Trao đổi với phóng viên báo Tin tức ngày 22/11 nhân buổi làm việc của Bộ Tài chính với Ủy ban chứng khoán (UBCK), các công ty chứng khoán, doanh nghiệp phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) sẽ diễn ra sáng 23/11, Tiến sỹ Cấn Văn Lực - thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ Quốc gia cho biết: Chính phủ, bộ ngành cần sớm giải quyết nhanh nhất có thể những vụ việc “lùm xùm” về TPDN vừa qua để các nhà đầu tư an tâm hơn.
Nguồn: FiinRating.
Theo Tiến sỹ Cấn Văn Lực, Bộ Tài chính cần công bố lộ trình cam kết, cách thức giải quyết các vấn đề liên quan tới tâm lý của nhiều nhà đầu tư sau các vụ án lớn Tân Hoàng Minh, FLC, Vạn Thịnh Phát.
Vấn đề liên quan đến quyền lợi của trái chủ chưa bao giờ nóng như thời điểm hiện nay do nhiều nhà đầu tư đã bỏ số tiền không nhỏ vào thị trường này, nhất là đang sở hữu trái phiếu của Vạn Thịnh Phát, Tân Hoàng Minh. Ông Hồ Quốc Tuấn, Giảng viên Đại học Bristol, Anh cho rằng: Về phía cơ quan chức năng thì ai phát hành người đó trả tiền. Tuy nhiên, để có cái nhìn thấu đáo cần có góc nhìn cụ thể đối với từng trường hợp.
“Thời gian qua, Bộ Tài chính đã rất quyết liệt trong việc chủ động nhận diện đánh giá tình hình về thị trường TPDN, bàn thảo để đưa ra một số giải pháp giải quyết các vụ việc hiện nay trên thị trường TPDN, nhất là đối vói thị trường bất động sản”, Tiến sỹ Cấn Văn Lực cho biết.
Theo ông Cấn Văn Lực, nhân buổi làm việc ngày mai (ngày 23/11) của Bộ Tài chính, Chính phủ, các bộ, ngành cần tiếp tục rà soát Nghị định 65/2022/NĐ-CP về phát hành TPDN riêng lẻ để tạo sự thông thoáng phù hợp cho nhà đầu tư và nhà phát hành thị trường trái phiếu riêng lẻ để thị trường TPDN phát triển hiệu quả hơn. “Liên quan tới điều kiện là nhà đầu tư chuyên nghiệp, Bộ Tài chính đã quy định tại Nghị định 65 nhưng cần có lộ trình phù hợp; nới lỏng hơn điều kiện đối với nhà đầu tư, chủ đầu tư, đối với các bên đầu tư, có thể không siết chặt quá trong bối cảnh hiện nay, tất nhiên vẫn phải kiểm soát rủi ro; rà soát lại điều kiện phát hành ra công chúng, tạo sự thông thoáng hơn nhằm thu hút thêm nhà đầu tư. Đây là kênh đầu tư quan trọng của thị trường TPDN hiện nay. Đặc biệt, chủ đầu tư và nhà phát hành cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp như: Tuân thủ cam kết hoàn trả đủ gốc, lãi cho nhà đầu tư; cơ cấu lại danh mục đầu tư của mình, cái gì cấp bách làm trước”, ông Cấn Văn Lực đề xuất.
Bộ Tài Chính nhấn mạnh, nhà đầu tư cũng cần hết sức lưu ý về trách nhiệm và cam kết của các tổ chức cung cấp dịch vụ.
Một số chuyên gia cho rằng: Trong trường hợp, ví dụ doanh nghiệp mất khả năng thanh toán trái phiếu đúng hạn, có thể đàm phán với nhà đầu tư cho phép giãn hoãn nợ, nợ gốc, mức lãi của trái phiếu; cơ cấu lại danh mục dự án, thậm chí tái cấu trúc, bán đi một vài dự án để có tiền giải quyết nhu cầu trả nợ cho nhà đầu tư trước mắt. Phương án này khả thi hơn là doanh nghiệp đi vay mức lãi cao bên ngoài.
Nhiều ý kiến cho rằng: Thị trường TPDN hiện cần có được sự chia sẻ và đồng hành tiếp tục của trái chủ là trách nhiệm khi đi đầu tư vào một tài sản có rủi ro cao. Sự chủ động của doanh nghiệp là tổ chức phát hành trong việc thực hiện nghĩa vụ nợ và minh bạch thông tin. Bên cạnh đó, sự chủ động tham gia của các định chế tài chính trung gian với các biện pháp cụ thể và rõ ràng hơn thì mới có thể tháo gỡ những rủi ro của trái phiếu doanh nghiêp.
Để giải bài toán bế tắc của thị trường trái phiếu, trong cuộc gặp gỡ với Phó Thủ tướng Lê Minh Khái mới đây, Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) đã kiến nghị Bộ Tài chính và Chính phủ xem xét, tạo điều kiện cho nhà đầu tư cá nhân không phải là “nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp” được đầu tư, mua TPDN riêng lẻ với một tỷ lệ nhất định.
HoREA cũng đề nghị cho phép các doanh nghiệp có quy mô lớn, có uy tín thương hiệu, công ty đại chúng, công ty niêm yết trên sàn chứng khoán được xếp hạng tín nhiệm thì được phát hành riêng lẻ chào bán cho nhà đầu tư cá nhân không phải là “nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp”; đồng thời, cho phép các nhà đầu tư cá nhân này được ủy thác cho công ty chứng khoán, các tổ chức đảm bảo năng lực bằng các hợp đồng thương mại để đầu tư trái phiếu theo quy định.
Trong báo cáo cập nhật triển vọng thị trường trái phiếu của FiinRatings mới đây, sau quý III/2022 giảm đều về số đợt lẫn quy mô, thị trường TPDN tháng 10/2022 chỉ ghi nhận một đợt phát hành riêng lẻ nội địa. Tháng 9/2022, thị trường TPDN chỉ ghi nhận duy nhất đợt phát hành riêng lẻ nội địa bởi Công ty Khai Thác Chế Biến Khoáng Sản Núi Pháo với giá trị phát hành đạt 210 tỷ đồng trong kỳ hạn 5 năm. Mục đích của đợt phát hành này nhằm thanh toán toàn bộ gốc của 2 lô các trái phiếu trước đó đáo hạn vào 25/9.
Hoạt động phát hành trái phiếu gần đây hoàn toàn vắng bóng 2 nhóm phát hành chủ lực là bất động sản và tổ chức tín dụng. Báo cáo của FiinRatings lý giải: Cả hai ngành này đang gặp các yếu tố bất lợi như: Môi trường lãi suất tăng cao, những yêu cầu mới của Nghị định 65 và sự "quay đầu" của nhà đầu tư đối với trái phiếu sau những vụ việc vi phạm trên thị trường gần đây.
Thời gian gần đây, thị trường chứng khoán (TTCK) Việt liên tục chứng kiến những phiên lao dốc. Trước thực trạng này, mới đây, UBCK nhận định: “TTCK Việt Nam biến động mạnh trong thời gian qua xuất phát từ tâm lý thận trọng của nhà đầu tư trước những bất ổn và triển vọng kém tích cực về kinh tế - chính trị thế giới và có sự đồng pha với diễn biến trên thị trường chứng khoán thế giới". Theo UBCK, những biến động này trong thời gian qua xuất phát từ nhiều nguyên nhân, cả trong nước và quốc tế. Sau các biện pháp hỗ trợ kinh tế sau đại dịch COVID-19, lạm phát đã tăng mạnh ở nhiều nơi trên thế giới khiến nhiều nền kinh tế phải tiếp tục thắt chặt chính sách tiền tệ với nhịp độ nhanh, mạnh nhằm kiểm soát lạm phát.
" Nghị định 65 đã siết chặt điều kiện nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Nới lỏng Nghị định 65 tuy không thể giải quyết dứt điểm tình hình hiện nay, song sẽ là thông điệp cho thấy, cơ quan quản lý có ý định hỗ trợ thị trường", lãnh đạo một công ty chứng khoán đề xuất.
Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc sẽ chủ trì cuộc họp về TTCK và TPDN vào lúc 8 giờ 30 phút ngày 23/11 tại trụ sở của Bộ Tài chính. Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi và lãnh đạo UBCK, Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính, Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội cũng tham dự. Ngoài ra, còn có lãnh đạo các công ty chứng khoán, các doanh nghiệp thực hiện phát hành TPDN.
*Clip chia sẻ của Tiến sỹ Cấn Văn Lực - thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ Quốc gia về giải pháp "cứu" thị trường TPDN: