12:16 20/12/2025

Chuyên gia ISW dự báo thời điểm Nga kiểm soát hoàn toàn Donetsk

Các chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) nhận định về những gì có thể xảy ra trên chiến tuyến vào cuối năm nay, những gì Moskva có thể đang lên kế hoạch cũng như những rủi ro đối với Ukraine vào năm 2026.

Chú thích ảnh
Lực lượng Quốc phòng Ukraine có thể giữ vững khu vực Donetsk ít nhất cho đến năm 2027 nếu sự hỗ trợ từ các đối tác vẫn duy trì. Ảnh: Getty Images

Theo RBC-Ukraine, tại Moskva, các quan chức đang liên tục thúc đẩy thông tin rằng việc đột phá tuyến phòng thủ của Ukraine và chiếm toàn bộ Donbass sắp xảy ra. Hai nhà nghiên cứu về Nga tại ISW, Jessica Sobieski và Jennie Olmsted, đã giải thích chi tiết về những vấn đề liên quan, như tình hình chiến trường, khả năng thực sự của lực lượng Nga vào cuối năm nay, những kế hoạch họ có thể vạch ra cho năm 2026, và liệu Điện Kremlin có sẵn sàng chấm dứt xung đột hay không.

Quân đội Nga có thể đạt được những gì vào cuối năm nay?

Nga có thể hoàn thành chiến dịch kéo dài 22 tháng để chiếm Pokrovsk và khép kín vòng vây Myrnohrad trước cuối năm nay. Nga có thể cũng sẽ sử dụng những tuần còn lại của năm 2025 để tạo điều kiện tận dụng những tiến bộ hiện tại ở các khu vực Donetsk và Zaporizhzhia để chuẩn bị cho các trận đánh lớn chống lại Kostiantynivka và Huliaipole vào năm 2026.

Lực lượng Nga đã mở rộng nỗ lực không chỉ để chiếm Pokrovsk mà còn để khép kín vòng vây Pokrovsk-Myrnohrad vào giữa tháng 10 và đầu tháng 11/2025, trong thời gian đó Nga đã tiêu tốn một lượng lớn nhân lực và nguồn lực để khép kín vòng vây, nhưng đến nay vẫn chưa thành công. Lực lượng Nga đã phân bổ một lượng lớn nguồn lực và thời gian để chiếm vòng vây Pokrovsk-Myrnohrad, và những nỗ lực liên tục như vậy đã ngăn cản Moskva điều động nhân lực để hỗ trợ các nỗ lực của Nga ở các hướng khác, chẳng hạn như hướng Huliaipole và Kostiantynivka.

Việc Nga kiểm soát hoàn toàn Pokrovsk, có thể vào cuối năm 2025, sẽ là một thắng lợi đáng kể về mặt chiến thuật.

Lực lượng Nga cũng có thể sẽ tạo điều kiện cho các hoạt động tiếp theo ở Kostiantynivka, một trong những cứ điểm trọng yếu của Vành đai Pháo đài Ukraine. Vành đai này là một tuyến phòng thủ chính bao gồm bốn thành phố lớn và một số thị trấn và khu định cư chạy từ bắc xuống nam dọc theo đường cao tốc H-20 Kostiantynivka-Sloviansk. Nga đã không thành công trong nỗ lực chiếm giữ Vành đai Pháo đài kể từ năm 2014.

Các lực lượng Nga bắt đầu xâm nhập vào Kostiantynivka, thị trấn cực Nam trong Vành đai Pháo đài, vào cuối tháng 9/2025. Các lực lượng Nga đang sử dụng các chiến thuật tấn công mới, trong đó họ cố gắng vượt qua các cứ điểm của Ukraine và thực hiện các nhiệm vụ xâm nhập để từ từ xây dựng nhân sự phía sau các tuyến phòng thủ của Ukraine và bắt đầu các cuộc tấn công nhằm chiếm giữ các vị trí của Ukraine. Lực lượng Nga ngày càng sử dụng chiến thuật này để chiếm các khu định cư thay vì các cuộc tấn công trực diện truyền thống, vốn đã nhiều lần thất bại trong việc thực hiện hiệu quả – bao gồm cả những nỗ lực ban đầu vào tháng 3/2024 nhằm chiếm Pokrovsk.

Mặc dù lực lượng Nga đã đạt được những bước tiến nhỏ và các hoạt động xâm nhập hạn chế vào phía Đông Kostiantynivka, nhưng nỗ lực chiếm giữ một trong những thành phố được phòng thủ kiên cố nhất của Vành đai Rừng sẽ đòi hỏi nguồn lực đáng kể. Lực lượng Nga khó có thể chiếm toàn bộ Donetsk và Vành đai Pháo đài sớm hơn năm 2027 hoặc 2028, với giả định các đối tác quốc tế tiếp tục hỗ trợ Ukraine.

Nga cũng có thể sẽ tạo điều kiện cho các trận chiến ngay trong Huliaipole. Lực lượng Nga bắt đầu tiến về phía Tây Nam Velykomykhailivka, và về phía Bắc và Đông Bắc Huliaipole vào giữa tháng 10/2025, và họ đã tiếp tục khai thác những bước tiến này trong suốt chiến dịch mùa thu năm 2025. Lực lượng Nga có thể sẽ không chiếm được thị trấn trước cuối năm 2025, nhưng Nga có thể đặt ra các điều kiện để bao vây khu định cư và bắt đầu giao tranh bên trong khu vực, tương tự như những gì họ đã làm ở Kostiantynivka.

Chú thích ảnh
Bản đồ quyền kiểm soát khu vực Kostiantynivka - Druzhkivka tính đến ngày 16/12/2025 của ISW.

Ukraine phải đối mặt với những rủi ro nào trên mặt trận sau khi mất Pokrovsk?

Việc mất Pokrovsk sẽ không ngay lập tức làm lung lay khả năng phòng thủ của Ukraine ở vùng Donetsk. Lực lượng Nga khó có thể đạt được bước đột phá chiến thuật ngay sau khi Pokrovsk thất thủ do tính chất chiến sự của cuộc chiến hiện tại và do lực lượng Ukraine duy trì các công sự kiên cố và địa hình tự nhiên gây khó khăn cho việc tiến công về phía Tây Pokrovsk.

Tuy nhiên, việc Pokrovsk thất thủ sẽ giải phóng sức mạnh chiến đấu của Nga. Sau khi Pokrovsk thất thủ, Nga sẽ có sự linh hoạt để điều động lại các đơn vị của ít nhất hai quân đoàn hỗn hợp (CAA) hiện đang chiến đấu ở Pokrovsk đến những nơi khác trên chiến tuyến. Bộ chỉ huy Nga đã điều động Quân đoàn hỗn hợp số 51 và Quân đoàn hỗn hợp số 2 (Quân khu Trung tâm) để thực hiện các nỗ lực của Nga nhằm chiếm Pokrovsk.

Sư đoàn Không quân Chiến đấu số 2 hiện đang hoạt động trong vùng vây hãm Pokrovsk-Myrnohrad, và Sư đoàn Không quân Chiến đấu số 51 đang chia đều nỗ lực giữa việc cố gắng khép kín vùng vây hãm Pokrovsk - Myrnohrad ở sườn phía Bắc và nỗ lực mở rộng bước tiến của Nga về phía Bắc và Tây Bắc Pokrovsk hướng tới Dobropillia. Những nỗ lực của Nga tại Pokrovsk đã làm tiêu hao đáng kể sức mạnh chiến đấu của Nga, và những nỗ lực của Sư đoàn Không quân Chiến đấu số 51 nhằm chiếm giữ Pokrovsk đã hạn chế khả năng tiến công của họ về phía Dobropillia trong khi vẫn đạt được những thắng lợi trong chính vùng vây hãm Pokrovsk-Myrnohrad.

Một khi Pokrovsk thất thủ, Nga sẽ có sự linh hoạt để điều động lại các lực lượng này cho các nỗ lực khác nhau, chẳng hạn như hướng tới Huliaipole và khu vực Zaporizhzhia phía Đông và khu vực Dnipropetrovsk phía Tây, nơi những thắng lợi gần đây của Nga đe dọa các tuyến phòng thủ của Ukraine ở cả hai khu vực, hoặc hướng tới Vành đai Pháo đài. Tuy nhiên, lực lượng Nga có thể cần thời gian để tái tổ chức các lực lượng này trước khi điều động họ đến các khu vực khác nhau của mặt trận, vì lực lượng Nga đã chịu tổn thất đáng kể trong chiến dịch Pokrovsk.

Tại sao quân đội Nga lại đạt được những bước tiến đáng kể như vậy (so với các trục khác) ở các khu vực Zaporizhzhia và Dnipropetrovsk?

Bộ chỉ huy quân sự Nga đã tập trung các đơn vị của ít nhất ba quân đoàn và một sư đoàn chiến đấu – tương đương với sự tập trung lực lượng hoạt động theo hướng Pokrovsk-Dobropillia – vào các khu vực phía Đông và Bông bắc Huliaipole, cho thấy Bộ chỉ huy Nga đã nỗ lực phối hợp để ưu tiên tiến công theo hướng Huliaipole.

Lực lượng Nga đã điều động và tái triển khai các đơn vị thuộc Quân khu 35 (Quân đoàn 35), Quân khu 5 (Bộ chỉ huy tác chiến phía Đông), Quân khu 36 (Bộ chỉ huy tác chiến phía Đông), Quân khu 29 (Bộ chỉ huy tác chiến phía Đông) và Sư đoàn dù 76 từ các khu vực khác trên mặt trận, bao gồm cả hướng Sumy và khu vực Pokrovsk-Dobropillia, trong nhiều tháng trước khi Nga đạt được bước đột phá chiến thuật gần đây ở hướng Huliaipole. Nga đã giảm ưu tiên cho các khu vực khác trên tiền tuyến, bao gồm vùng Sumy và có thể cả các hướng phía Tây Zaporizhzhia, Kherson, Kupiansk và Lyman, để hỗ trợ các cuộc tiến công của Nga ở hướng Huliaipole.

Lực lượng Nga cũng lợi dụng việc lực lượng Ukraine không phòng thủ mạnh các khu vực trên tuyến phòng thủ mà họ tấn công ở vùng Zaporizhzhia và Dnipropetrovsk. Lực lượng Nga cũng lợi dụng thời tiết sương mù làm suy yếu các hoạt động thiết bị bay không người lái của Ukraine trong khu vực trong bước đột phá chiến thuật ban đầu của họ. Địa hình nông thôn phía tây Uspenivka (Đông Bắc Huliaipole) cũng có thể đã tạo điều kiện thuận lợi cho bước tiến tương đối nhanh chóng của quân Nga về phía sông Haichur, vì lực lượng Ukraine có thể đã gặp khó khăn trong việc bảo vệ các vị trí trên các cánh đồng trống, cho phép quân Nga tiến sâu tương đối nhanh.

Chú thích ảnh
Nga đang tiến công mạnh theo hướng Huliaipole. Ảnh: Getty Images 

Điều gì ngăn cản Lực lượng Vũ trang Ukraine chặn được cuộc tấn công hiện tại của Nga?

Nga đã phát triển một mô hình tấn công mới nhằm giành lãnh thổ theo hai bước. Bước đầu tiên là làm gián đoạn hậu cần của Ukraine bằng cách chặn đứng các tuyến đường liên lạc trên bộ (GLOC) của Ukraine. Các chiến dịch chặn bắt ở cấp độ tác chiến của Nga đã tạo điều kiện thuận lợi cho những bước tiến gần đây của Moskva bằng cách ngăn chặn lực lượng Ukraine sử dụng các tuyến đường tiếp tế sâu hơn ở hậu phương và gần hậu phương của Ukraine, điều này làm phức tạp các hoạt động phòng thủ tiền tuyến của lực lượng Kiev.

Bước thứ hai là tấn công các vị trí của Ukraine sau khi đã định hình chiến trường và làm suy yếu hậu cần của Ukraine trong nhiều tháng. Lực lượng Ukraine vẫn chưa phát triển được khả năng phòng thủ chống lại việc chặn bắt trên không ở cấp độ tác chiến của Nga từ UAV và sẽ cần phải mở rộng khả năng phát hiện và đánh chặn UAV để bảo vệ hậu cần của Ukraine ở hậu phương và gần hậu phương.

Lực lượng Ukraine cũng đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực và thiết bị ngày càng tăng, điều này đã cho phép lực lượng Nga khai thác các lỗ hổng trong phòng thủ để tiến công. Tình trạng thiếu hụt pháo binh và các hệ thống quân sự truyền thống khác cũng đã hạn chế khả năng hoạt động của lực lượng Ukraine trong điều kiện thời tiết xấu gây cản trở hoạt động của máy bay không người lái.

Thu Hằng/Báo Tin tức và Dân tộc