11:17 24/11/2025
Tình dân tộc, nghĩa đồng bào có thể được thể hiện bằng nhiều cách theo như Lời kêu gọi của Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: “Mỗi tấm lòng, sự sẻ chia dù nhỏ bé đều vô cùng trân quý. Mỗi sự đóng góp, dù ít hay nhiều, đều góp phần giúp đồng bào thêm niềm tin, động lực, điều kiện để đứng dậy sau bão lũ”. Thậm chí, một cú nhấp chuột trên máy tính, một nút “thích” hay “đau buồn” trên Facebook, một động tác chia sẻ trên YouTube hoặc TikTok cũng thể hiện thái độ tích cực hay tiêu cực của người dùng mạng xã hội đối với công cuộc chống “giặc trời” của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta.
Người dân xã Gào, tỉnh Gia Lai luộc trứng gửi về cứu trợ đồng bào lũ lụt. Ảnh: Hồng Điệp/TTXVN
Ngày 24/11, tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật năm 2025 và nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng, cũng như tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Tổng Bí thư Tô Lâm cùng các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đại biểu Quốc hội đã dành một phút tưởng niệm đồng bào thiệt mạng trong đợt thiên tai vừa qua và tiến hành quyên góp ủng hộ đồng bào vùng bão lũ.
Đợt mưa lũ lịch sử đã gây thiệt hại rất nghiêm trọng tại các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng và một số địa phương khác. Gần 100 người tử vong, nhiều người mất tích, hàng chục nghìn ngôi nhà bị ngập, hư hỏng nặng, hàng trăm nghìn ha hoa màu bị thiệt hại, hàng triệu con gia súc, gia cầm bị lũ cuốn trôi. Những thiệt hại này là rất nặng nề, để lại nỗi đau thương, mất mát lớn cho nhân dân và các địa phương vùng bị thiên tai.
Trong nhiều ngày qua cả nước đã hướng về vùng lũ với tinh thần “bầu ơi thương lấy bí cùng”.
Bộ Chính trị, Ban Bí thư thành lập 5 đoàn công tác do các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước tiếp tục đi kiểm tra, chỉ đạo, đôn đốc công tác khắc phục hậu quả mưa, lũ tại một số địa phương.
Ngày 23/11, Thủ tướng quyết định hỗ trợ 1.100 tỷ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách trung ương năm 2025 cho 4 địa phương: Khánh Hòa, Lâm Đồng, Gia Lai, Đắk Lắk. Trong đó, tỉnh Khánh Hòa nhận 150 tỷ đồng, tỉnh Lâm Đồng 300 tỷ đồng, tỉnh Gia Lai 150 tỷ đồng, tỉnh Đắk Lắk 500 tỷ đồng.
Ngày 22/11, Ban Vận động Cứu trợ Trung ương phân bổ hỗ trợ 80 tỷ đồng cho 4 tỉnh Lâm Đồng, Khánh Hòa, Đắk Lắk và Gia Lai từ số tiền ủng hộ của các tập thể và cá nhân khắp cả nước gửi về tài khoản của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Tổng cộng, Ban Vận động Cứu trợ Trung ương đã phân bổ 10 đợt với tổng số tiền gần 760 tỷ đồng 27 địa phương chịu thiệt hại nặng nề bởi mưa lũ gây ra trong thời gian qua.
Ngày 21/11/2025, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã ra Lời kêu gọi đồng bào và chiến sĩ cả nước, đồng bào ta ở nước ngoài, các cơ quan, tổ chức, các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm ở trong và ngoài nước, người nước ngoài đang sinh sống, làm việc ở Việt Nam ủng hộ đồng bào miền Trung, Tây Nguyên.
Nhiều địa phương gửi hàng cứu trợ, cử đoàn công tác vào các vùng bị thiệt hại nghiêm trọng. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam kịp thời phân bổ kinh phí hỗ trợ, còn các tổ chức, doanh nghiệp và người dân trên cả nước đóng góp lương thực, thuốc men, quần áo, cùng nhiều chuyến xe nghĩa tình.
Lực lượng quân đội, công an huy động hàng chục nghìn lượt cán bộ, chiến sĩ, phương tiện cơ giới và trực thăng để tiếp cận các khu vực chia cắt, vận chuyển hàng cứu trợ và hỗ trợ sơ tán dân.
Lực lượng công an được huy động ứng cứu người dân vùng lũ ở Đắk Lắk. Ảnh: Tường Quân/TTXVN
Chính phủ yêu cầu lãnh đạo địa phương bám sát cơ sở, bảo đảm tiếp tế kịp thời, đặt ra thời hạn cho việc dọn dẹp vệ sinh, khôi phục nhà cửa, trường lớp, đường sá… là trước ngày 30/11. Các hộ có nhà sập, đổ phải được hỗ trợ sửa chữa trong tháng 11 và tái định cư trước 31/1/2026…
Trong khi cả nước dốc lòng hướng về đồng bào chịu nhiều thiệt hại do bão lũ thì có những đối tượng chỉ chờ chực để soi mói, thổi phồng những thiếu sót, bất cập trong công tác chống “giặc trời, giặc nước”, phủ nhận sạch trơn tấm lòng của hàng triệu con người, nỗ lực của chính quyền các cấp, sự vất vả hy sinh thầm lặng của hàng vạn chiến sĩ quân đội, công an, tình nguyện viên, các nhà hảo tâm…
Những thế lực thù địch bỉ bôi cuộc chiến chống thiên tai của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta là điều dễ hiểu theo logic thông thường – kẻ thù của kẻ thù là bạn. Trong trường hợp này thì thiên tai là đồng minh của lực lượng chống phá, nước lũ càng cao, thiệt hại của người dân càng lớn thì chúng càng hả hê. Sự “thương xót người dân đang ngâm mình trong nước”, “bất bình với sự cứu hộ chậm trễ của chính quyền” chỉ là sự sơn quét giả dối bên ngoài và nhanh chóng bị bóc trần trước thực tiễn của cuộc sống.
Những người khác, không có chủ đích chống phá Nhà nước, nhưng có ý đồ riêng trong việc theo đuổi “chủ đề nạn nhân bão lũ”. Có thể là để câu lượng truy cập, lôi kéo sự chú ý để bán hàng, muốn được “tôn vinh” hay đơn giản là một cách bộc lộ ẩn ức cá nhân.
Lại nói về ẩn ức cá nhân. Giáo sư tâm lý học John Suler ở Trường Đại học Rider (Mỹ) từ năm 2001 đã chỉ ra rằng với việc ngồi sau màn hình, trên mạng xã hội, một số người có thể thoải mái thể hiện bản thân. Giáo sư cho biết: "Khả năng trở nên vô hình về mặt vật lý sẽ khuếch đại những gì đang ức chế một người".
Một người đang bức xúc về một điều gì đó, có thể hoàn toàn không liên quan đến bão lũ hay chính quyền, ở trên mạng xã hội liền thấy cơ hội được xả ra khỏi tâm trí thứ cảm xúc tiêu cực lúc này đã được nhân lên nhiều lần. Họ tìm kiếm những hình ảnh về thiệt hại do thiên tai và nếu tìm kiếm không đủ, họ sẽ “tưởng tượng” ra và chia sẻ trên tài khoản Facebook hay Youtube.
Số còn lại, họ đơn thuần làm theo sự mách bảo của cảm xúc mà cảm xúc thường được chỉ đạo bằng negativity bias - thiên kiến tiêu cực. Thiên kiến tiêu cực được định nghĩa là khuynh hướng chúng ta thiên về chú ý, ghi nhớ và sử dụng thông tin tiêu cực nhiều hơn tích cực. Hội chứng này được thể hiện rất rõ bằng sự không cân xứng giữa mặt tích cực và tiêu cực.
Hình ảnh lãnh đạo các cấp đến vùng bị bão lũ tiếp xúc với người dân, các chiến sĩ quân đội vượt lũ cứu hộ, đồng bào cả nước quyên góp… được phóng viên truyền đi từ hiện trường lại bị lu mờ trước những thông tin thiệt hại chưa được kiểm chứng do một Facebook cơ nào đó “nghe kể” từ một người “nghe kể”.
Thuật toán của mạng xã hội, cụ thể là Facebook, là tính được xu hướng (trend) của người dùng mạng nên những người thích và “nghiện” cảm xúc tiêu cực thường được cung cấp tập hợp những hình ảnh mất mát, đau thương thay cho những hình ảnh kiên cường, bất khuất, nhường cơm sẻ áo… Cứ thế, sự tiêu cực cứ lan truyền không có hồi kết.
“Lụt là lút cả làng. Thế nên, cả thiếp, cả chàng cùng lo”. Chống thủy, hỏa, đạo, tặc là công cuộc của cà “làng”, cả nước, ai cũng có trách nhiệm tham gia theo cách thức và sức lực của mình.
Bạn có thể đóng góp hàng trăm nghìn, hàng triệu đồng, quyên góp quần áo, lương thực… làm tình nguyện viên đến những nơi xung yếu, gợi ý với cơ quan chức năng những giải pháp ngăn lũ, cứu người. Đơn giản hơn, nhưng cũng không kém phần quan trọng, bạn ngồi trước màn hình, chia sẻ những hình ảnh chống lũ và “lá lành đùm lá rách” của quân và dân ta, thận trọng trước những thông tin tiêu cực chưa được kiểm chứng, không lan truyền những cảm xúc độc hại.
Góp phần vào sự nghiệp chung chống thiên tai hay tách mình ra, trở thành “nhân tai” của dân tộc, đó là sự lựa chọn của bạn.
Chống thiên tai thì ở đâu và ở thời đại nào cũng đòi hỏi sự nỗ lực lớn và rất khó khăn. Thiệt hại là điều không mong muốn, thiếu sót, bất cập cũng có thể xảy ra và cần được khắc phục. Không nhất thiết phải tô hồng mọi việc nhưng động viên các lực lượng đang ngày đêm gồng mình chống lũ là điều nên làm. Bôi đen nỗ lực của toàn dân tộc trong những ngày này phải bị coi là tội ác, cản trở cuộc chiến chống thiên tai.
Trong Lời kêu gọi của Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có câu rằng tất cả mọi người hãy giúp tạo điều kiện để đồng bào chịu bão lũ đứng dậy sau bão lũ. Bên cạnh đó là lời kêu gọi “giúp đồng bào thêm niềm tin, động lực”.
Việc người dùng mạng xã hội lan tỏa hình ảnh tích cực trong cuộc chiến với Thủy Tinh là một cách góp thêm “hòn đất” để đắp vững con đê chắn lũ, cũng là một hình thức “giúp đồng bào (đang hứng chịu thiên tai) thêm niềm tin, động lực”.
Trần Quang Vinh (TTXVN)
|