy vậy, ngày 2/7/2013, phía Công ty Espace Pur viện dẫn một số lý do không thể đến sửa chữa trước khi kết thúc thời hạn bảo hành. Tuy nhiên, công ty này cũng cam kết thực hiện sửa chữa công trình theo đúng hợp đồng kể cả sau khi hết thời hạn bảo hành. Sau đó, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh đã liên tục liên lạc yêu cầu phía công ty đến sửa chữa công trình tại Lộc An. 

Ngày 19/12/2014, nhà thầu tư vấn có gửi tiếp thư cam kết đầu năm 2015 sẽ đến khắc phục, nhưng đến hết năm 2015 vẫn không thực hiện! Đầu năm 2016, Công ty Espace Pur tiếp tục có thư cam kết thực hiện sửa chữa công trình, nhưng vẫn cứ hứa hẹn rồi lại lỗi hẹn.

Ông Nguyễn Kim Trường, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh cho hay, trước tình trạng hư hỏng công trình Stabiplages nêu trên, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh đã có văn bản báo cáo UBND tỉnh, đồng thời đề nghị Sở Ngoại vụ thông qua kênh ngoại giao hỗ trợ Sở Khoa học và Công nghệ để yêu cầu Công ty Espace Pur thực hiện đúng cam kết sửa chữa công trình.

UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã có văn bản giao trách nhiệm cho Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh chủ trì phối hợp với các cơ quan, đơn vị rà soát, củng cố các hồ sơ, thủ tục pháp lý để làm cơ sở yêu cầu Công ty Espace Pur thực hiện bảo trì công trình theo quy định. UBND tỉnh cũng chỉ đạo Sở Ngoại vụ liên hệ với Đại sứ quán Cộng hóa Pháp để đôn đốc Công ty Espace Pur thực hiện bảo hành công trình Stabiplages theo cam kết. Tuy nhiên, đến nay phía Công ty Espace Pur vẫn không thực hiện theo cam kết với phía sở.

Thiết nghĩ, để đảm bảo an toàn cho khu dân cư và các công trình dân sinh tại khu vực xã Lộc An, huyện Đất Đỏ, giúp người dân yên tâm sinh sống, việc triển khai giải pháp bảo vệ bờ biển tại khu vực này không thể chần chừ thêm nữa. 

Hoàng Nhị (TTXVN)