Từ những gương mặt sinh viên PFIEV

Lương Quốc Đạt, Nguyễn Mạnh Đức và Lê Thanh Tài là ba sinh viên PFIEV tốt nghiệp năm 2025, mỗi người theo đuổi một hướng chuyên môn khác nhau, nhưng đều có chung điểm xuất phát từ Trường Đại học Bách khoa - Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh và cùng được tôi luyện qua mô hình đào tạo bằng đôi Việt - Pháp.

Tốt nghiệp loại Xuất sắc ngành Năng lượng điện, Lương Quốc Đạt sớm bộc lộ thiên hướng nghiên cứu khi tham gia các dự án chuyên sâu tại Pháp. Trong thời gian học tập và làm việc tại Ủy ban Năng lượng nguyên tử và năng lượng tái tạo Pháp (CEA), Đạt tham gia nghiên cứu mô phỏng thời gian thực cho các hệ thống điện công suất, hướng tới các giải pháp có chi phí thấp nhưng hiệu quả cao. Theo Đạt, điều giá trị nhất không chỉ nằm ở kết quả kỹ thuật, mà ở cách tiếp cận bài toán một cách bài bản, có kiểm chứng và luôn gắn với khả năng ứng dụng thực tế.

Nguyễn Mạnh Đức tốt nghiệp loại Giỏi ngành Tự động hóa - Điều khiển, lại tìm thấy con đường phù hợp thông qua các học kỳ dự án công nghiệp và thực tập kỹ sư tại ESISAR (Grenoble INP). Trong môi trường này, sinh viên không chỉ học lý thuyết mà phải làm việc như một kỹ sư thực thụ: tiếp nhận yêu cầu từ doanh nghiệp, phân tích bài toán, đề xuất giải pháp và đánh giá khả năng triển khai. Những trải nghiệm tại phòng thí nghiệm LCIS phối hợp cùng tập đoàn ERAMET giúp Đức hiểu rõ hơn mối liên hệ giữa mô hình, mô phỏng, điều khiển và các ràng buộc vận hành trong công nghiệp.

Ở lĩnh vực vật liệu và năng lượng, Lê Thanh Tài lại là ví dụ tiêu biểu cho sinh viên lựa chọn con đường nghiên cứu chuyên sâu ngay từ bậc đại học. Với GPA 9.2, Tài sớm hình thành thói quen tự học, đọc tài liệu gốc và làm việc độc lập trong phòng thí nghiệm. Nghiên cứu về vật liệu carbon hoạt tính từ phụ phẩm nông nghiệp ứng dụng cho siêu tụ điện đã mang lại cho Tài công bố khoa học trên tạp chí quốc tế Q1, đồng thời mở ra cơ hội được nhận thẳng vào chương trình Tiến sĩ tại Đại học Bordeaux (Pháp).

Dù theo đuổi những lĩnh vực khác nhau, các sinh viên PFIEV đều chung nhận định: nền tảng học thuật tại Trường Đại học Bách khoa giúp họ có “điểm tựa” vững chắc để bước vào môi trường đào tạo khắt khe ở châu Âu. Các môn toán, vật lý, kỹ thuật cơ sở được đào tạo với cường độ cao, cùng việc rèn luyện tư duy logic và khả năng tự học, là hành trang quan trọng để sinh viên không bị “choáng” khi tiếp cận chuẩn đào tạo quốc tế.

Đến hành trình vươn ra các lĩnh vực khoa học mới

Từ những câu chuyện sinh viên cụ thể, có thể thấy rõ giá trị cốt lõi của chương trình bằng đôi PFIEV, đó là sự kết hợp giữa nền tảng kỹ thuật được đào tạo bài bản trong nước và phương pháp làm việc khoa học, kỷ luật của các trường kỹ sư Pháp.

Khi học tập tại Pháp, sinh viên PFIEV phải làm quen với môi trường học thuật đề cao tư duy phản biện và tinh thần không thỏa hiệp với sự đại khái. Mọi lập luận đều cần có cơ sở, mọi kết quả phải được kiểm chứng và mọi sản phẩm cuối cùng đều gắn với trách nhiệm cá nhân. Chính sự khác biệt này giúp sinh viên dần thay đổi cách tiếp cận vấn đề, từ học để thi sang học để giải quyết các bài toán thực tiễn và nghiên cứu dài hạn.

Không ít sinh viên thừa nhận, thách thức lớn nhất của hành trình bằng đôi không chỉ là kiến thức, mà còn là rào cản ngôn ngữ và sự thích nghi văn hóa. Việc học hoàn toàn bằng tiếng Pháp, làm việc trong môi trường đa quốc gia buộc sinh viên phải chủ động hơn trong giao tiếp, dám đặt câu hỏi, dám sai để tiến bộ. Qua đó, các kỹ năng mềm như làm việc nhóm, giao tiếp khoa học, quản lý thời gian và tinh thần nghiên cứu độc lập được hình thành một cách tự nhiên.

GS. TS Mai Thanh Phong, Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa cho biết, nhà trường xác định PFIEV là một trong những chương trình đào tạo mũi nhọn, gắn với chiến lược quốc tế hóa giáo dục và đổi mới toàn diện đào tạo - nghiên cứu. GS.TS Mai Thanh Phong nhấn mạnh vai trò của khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong các nghị quyết lớn của Trung ương, đồng thời khẳng định trách nhiệm của các cơ sở đào tạo kỹ thuật trong việc chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao cho mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030 và tầm nhìn 2045.

Từ thực tiễn đào tạo, nhiều sinh viên PFIEV lựa chọn tiếp tục theo đuổi con đường nghiên cứu Tiến sĩ, đồng thời hướng tới hợp tác chặt chẽ với doanh nghiệp. Họ không chỉ mong muốn phát triển sự nghiệp cá nhân, mà còn kỳ vọng trở thành những “cầu nối sống”, đưa tri thức, công nghệ và phương pháp làm việc tiên tiến từ châu Âu về phục vụ sự phát triển của các ngành năng lượng, tự động hóa, vật liệu và chuyển đổi số tại Việt Nam.

Lương Quốc Đạt là một trong những trường hợp tiêu biểu cho định hướng này. Bên cạnh bằng đôi Kỹ sư của Trường Đại học Bách khoa và Đại học ENSEEIHT - Toulouse INP, Đạt tiếp tục đăng ký chương trình bằng đôi Kỹ sư - Thạc sĩ giữa ENSEEIHT và Trường Université Toulouse 3 - Paul Sabatier. Sau khi hoàn thành chương trình trao đổi, Đạt đã nhận được hai bằng Kỹ sư và Thạc sĩ tại Pháp, đồng thời trúng tuyển chương trình Tiến sĩ với học bổng toàn phần trong ba năm tới, theo đuổi nghiên cứu về hệ thống năng lượng thông minh siêu nhỏ.

Nguyễn Mạnh Đức cũng có định hướng tiếp tục đăng ký nghiên cứu sinh trong lĩnh vực điều khiển - tự động hóa, đặc biệt là các hệ thống công nghiệp phức tạp và bài toán tối ưu hóa vận hành. “Mình luôn nghĩ đến việc đóng góp trở lại cho Việt Nam, nơi ngành công nghiệp, năng lượng và tự động hóa đang phát triển rất mạnh và cần những người có trải nghiệm ở cả trong nước và quốc tế”, Mạnh Đức chia sẻ.