Ngày 14/11 tại Hà Nội, Diễn đàn quốc tế Kinh tế tầm thấp Việt Nam 2025 do Mạng lưới Hàng không, vũ trụ, thiết bị bay không người lái (AUVS VN) phối hợp với Tập đoàn FPT, Liên minh Kinh tế tầm thấp Việt Nam và các Mạng lưới Đổi mới sáng tạo Việt Nam tại nước ngoài tổ chức đã thu hút sự tham gia của các doanh nghiệp, mạng lưới đổi mới sáng tạo và đối tác quốc tế.

Theo các chuyên gia, chỉ riêng ngành hàng không tầm thấp được định giá dự kiến đạt khoảng 700 tỷ USD vào năm 2035. Tại Việt Nam, tiềm năng của kinh tế tầm thấp được đánh giá có thể đạt 10 tỷ USD. Với các lợi thế về địa chính trị, chính sách khuyến khích đổi mới sáng tạo, lực lượng lao động trẻ và năng động, Việt Nam, đang đứng trước "cơ hội ngàn năm có một" để trở thành trung tâm công nghiệp tầm thấp của khu vực và thế giới.

Liên minh Kinh tế tầm thấp (LAE), ra mắt ngày 10/10/2025 và do ông Nguyễn Văn Khoa - Tổng giám đốc Tập đoàn FPT - giữ cương vị Chủ tịch, là một trong những bước đi đầu tiên hiện thực hóa tầm nhìn này. Liên minh kỳ vọng nền kinh tế mới này sẽ thúc đẩy hàng nghìn doanh nghiệp phụ trợ, tạo 1 triệu việc làm chất lượng cao và mang về hàng chục tỷ USD cho Việt Nam trong 10-15 năm tới.

Diễn đàn quốc tế Kinh tế Tầm thấp Việt Nam 2025 được tổ chức với chủ đề “Định hình tương lai nền Kinh tế Tầm thấp tại Việt Nam - Từ chính sách đến thực tiễn”, nhằm tăng cường đối thoại chiến lược, chia sẻ kinh nghiệm quốc tế và thúc đẩy hợp tác xây dựng chính sách phát triển nền kinh tế tầm thấp theo hướng an toàn, hiệu quả, bền vững. Đây được xem là một trụ cột mới trong tiến trình phát triển kinh tế số và công nghiệp công nghệ cao của Việt Nam.

Với mục tiêu hiện thực hóa Nghị quyết 57 về đột phá khoa học - công nghệ và Quyết định số 1131/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược, Diễn đàn nhấn mạnh tiềm năng của UAV và công nghệ hàng không, vũ trụ trong phát triển kinh tế tầm thấp, mở ra ngành công nghiệp mới, bền vững và là trụ cột cho kinh tế số, đô thị thông minh và nông nghiệp hiện đại.

Nền kinh tế tầm thấp bao gồm các hoạt động kinh tế diễn ra dưới độ cao 1.000 m, có thể mở rộng đến dưới 5.000m tùy theo nhu cầu thực tế của từng quốc gia, tận dụng công nghệ bay có và không người lái, mạng thông minh tầm thấp để phát triển hạ tầng, sản xuất phương tiện bay, dịch vụ và bảo đảm an toàn bay, chủ yếu dựa trên việc ứng dụng thiết bị bay không người lái (UAV) và các công nghệ liên quan trong các lĩnh vực như nông nghiệp, logistics, giám sát môi trường, giao thông, truyền thông và giải trí…

Ông Vũ Anh Tú, Giám đốc Công nghệ Tập đoàn FPT, đơn vị thành viên mạng lưới AUVS VN, nhấn mạnh thị trường toàn cầu đã đạt quy mô hàng trăm tỷ USD, tăng trưởng 30% mỗi năm và được các nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc, châu Âu xác định là ngành công nghiệp chiến lược.

Việt Nam đang đứng trước "thời điểm vàng" để bước vào lĩnh vực này, mở ra một ngành kinh tế hoàn toàn mới dựa trên công nghệ hàng không, vũ trụ và UAV. Theo ông Vũ Anh Tú, "bầu trời Việt Nam" đang mở ra một không gian phát triển chưa từng có tiền lệ, đặc biệt khi Đồng bằng sông Cửu Long đang trở thành vùng ứng dụng UAV lớn nhất cả nước, đồng thời là địa bàn thử nghiệm của nhiều tập đoàn quốc tế. Phân tích về dư địa phát triển của ngành kinh tế tầm thấp, ông Vũ Anh Tú chỉ ra rằng, kinh tế tầm thấp mở ra cơ hội hình thành một ngành nghề hoàn toàn mới tại Việt Nam - không chỉ sản xuất UAV, mà còn bao gồm thiết bị, chip, cảm biến, xây dựng nền tảng quản lý bay và bản đồ số 3D, phát triển dịch vụ vận hành, bảo hiểm, đào tạo, cùng ứng dụng trong nông nghiệp và các lĩnh vực khác.

“Kinh tế tầm thấp mở động lực tăng trưởng mới - nơi Việt Nam có thể cất cánh bằng trí tuệ, công nghệ và sự hợp tác đa chiều giữa: Nhà nước - Doanh nghiệp, Trường viện và Người dân. Nắm bắt cơ hội và đầu tư LAE, chúng ta đang thúc đẩy ba trụ cột của thời đại mới: kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tri thức - đồng thời đánh thức tiềm năng sáng tạo của đội ngũ kỹ sư, nhà khoa học Việt Nam, mang lại dịch vụ tốt hơn cho người dân vùng sâu, vùng xa, hải đảo và khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ công nghệ toàn cầu”, ông Vũ Anh Tú nhấn mạnh.

Những tín hiệu tích cực đầu tiên của kinh tế tầm thấp tại Việt Nam đã xuất hiện rõ ràng ở nhiều lĩnh vực và có thể giúp tăng năng suất theo cấp số nhân. Trong nông nghiệp, ngành đóng góp 12 - 14% GDP và sử dụng 40% lực lượng lao động, UAV đang trở thành giải pháp then chốt cho tự động hóa phun/bón, giám sát sâu bệnh và đánh giá sinh trưởng. Ứng dụng UAV có thể tạo ra bước nhảy vọt về tự động hóa khi một UAV phun thuốc có thể xử lý 67 ha/ngày, trong khi lao động thủ công chỉ đạt khoảng 1 ha.

Trong logistics, nơi thương mại điện tử Việt Nam dự báo đạt 63 tỷ USD vào 2030, UAV đã được thử nghiệm giao hàng cứu trợ tại Thái Nguyên, Tuyên Quang, Bắc Ninh và giao hàng tự động tại khu logistics Lạng Sơn, giúp rút ngắn thời gian, giảm chi phí và khắc phục hạn chế địa hình.

Trong đô thị thông minh, UAV đang hỗ trợ giám sát giao thông, hạ tầng kỹ thuật, đường dây truyền tải và trật tự đô thị tại TP. Thủ Đức và Hà Nội. UAV được kỳ vọng trở thành công cụ đắc lực trong giám sát hạ tầng, quản lý giao thông và nâng cao khả năng ứng phó khẩn cấp. Khai thác không gian kinh tế tầm thấp không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn trực tiếp liên quan đến an toàn, an ninh và năng lực phản ứng của quốc gia.

Ông Võ Xuân Hoài, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia NIC khẳng định, hàng không vũ trụ và UAV đang là một trong những ngành công nghiệp chiến lược toàn cầu, với 70% thị phần UAV nằm trong tay các doanh nghiệp lớn, tạo nên cạnh tranh mạnh mẽ giữa Mỹ, Trung Quốc và nhiều nước khác. Đây là cơ hội để Việt Nam tham gia sâu vào chuỗi giá trị, từ nghiên cứu, chế tạo thiết bị đến phát triển phần mềm, AI và quản lý bay.

Lần đầu tiên được tổ chức, Diễn đàn thu hút hơn 200 đại biểu đến từ các cơ quan quản lý nhà nước, viện nghiên cứu, doanh nghiệp công nghệ cùng các chuyên gia quốc tế và nhiều gian hàng đến từ các đối tác lớn trong lĩnh vực hàng không, trí tuệ nhân tạo, công nghệ không gian…

Tại diễn đàn đã ghi nhận nhiều đề xuất chính sách trong việc xây dựng khung chính sách thử nghiệm (sandbox), phát triển hạ tầng quản lý không phận tầm thấp, và đẩy mạnh nghiên cứu, sản xuất thiết bị bay không người lái (UAV/UAM) phục vụ các lĩnh vực kinh tế – xã hội nhằm mở ra hướng đi mới của đất nước trong kỷ nguyên hàng không tầm thấp, tạo nền tảng để kết nối các nguồn lực, chia sẻ tri thức và thúc đẩy ứng dụng các công nghệ hiện đại.