Sáng ngày 31/12, phóng viên TTXVN đã phỏng vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng xung quanh vai trò tham mưu chiến lược và điều hành linh hoạt của ngành tài chính trong hoàn thiện thể chế, điều hành chính sách tài khóa, thúc đẩy đầu tư công, phát triển thị trường vốn, qua đó tạo nền tảng cho mục tiêu tăng trưởng hai con số và phát triển bền vững trong giai đoạn tới.

Năm 2025, trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới biến động phức tạp khó lường, ở trong nước, thiên tai bão lũ gây hậu quả nặng nề, nhưng Việt Nam vẫn giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, đạt mức tăng trưởng hơn 8%, tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, thu hút mọi nguồn lực cho phát triển. Xin Bộ trưởng cho biết ngành tài chính đã triển khai những biện pháp thiết thực nào để phát huy vai trò tham mưu, hoạch định chiến lược, đồng thời phản ứng chính sách linh hoạt, kịp thời, góp phần vào thành tựu chung của đất nước?

Năm 2025, trong bối cảnh kinh tế thế giới biến động rất phức tạp, khó lường, trong nước lại chịu tác động nặng nề của thiên tai, bão lũ với mức độ thiệt hại lên đến hàng trăm nghìn tỷ đồng, nhưng Việt Nam vẫn giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, đạt mức tăng trưởng trên 8%. Kết quả đó có sự đóng góp quan trọng của ngành tài chính thông qua việc chủ động tham mưu, triển khai đồng bộ, kịp thời và hiệu quả các chính sách, giải pháp trong lĩnh vực tài chính – ngân sách nhà nước.

Có được kết quả này, theo tôi trước hết, Bộ Tài chính tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật trong lĩnh vực tài chính, ngân sách và đầu tư để tháo gỡ những “điểm nghẽn pháp luật” thu hút nguồn lực cho đầu tư phát triển, triển khai thực hiện các Nghị quyết đột phá của Bộ Chính trị như Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới xây dựng và thi hành pháp luật trong kỷ nguyên mới, thực hiện phân cấp, phân quyền phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Cùng với đó, Bộ Tài chính đã tham mưu ban hành một khối lượng lớn các đề án, chính sách, văn bản quy phạm pháp luật (1 Nghị quyết của Bộ Chính trị, 28 luật và nghị quyết Quốc hội, 93 nghị định, nghị quyết của Chính phủ và quyết định của Thủ tướng chính phủ), gắn với đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền.  Qua đó, tháo gỡ các điểm nghẽn, khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn; cắt giảm thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, giảm chi phí cho người dân và doanh nghiệp; kịp thời bảo đảm nguồn lực triển khai Nghị quyết 57, các nghị quyết đột phá của Bộ Chính trị. Song song với đó là từng bước hoàn thiện khung pháp lý cho các mô hình kinh tế mới, tạo dư địa và động lực cho phát triển trong giai đoạn tới.

Thứ hai, chính sách tài khóa được điều hành theo hướng mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm, gắn chặt với yêu cầu giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô và an toàn tài chính quốc gia. Đến hết năm 2025, dự kiến thu ngân sách nhà nước ước vượt dự toán từ 33 - 35%, trong khi Chính phủ vẫn tiếp tục triển khai nhiều chính sách giảm, gia hạn thuế, phí để hỗ trợ sản xuất, kinh doanh với tổng số tiền lên tới 241 nghìn tỷ đồng, thực hiện các chính sách an sinh xã hội, sắp xếp lại tổ chức bộ máy từ Trung ương đến địa phương. Nợ công, bội chi ngân sách được kiểm soát chặt chẽ, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

Thứ ba, Bộ Tài chính chủ động nghiên cứu, xây dựng các kịch bản tăng trưởng; trên cơ sở đó tham mưu Chính phủ giao chỉ tiêu tăng trưởng gắn với nhiệm vụ, giải pháp cụ thể cho từng ngành, lĩnh vực và địa phương, nhằm phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng chung của cả nước từ 8% trở lên. Đồng thời, tham mưu các giải pháp điều hành linh hoạt, đồng bộ để tháo gỡ khó khăn, khơi thông nguồn lực, phát huy các động lực tăng trưởng mới.

Thứ tư, tiếp tục phát triển thị trường chứng khoán trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho doanh nghiệp và nền kinh tế. Năm 2025, Bộ Tài chính tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật, tổ chức lại thị trường, hiện đại hóa cơ sở hạ tầng; qua đó đáp ứng đầy đủ các tiêu chí và được nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp. Quy mô vốn hóa thị trường ước đạt 9,6 triệu tỷ đồng, tăng 35% so với cuối năm 2024, tương đương 84,1% GDP.

Thứ năm, đẩy mạnh hiện đại hóa và chuyển đổi số toàn diện ngành tài chính, nhất là trong các lĩnh vực thuế, hải quan, ngân sách, tài sản công, doanh nghiệp, bảo hiểm xã hội, đảm bảo 100% thủ tục hành chính của Bộ được đồng bộ, thống nhất trên các hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính; xây dựng và hoàn thành kết nối 13 cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành, phục vụ hiệu quả vận hành chính quyền địa phương hai cấp, đáp ứng yêu cầu xây dựng Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số từ năm 2026, đồng thời bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và đổi mới mô hình tăng trưởng, ngành tài chính sẽ tập trung vào những nhiệm vụ và giải pháp đột phá nào, thưa Bộ trưởng?

Trong thời gian tới, để đạt mục tiêu tăng trưởng ở mức hai con số, đồng thời bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và đổi mới mô hình tăng trưởng, ngành tài chính sẽ tiếp tục tham mưu, triển khai đồng bộ, quyết liệt và hiệu quả các nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước giao, tập trung vào một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau:

Trước hết, chúng tôi tiếp tục ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, nợ công và bội chi ngân sách trong giới hạn phù hợp. Hiện nay, Bộ Tài chính đang trình Chính phủ dự thảo Nghị quyết số 01/NQ-CP năm 2026; trong đó đã tham mưu các kịch bản điều hành nhằm phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng năm 2026 từ 10% trở lên, gắn với các chỉ tiêu, nhiệm vụ cụ thể của từng ngành, lĩnh vực và địa phương.

Chính sách tài khóa sẽ tiếp tục được điều hành theo hướng chủ động, mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm; củng cố vai trò chủ đạo của ngân sách Trung ương, đồng thời phát huy tính chủ động, sáng tạo của các bộ, ngành và địa phương. Việc phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ nhằm vừa giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, vừa thúc đẩy tăng trưởng cao, chuyển đổi mô hình phát triển, nâng cao chất lượng tăng trưởng; đồng thời tiếp tục làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống và khai thác hiệu quả các động lực tăng trưởng mới.

Bên cạnh đó, ngành tài chính sẽ nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý thu, chi ngân sách nhà nước; thu đúng, thu đủ, thu kịp thời, nuôi dưỡng và phát triển nguồn thu; phấn đấu tỷ lệ huy động ngân sách nhà nước giai đoạn 2026–2030 đạt khoảng 18% GDP. Năm 2026 trong thực hiện phấn đấu thu tăng tối thiểu 10% so với thực hiện năm 2025 mà Trung ương đã đặt ra, tạo dư địa cho tăng chi đầu tư phát triển, an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh; thực hiện tiết kiệm dự toán ngay từ đầu năm gồm 10% chi thường xuyên và 5% chi đầu tư phát triển để thực hiện nhiệm vụ an sinh xã hội và đầu tư cho các dự án hạ tầng giao thông. Đồng thời tăng tỷ trọng chi đầu tư phát triển lên khoảng 40% tổng chi ngân sách, bố trí có trọng tâm, trọng điểm, hoàn thiện kết cấu hạ tầng chiến lược; quản lý bội chi, nợ công phù hợp với khả năng vay – trả nợ của nền kinh tế, góp phần cải thiện xếp hạng tín nhiệm quốc gia.

Cùng với đó là tiếp tục hoàn thiện thể chế, hệ thống pháp luật trong lĩnh vực tài chính – ngân sách; đẩy mạnh chuyển đổi số và cải cách thủ tục hành chính gắn với nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, giám sát.

Ngành tài chính cũng sẽ tập trung nâng cao hiệu quả của kinh tế nhà nước, phát huy vai trò chủ đạo, tiên phong trong các ngành, lĩnh vực then chốt, thiết yếu; đồng thời tạo điều kiện để kinh tế tư nhân thực sự trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế theo Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Trong bối cảnh xuất hiện nhiều mô hình kinh tế mới và yêu cầu huy động đa dạng nguồn lực cho phát triển, xin Bộ trưởng cho biết ngành tài chính sẽ triển khai những giải pháp gì để tạo dư địa tăng trưởng bền vững trong dài hạn?

Để tạo dư địa tăng trưởng bền vững, theo tôi ngành tài chính sẽ tập trung phát triển đồng bộ các thị trường tài chính, đặc biệt là thị trường vốn và thị trường chứng khoán, qua đó hình thành kênh huy động vốn trung và dài hạn hiệu quả cho nền kinh tế. Việc nâng hạng thị trường chứng khoán là cơ hội quan trọng để thu hút mạnh mẽ hơn dòng vốn đầu tư trong và ngoài nước.

Cùng với đó, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp lý cho các mô hình kinh tế mới, các xu hướng mới như kinh tế số, chuyển đổi xanh, tài sản số; nâng cao chất lượng quản trị doanh nghiệp, minh bạch hóa thị trường.

Đối với đầu tư nước ngoài, thu hút đầu tư nước ngoài có chọn lọc, ưu tiên các dự án quy mô lớn, công nghệ cao, thân thiện với môi trường, có tác động lan tỏa; tăng cường kết nối giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị và chuỗi cung ứng toàn cầu.

Xin cảm ơn Bộ trưởng!